مینی سریال «حیثیت گمشده» به کارگردانی سجاد پهلوان‌زاده با یک پایان کوبنده به انتها رسید. سریالی که می‌شد در آن پیشرفت کارگردان را در ساختار و روایت قصه به نسبت کار اولش «سقوط» به وضوح دید. به بهانه پایان پخش این سریال اجزای مختلف آن را آنالیز و بررسی کرده‌ایم. «حیثیت گمشده» آرام شروع شد، توفانی ادامه یافت و در اوج به پایان رسید. این سریال داستان مردی به نام امیر (مهدی حسینی نیا) را روایت کرد که بعد از مرگ همسر دنبال یافتن حقیقت می‌رود و زندگی‌اش این‌گونه دستخوش تغییر می‌شود. امیر مردی است از طبقه فرودست جامعه که زندگی عاشقانه‌ای با هاجر (بهاره افشاری) آغاز می کند. فقر و عدم توانایی در فرزندآوری روی این رابطه سایه می‌افکند و فاصله زوجین روز به روز بیشتر می‌شود. هاجر در حین تأمین تریاک پدرش به یک باند توزیع مواد مخدر برمی‌خورد و تصمیم می‌گیرد خود نیز ساقی شود. طمع اما او را از خرده فروشی به سمت فروش کلان مواد مخدر می‌کشاند. این‌ها اطلاعاتی است که امیر بعد از مرگ همسر بدست می‌آورد؛ همزمان به او شک خیانت دارد و در پی این است که بداند جنین مرده در شکم هاجر واقعاً از نطفه خودش است یا نه. این همه مصائب امیر نیست؛ او به دلیل عدم خوشبختی خواهرش تهمینه (الناز حبیبی) با فرشاد (امیر نوروزی) در رنج و عذاب است…
«حیثیت گمشده» بی نقص و عیب نیست اما در مجموع موفق عمل کرد.
کارگردانی | سجاد پهلوان‌زاده سال‌ها به عنوان تدوینگر مشغول به فعالیت بود اما به گفته خودش همیشه دلش می‌خواسته کارگردان شود. آرزوی او با ساخت مینی سریال «سقوط» محقق شد که داستانی درباره نجات دختر ایرانی از دست گروهک داعش داشت. پهلوان‌زاده در دومین تجربه کارگردانی باز هم مینی سریال ساخت، منتها در حال و هوایی متفاوت. این بار نه تنها سوژه «حیثیت گمشده» متفاوت است که سبک کارگردانی پهلوان زاده هم تغییر کرده. نمونه‌اش دوربین که در اغلب لحظه‌ها آرام است و ثابت. او با سریال دوم گامی بلند برداشت و نشان داد می‌تواند قصه‌ای جذاب را به شکلی قابل قبول تبدیل به سریال کند.
فیلمنامه | احمد سلگی سابقه تئاتر دارد و در نمایش‌های خود نشان داده جغرافیای جنوب شهر را می‌شناسد و با خلق و خوی آدم‌های این طبقه آشنا است. او فیلمنامه‌ای شست و رفته نوشت که زوائد آن کم بود و همین را می‌توان یکی از دلایل ریتم خوب «حیثیت گمشده» دانست. قهرمان سازی دیگر امتیاز فیلمنامه احمد سلگی است که در قامت شخصیت امیر به بار نشست. نگاه آسیب شناسانه به موضوع فقر و اعتیاد دیگر مسأله مهم فیلمنامه محسوب می‌شود و مهم‌تر اینکه روایتی بدون شعار داشت. سریال بدون داد و فریاد مسأله تبعیض طبقاتی، کینه خانوادگی و… را بیان کرد.
فضا سازی | «حیثیت گمشده» داستان خود را مستندگونه روایت کرد. برخی موارد مثل باند قاچاق کودک، خانه پدران معتاد، جغرافیای مختلف شهر و… با وجود اینکه برای «همه» تجربه نشده‌اند اما ملموس بودند. این اتفاق حاصل طراحی صحنه و لباس، فیلمبردای و مواردی از این دست است که مخاطب را در فضایی باورپذیر قرار می‌دهد. استفاده از رنگ سرد و گرم بسته به درام سریال تمهیدی بود که به این منظور کمک کرد. حتی در سکانس مهمانی‌های اعیانی این حس به درستی ایجاد می‌شد و برای نخستین بار حتی نمایی از رقص دونفره! در گوشه قاب به چشم آمد.
بازیگران مرد | مهدی حسینی‌نیا و امیر نوروزی همچنان در ابتدای راه هستند اما در همین مقدار گام هایی بلند برداشته‌اند. حسینی‌نیا در نقش امیر شمایل قهرمان در اولین تجربه حضور در نقش اصلی یک سریال درخشان ظاهر شد. مخاطب با همه وجود غم و تنهایی و شک و انتقام امیر را لمس می‌کرد. نوروزی یک شخصیت تازه به دوران رسیده را دور از کلیشه‌های رایج بازی کرد و همین که در اغلب لحظات تنفر مخاطب را برانگیخت یعنی موفق بوده. بهزاد خلج ، مهدی زمین‌پرداز و رحمان باقریان هم عملکردی موفق داشتند اما همگی زیر سایه حسینی‌نیا و نوروزی بودند.
بازیگران زن | سهم کارکترهای زن در «حیثیت گمشده» کم اما تأثیرگذار بود. هاجر (بهاره افشاری) عامل اصلی حرکت امیر، در همان قسمت ابتدایی کشته شد. افشاری به درستی نقش یک زن عاشق و در ادامه مرموز را طوری ایفا کرد که ذهن مخاطب تا آخر درگیرش بود. الناز حبیبی نقش تهمینه برادر امیر و همسر فرشاد را برعهده داشت؛ زنی که عاشق مردی دیگر بود اما پدرش او را به خاطر بدهی معامله کرد. حبیبی تصویر زنی سرخورده را همان‌گونه که باید به نمایش گذاشت و در قسمت آخر روی دیگر خود را نشان داد. ستاره پسیانی هم دیگر کاراکتر زن پررنگ سریال بود که برای ایجاد تفاوت لهجه شیرازی داشت. با این همه اما نقش جای کار برای بروز توانایی این بازیگر را نداشت.
پایان بندی | نگرانی همیشگی مخاطبان سریال‌های جذاب شیوه پایان آن‌ها است. «حیثیت گمشده» جزو آثاری است که تا لحظه آخر غیر قابل پیش‌بینی بود و در نهایت با امضای تهمینه به پایان رسید. هرچند این امکان وجود داشت که «تمام» موقعیت تهمینه و نقشه‌هایش نه صرفاً در قالب دیالوگ بلکه از طریق چند سکانس نشان داده شود اما حرف‌های او همان قدر مخاطب را شوکه کرد که برادرش امیر جا خورد. در میان کامنت‌ها برخی مخاطبان گفته‌اند پیش‌تر پی به نقشه تهمینه برده بودند اما غالباً چنین نظری ندارند و همین سکانس پایانی دلیلی است که ذهن دوستداران «حیثیت گمشده» برای مدتی مشغول باشد!
سریال «حیثیت گمشده» به کارگردانی سجاد پهلوان‌زاده و تهیه‌کنندگی محمد رضا منصوری در 9 قسمت بر بستر پلتفرم «فیلیمو» به شکل اختصاصی منتشر شد.
