رمان درد و درس

نام کتاب: ریشه‌ها

برگردان: علیرضا فرهمند

ناشر: امیرکبیر / ۷۰۰ صفحه

هنگامی که «الکس هیلی» بچه بود و در تنسی آمریکا می‌زیست، مادربزرگش اغلب داستان‌هایی برای او تعریف می‌کرد. داستان‌هایی که به هفت نسل پیش از الکس و به جد او برمی‌گشت که ملیت آفریقایی داشت.

مادربزرگ می‌گفت: جد او «کونتا کینته» که در آن‌سوی اقیانوس در دره‌ای می‌زیسته روزی به جنگل رفته بود تا تنة درختی را بکند و برای برادرش طبل بسازد.

در آنجا چهار مرد به او حمله کردند، کتکش زدند و به زنجیرش کشیدند و او را به کشتی پر از برده بردند که به آمریکا می‌رفت.

او همیشه خاطر‌اتی بسیار زنده از قصه‌های مادربزرگ داشت. از این رو تصمیم گرفت به جستجو و کاوش بپردازد تا درستی این قصه را اثبات کند.

در عرض ۱۲ سال تقریباً ۶۰۰ هزار کیلومتر را در سه قاره جهان پیمود و سرانجام نه تنها موفق شد نام اصلی مرد آفریقایی را که جد هفتم او بود و «کونتا کینته» نامیده می‌شد پیدا کند. حتی محل دقیق زندگی او را پیدا کرد که دهکده ژوفوره در گامبیاست.

کونتا کینته را در سال ۱۷۶۷ از این محل ربودند و به یک کشاورز در ویرجینیا فروختند.

الکس هیلی نویسنده کتاب در جریان پژوهش‌های خود در ۲۹ سپتامبر ۱۹۶۷ به آتاپولیس رفت که درست ۲۰۰ سال پیش کونتا کینته همراه با ۳۲۶۵ دندان فیل، ۱۸۵۰ کیلو موم، ۴۰۰ کیلو پنبه، ۳۲ انس طلا، و ۹۸ بردة دیگر در آن پیاده شده و بدین‌گونه به صورت جد شش نسل سیاه آمریکایی در آمده بودند که به فعالیت‌های زیر اشتغال داشتند:

باربر، آهنگر، چوب فروش، پیش خدمت قطار، وکیل دعاوی، معمار و سرانجام نویسنده کتاب ریشه‌ها الکس هیلی.

کتاب ریشه‌ها، اما از یک قصه خانوادگی بسیار فراتر می‌رود و سرگذشت ۲۵ میلیون سیاه آمریکایی را بازگو می‌کند و به آنان هویت و میراثی فرهنگی را پس می‌دهد که بردگی از آنان گرفته بود.

نخستین کشتی بردگان در ۱۶۱۹ میلادی از آفریقا وارد آمریکا شد تا ۱۵۷ سال بعد که اعلامیه استقلال آمریکا امضا شد.

ولی آیا بردگی و برده‌داری به تاریخ سپرده شد و یا نقش و تصویر آن تغییر کرد تا به امروز؟  

فلسطین، آمریکای لاتین، کشور‌های خاورمیانه و...

برده‌داران عوض شدند، نوع برده‌داری تغییر کرد، ولی هنوز هم باقی است.

بخشی از رمان:

قانون می‌گوید اگر سیاه‌پوستی، در چشم سفیدپوستی راست نگاه کند ۱۰ ضربه شلاق باید بخورد. قانون آن‌ها می‌گوید اگر سفیدی قسم بخورد که سیاهی دروغ گفته است حق دارند یک گوش او را ببرند.

اگر سفید بگوید سیاه دو بار دروغ گفته است حق دارند دو تا گوش او را ببرند.

قانون می‌گوید اگر آدم سفیدی را کُشتی به دارت خواهند زد؛ اما اگر سیاهِ دیگری را بکُشی فقط شلاق می‌خوری.

خواندن و نوشتن برای سیاهان غیرقانونی است.

کتاب دادن به سیاه‌ها غیرقانونی است.