
مدتی است که بحث کالابرگ در میان است و آنچه که دولت میگوید و تاکنون اجرا کرده اگر کسی از کالابرگ استفاده کند یارانه بیشتری به او تعلق میگیرد.
در ابتدای این طرح اعلام شد که هر فردی اقدام به خرید توسط کالابرگ نماید قیمت اقلام با او به نرخ شهریور ۱۴۰۰ محاسبه خواهد شد مثلاً روغن یک لیتری به قیمت ۱۵ هزار تومان نه ۶۰ هزار تومان حال حاضر در بازار.
پس از آن دولت این وعده را نادیده گرفت و در مرحله جدید کالابرگ الکترونیک را با دو مزیت معرفی کرد. افزایش ۳۰ درصدی اعتبار یارانهای و ثبات یک ساله قیمت ۱۱ قلم کالای اساسی برای خانوارهای مشمول که شامل اقلام درج شده در جدول منتشر شده در این خبر میباشد.
اما چند سؤال:
۱- آیا کالابرگ به صرفهاست یا یارانه نقدی؟
۲- آیا در نیریز این طرح اجرا میشود؟
۳- از کجا بدانیم که در چه دهک یارانهای قرار داریم و یارانه غیرنقدی ما چند است؟
۴- آیا مغازهدار حاضر است کالای خود را به نرخ اعلامی دولت بفروشد؟
۵- آیا اگر بخشی از یارانه را به خرید کالاهای اعلامی اختصاص دادیم مابقی یارانه به حساب سرپرست خانوار واریز میشود؟
در ابتدا
گام نخست برای تشخیص اینکه یک خانوار ایرانی در کدام دهک یارانهای قرار دارد مراجعه به سایت «hemayat.mcls.gov.ir» است در آنجا هر خانوار میداند که در چه ردهبندی از دهکهای ۱۰ گانه قرار دارد و اگر نسبت به این دهکبندی اعتراض دارد در همین سایت میتوان اعتراض خود را ثبت نمود.
آنگونه که در سایت مشخص است بررسی وضعیت مالی سرپرستان خانوار مربوط به سال ۱۴۰۰ میباشد و به روز نیست.
گام دوم
در گام دوم باید اپلیکیشن «شما» را از «مایکت» یا «بازار» بگیرید و بر روی گوشی خود نصب کنید. در این اپلیکیشن اعتبار یارانهای شما مشخص است که اگر در بین دهکهای یک تا ۳ باشید، مشمول ۴۰۰ هزار تومان یارانه نقدی به ازای هر نفر خواهید بود، اما اگر ۲۰۰ هزار تومان از این مبلغ را صرف خرید کالا از فروشگاههای مجهز به سامانه طراحی شده برای این طرح نمایید، به طور خودکار ۱۲۰ هزار تومان به ازای هر نفر به یارانه افزوده خواهد شد.
اخیراً این طرح افزایش ۱۲۰ هزار تومانی برای دهکهای ۴ و ۵ نیز اضافه شده با این تفاوت که در صورت خرید کالا ۱۲۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان یارانه نقدی اضافه خواهد شد.
در این اپلیکیشن که به نسبت به روز میباشد فروشگاههای طرف قرارداد را بر پایه موقعیت مکانی نشان میدهد و شما به راحتی میتوانید فروشگاههای اطراف خانه خود را مشاهده کنید و نسبت به خرید از آنها اقدام نمایید.
هر زمان که از کالابرگ خود استفاده نمایید در این اپلیکیشن میزان اعتبار باقیمانده نشان داده میشود.
در نیریز چگونه اجرا میشود؟
برای بررسی میدانی این طرح به مدت یک ماه از کارت خرید یک خانواده ۴ نفره با دهک شماره ۴ اقدام کردیم.
بر پایه این طرح باید نیمی از یارانه را اختصاص به خرید کالابرگ میدادیم که این کار انجام شد، اما با این تفاوت که نرخهای درج شده در جدول این صفحه به هیچ وجه رعایت نمیشود و فروشندگان طرف قرارداد به شکل زیر عمل میکنند:
فرض کنید شما به میزان دو کیلو گوشت مرغ به قیمت هر کیلو ۶۰ هزار تومان «در پایه نرخ جدول اعلامی» خریداری میکنید یعنی مبلغ پرداختی شما از کارت یارانه باید ۱۲۰ هزار تومان باشد، اما فروشنده مرغ را به قیمت بازار آزاد یعنی کیلویی ۹۰ هزار تومان محاسبه میکند و برای حل این معادله مقدار گوشت را ۳ کیلو محاسبه میکند و در واقع از یارانه شما مبلغ ۱۸۰ هزار تومان کسر میکند.
همچنین در دیگر مغازهها مثل فروشگاههای بزرگ از شما میپرسند که از یارانه چند نفر میخواهید برداشت کنید و مثلاً اعلام میکنید یک نفر و او به اندازه ۳۰۰ هزار تومان به قیمت روز از کالابرگ شما کم میکند و آنگاه سرپرست خانوار نه تنها آن ۱۱ قلم کالا بلکه هر چه دوست داشت تا سقف ۳۰۰ هزار تومان خرید میکند.
مغازهداران مقاومتی در برابر خرید این چنینی انجام نمیدهند هر چند میگویند مبلغ یارانه آنی به حساب نمیآید و ۷۲ ساعت بعد واریز میگردد.
آیا با این توضیحات باز هم خرید به صورت کالابرگ به صرفه است؟
بلی؛ چرا که در صورت خرید به صورت یارانه نقدی شما قدرت خریدتان برای یک خانواده از دهک یک تا سه همان یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود، اما در صورت خرید به صورت کالابرگ ۴۸۰ هزار تومان بیشتر خرید خواهید کرد.
البته این طرح فعلاً مناسب دهکهای یک تا ۵ میباشد.
مازاد یارانه به حساب سرپرست خانواده
با وجود آنکه برخی مغازهها اعلام میکنند که اگر خریدتان به صورت کالابرگ بود دیگر یارانه نقدی به شما تعلق نخواهد گرفت، اما بررسی نیریزان فارس نشان داد که اینگونه نیست و در واقع اگر مبلغی از اعتبارتان مانده باشد به صورت نقدی در بیستم ماه بعد به حساب واریز خواهد شد. البته مبلغ واریزی کمتر از آن چیزی است که در اپلیکیشن «شما» نشان داده میشود.
پیگیری ما از طریق رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستانی حاکی از آن بود که روند اجرا توسط مغازهداران درست است و در واقع هزینه مازادی که فروشگاهها میگیرند همان مبلغ اضافهای است که دولت در یارانه اعمال کرده است.
هر چند کمالی برای روشنتر شدن ماجرا ما را به فردی در اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ارجاع داد، اما آن شخص پاسخگوی ما نبود.