یک متخصص طب اورژانس گفت: کاهش سطح مایعات در بدن، عامل اصلی عارضه‌ای موسوم به دهیدراتاسیون (از دست دادن آب) و بدنبال آن بروز گرمازدگی در فصول گرم سال است و معمولاً همزمان با از دست دادن مایعات، سدیم و املاح معدنی نیز دفع می‌شوند، بنابراین صرفاً نوشیدن آب نمی‌تواند جایگزین فوری و مناسبی برای مواد از دست رفته بدن باشد و بهتر است مقداری نمک یا آب‌لیمو به آب نوشیدنی اضافه شود. دکتر مفید حسین‌زاده در خصوص گرمازدگی گفت: دمای بدن انسان در حالت عادی بین ۳۶ تا ۳۸ درجه است، اما اگر دمای بدن به مدت طولانی و به تأثیر از دمای محیط و متابولیسم فرد، به بیش از ۴۰ درجه افزایش یافت، به عوارضی دچار خواهد شد که به آن گرمازدگی می‌گویند. وی با اشاره به علائم آشکار در افراد گرمازده، افزود: علت اصلی گرمازدگی شواهدی مانند تغییر خلق، گیجی و بی‌قراری، هذیان و تکلم نامفهوم، تحریک‌پذیری، تشنج و اغماء حاد نیز می‌توانند از علائم گرمازدگی باشند.
حسین‌زاده با اشاره به نحوه مواجهه با یک فرد دچار گرمازدگی، گفت: اولین کار لازم، انتقال فرد گرمازده به محیط خنک یا سایه است تا از تداوم فشار گرما جلوگیری شود. پس از آن، نوشاندن نوشیدنی‌های خنک و دارای کمی نمک سفارش می‌شود و تلاش کنیم در صورت امکان لباس‌های او را در آورده تا در برابر گردش هوا قرار بگیرد. اگر شرایط بیمار به پایداری نسبی نرسید، سریعاً با مرکز فوریت‌های پزشکی ۱۱۵ تماس گرفته شود.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از گرمازدگی
وی افزود: به طور کلی تغذیه در پیشگیری و رفع گرمازدگی بسیار مهم است به گونه‌ای که رژیم غذایی باید به تناسب فصل و میزان دما تغییر کند و روی مقدار و زمان استفاده از برخی مواد غذایی نیز باید تجدید نظر کرد.
این متخصص طب اورژانس گفت: مصرف قند نیز به دلیل اینکه هضم آن نیاز به آب دارد، کم‌آبی بدن را به دنبال دارد و توصیه می‌شود از مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و شربت در هوای گرم اجتناب شود.
وی افزود: از طرف دیگر، نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل قهوه و چای نیز باعث از دست دادن آب بدن می‌شوند و به کسانی که عادت به نوشیدن چای دارند، توصیه می‌شود در صورت امکان چای کمرنگ مصرف کنند.
حسین‌زاده گفت: استفاده از میوه و سبزی‌ها از قبیل هندوانه، طالبی و خربزه نیز برای کمک به تأمین آب بدن در فصل گرما و استفاده از عرقیاتی مانند بیدمشک و کاسنی می‌تواند بسیار مفید باشد.
چه افرادی در مقابل گرمازدگی آسیب‌پذیرترند؟
وی بیان کرد: بروز گرمازدگی در گروه‌های سنی کودکان و سالمندان بیشتر است، زیرا کودکان از طرفی به دلیل محدودیت توان جسمی و از سوی دیگر به خاطر فعالیت و جنب‌وجوش مستمر، آب بیشتری از دست می‌دهند. سالمندان (افراد بالای ۶۰ سال) نیز دیرتر از زمان واقعی احساس تشنگی می‌کنند و رغبت زیادی به مصرف آب و نوشیدنی ندارند، بنابراین برای جلوگیری از بروز گرمازدگی در این افراد، مصرف روزانه حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب، چای کمرنگ یا آبمیوه طبیعی ضروری است.
سرپرست مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی گلستان اهواز افزود: ورزشکاران و کارگرانی که برای مدت طولانی در تماس با گرما هستند، نسبت به افراد معمولی شرایط خاصی دارند، زیرا ورزش کردن و کار بدنی در گرما، دشوار و ورزشکار مجبور است فشار بیشتری را تحمل کند. پس سفارش می‌شود هنگام ورزش در هوای گرم، به تأمین آب مورد نیاز بدن توجه ویژه داشته باشید، نوشیدن آب را قبل از ورزش آغاز کرده و هنگام فعالیت ورزشی نیز هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه مقداری آب بنوشید.
