کارخانهدار
این روزها که بسیاری از ما به عنوان کاربران شبکههای اجتماعی و فضای مجازی به جوکسازی و تحقیر تولیدات صنعتی ساخت ایران مشغول هستیم، بد نیست بدانیم که روزگاری دارای برند شناختهای در تولید صنایع خانگی در کل قاره آسیا و خاورمیانه بودیم؛ بطوری که میشد یخچال ارج را به معاون نخست وزیر شوروی رشوه داد!
کارخانهای با نام «ارج» که در سال ۱۳۱۶ توسط خلیل ارجمند استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران تأسیس شد، به مدد پشتکار فوقالعاده او و بهرهگیری از علوم و فنون روز و نیز شناخت نیازها و بازارهای داخلی و منطقهای به پیشرفت و شهرت باورنکردنی در تولید یخچال، بخاری، ماشین لباسشویی و کولر رسید.
این شرکت در دهه ۵۰-۱۳۴۰ نه تنها بازارهای داخلی را پوشش میداد بلکه بیشتر کشورهای عربی، حتی با وجود کالاهای آمریکایی، ترجیح میدادند که محصولات کارخانه ارج ایران را خریداری کنند که هم از نظر قیمت و کیفیت مناسب بود و هم با آب و هوا و الگوی مصرف آنها سازگارتر بود.
علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد ایران در سالهای (۱۳۴۸-۱۳۴۱) در کتاب خاطراتش میگوید: «در آخرین سفری که به شوروی داشتم به آقای اوویکو نایب نخست وزیر شوروی که قائم مقام نخستوزیر وقت شوروی بود یک یخچال ایرانی ارج هدیه دادم. فوق العاده خوشحال شد و به من تأکید کرد که راننده خودش میآید و یخچال را میبرد و حتی گفت مبادا یخچال را به دفترش بفرستم.»
در سالهای بعد از انقلاب، این صنعت بزرگ خصوصی، در کنترل دولت قرار گرفت و در چرخهای از نابسامانیهای مدیریتی، فساد و ناکارآمدی گرفتار آمد و نهایتاً در خرداد ۱۳۹۵ این کارخانه ۸۰ ساله، رسماً تعطیل شد.