کشف لوازم آرایش ۴ هزار ساله به ویژه یک رژ لب که قدمت آن به بیش از ۳۶۰۰ سال و به عصر برنز در منطقه جیرفت ایران میرسد، باستان شناسان را هیجان زده کرده است.
رژ لب ۴ هزار ساله کشف شده در منطقه جیرفت ایران ممکن است قدیمیترین رژلبی باشد که تا به حال پیدا شده است و به طرز عجیبی شبیه نمونههای مدرن است.
یک لوله سنگی کوچک که در میان بقایای تمدن مرموز عصر برنز در منطقه جیرفت ایران یافت شده، میتواند قدیمیترین نمونه شناخته شده رژ لب باشد.
این لوله ویال که قدمت آن به حدود ۴ هزار سال (و یا به طور دقیق بیش از ۳۶۰۰ سال) میرسد، در میان بقایای افراد قدرتمندی که در عصر برنز در منطقه جیرفت استان کرمان ایران زندگی میکردند، پیدا شده است.
اندازه لوله و تزئینات پیچیده آن نشان میدهد که احتمالاً توسط یکی از اعضای نخبه جامعه استفاده میشده است.
محققانی که این مطالعه را رهبری کرده اند گفتند، احتمالا نحوه استفاده از این ویال به این شکل بوده که لوله را در یک دست نگه میداشتند و از یک «اپلیکاتور» برای استعمال خمیر قرمز تیره با دست دیگر استفاده میکردند.
به گفته دانشمندان، این خمیر داخل ویال به طرز قابل توجهی شبیه به دستور العملهای مورد استفاده در رژ لبهای امروزی است. این امر میتواند این لوله را به اولین نمونه از رژ لب که تاکنون در دنیا پیدا شده، تبدیل کند.
«ماسیمو ویداله» باستان شناس دانشگاه «پادوآ» در ایتالیا به بیرنس اینسایدر گفت: «به تدریج، ما به ساخت پالتی از لوازم آرایشی رسیدیم که با توجه به بازسازی ما، بسیار بسیار شبیه به کاری است که امروزه انجام میدهیم.»
او گفت که تیم تحقیق پیشتر آثار سایه چشم سبز، آبی و صورتی مایل به زرد را نیز در این منطقه پیدا کرده بود.
وی افزود: «رژ گونه به عنوان آخرین سورپرایز بود، زیرا ما قبلاً هرگز چنین چیزی پیدا نکرده بودیم.»
ویداله گفت که مطالعه لوازم آرایشی در باستان شناسی میتواند سرنخهای حیاتی در مورد توسعه فرهنگهای عصر برنز ارائه دهد.
برای ایجاد رنگدانههای موجود در لوله، مردم آن عصر باید دانش پیشرفتهای از متالورژی میداشتند.
ویداله گفت: «این یک شاخه بسیار تخصصی از متالورژی است، زیرا هر چیزی که با رنگها مرتبط باشد، تا حد زیادی بر پایه اکسیدهای فلزی است؛ بنابراین این واقعاً کل ماجرا را هیجانانگیز میکند.».
اما «لوئیز بایسال»، دانشیار دوره پیش از تاریخ در دانشگاه آنکارا، که در این مطالعه شرکت نداشته، گفت: «دانستن اینکه چگونه افراد در گذشته ظاهر خود را بهبود بخشیده اند، بسیار دشوار است.»
او در ایمیلی به بیزنس اینسایدر گفت: «ما فرصت کمی برای یافتن شواهد مستقیم از استفاده از لوازم آرایشی بر روی بدن داریم، زیرا این موارد به ندرت حفظ میشوند. به استثنای موارد آشکار برای مثال در مصر باستان. مصریان و بین النهرینیها در آن زمان از خط چشم استفاده میکردند.»
این یافتهها سرنخهای مهمی در مورد نحوه زندگی قوم «مرهشی»های ایرانی شرقی میافزاید. این افراد قدرتمند برای باستان شناسی ناشناخته بودند تا اینکه در سال ۲۰۰۱ سیلابی که در منطقه جیرفت جاری شد و گورستانهای ۴ هزار ساله را بیرون آورد.
از آن زمان، باستان شناسان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این فرهنگ گم شده بسیج شده اند.
برخی از باستان شناسان قدمت و اصالت آثار کشف شده در این مکان را زیر سؤال برده اند، اما ویداله معتقد است که اکنون با کشفهای جدید، این شائبهها برطرف شده است.
وی گفت: تحقیقاتی که ما در سالهای بعد انجام دادهایم تمام این شبهات را در مورد تقلبی یا جعلی بودن آثار جیرفت را کاملاً رد میکند.