
اخیراً مدیرمسئول روزنامه همشهری یک نظرسنجی از طریق توییتر خودش انجام داده و آقای هومان دوراندیش نتایج آن را دستمایه مقالهای با عنوان «غرب ستیزان هم غربگرا هستند» قرارداده و در پایگاه خبری عصر ایران منتشر کرده است. ایشان در این مقاله آورده:
«عبدالله گنجی، مدیر مسئول روزنامۀ همشهری، چند روز قبل در توئیتر خودش نظرسنجی کرده و پرسیده بود: «به نظرتان سبک زندگی خصوصی و اجتماعی شما (مسلمان) جزو کدام دسته قرار میگیرد؟» او چهار گزینه را به عنوان پاسخ سؤالش پیش روی کاربران توئیتر قرار داده بود:
۱- زیست مسلمانی ۲- زیست مؤمنانه ۳- زیست عرفی (هر طور باد آمد) ۴ - زیست غربگرایانه
۶۱۴۸ نفر در این نظرسنجی شرکت کردند و بیشترین رأی به گزینۀ «زیست غربگرایانه» تعلق گرفت. یعنی ۳۴ درصد آرا. زیست مسلمانی با ۲۶ درصد آرا، زیست عرفی با ۲۲ درصد و زیست مؤمنانه با ۱۸ درصد در رتبههای دوم تا چهارم قرار گرفتند...» دوراندیش افزوده:
«در خانههای مردم، این غربگرایی غلظت بیشتری هم دارد. بسیاری از مردم بینندۀ برنامههای شبکههای ماهوارهای هستند ...
دانلود فیلمها و سریالهای غربی، بسیار رایج است و طبیعتاً تماشای این فیلمها، تأثیر خود را بر سبک زندگی مردم بویژه جوانان میگذارد.
حضور پررنگ موسیقی غرب در زندگی بخش عظیمی از جوانان و میانسالان ایران انکارناپذیر است. انبوه کتابهای نویسندگان غربی، که ترجمه شدهاند و در کتابفروشیها به چشم میخورند، گیمهای غربی، آرایشگاههای زنانه و بسیاری پدیدههای پیدا و پنهان دیگر، به خوبی [نشانگر این موضوع]است. کسی نمیتواند سرش را مثل کبک زیر برف قایم کند و بگوید غربگرایی و زیست غربگرایانه، در جامعۀ ایران نمودی ندارد یا متعلق به اقلیتی کم از مردم و جوانان این کشور است...
اینکه کدام سبک زندگی بهتر است، هر جوابی داشته باشد، مجوزی برای رد سایر سبکهای زندگی نیست. حتی اگر مجوز چنین کاری هم باشد، رد یک سبک خاص زندگی وقتی میسر است که جمع قابل توجهی از مردم، زندگیشان چنان سبک و سیاقی پیدا نکرده باشد...
حتی اگر نتیجۀ نظرسنجی عبدالله گنجی دقیق نباشد، یعنی زیست غربگرایانه در این کشور متعلق به اکثریت نباشد، این نکته جای انکار ندارد که در ایران کنونی، کسانی که سبک زندگیشان عمیقاً غربی شده، زیادند.
البته سبک زندگی هیچکس کاملاً غربی نیست. اما از سوی دیگر، کسی را هم نمیتوان در ایران امروز پیدا کرد که سبک زندگیاش کاملاً غیرغربی باشد. بسیاری از نهادها و سازههای جمهوری اسلامی، برگرفته از غرباند. مجلس و انتخابات و دانشگاه و همین رادیو و تلویزیون و اینترنت و بانک و بسیاری از قوانین و بزرگراهها و خیابانکشیها و راهنمایی و رانندگی و پزشکی و هستهای و موشکی و نانوتکنولوژی و استخراج نفت و برقرسانی و روزنامه و مجله و شهربازی و فست فود و پیتزا و تئاتر و سینما الی ماشاءالله!
در واقع اگر نیک بنگریم، تار و پود زندگی ما غربی شده. دست تصرف دراز کردن در طبیعت، از غرب وارد زندگی ما شرقیان شده. در شرق که کسی قائل به تسخیر طبیعت با هدف «پیشرفت» نبود. تبعیت از نگاه غربی در اینجا مشکلی ندارد و مشکل صرفاً در ... آواز مدونا و ادل است؟
اگر فلان هنرپیشۀ سینما پوشش متفاوت داشته باشد غربگرا شده، ولی آن که فیلم سینمایی میسازد، غربگرا نشده؟ هر دو عملاً غربگرا هستند.... البته هیچ کدام هم کاملاً غربگرا نیستند و نباید هم باشند. بسی داشتههای شرقی در فرهنگ ما هست که باارزش و انسانساز و انساننوازند. این داشتهها را باید پاس داشت.
خلاصۀ مطلب اینکه، اگر کمی وقوف داشته باشیم و از سر بصیرت در واقعیت زندگی خودمان نظر کنیم، نسبت به زیست غربگرایانه نفرتپراکنی نمیکنیم چراکه همۀ ما، چه بخواهیم چه نخواهیم، چه بدانیم چه ندانیم، غرق در غربیم.
کسی که در مسیر راهپیمایی اربعین قدم نهاده و اینستاگرامش را نیز مدام چک میکند، سبک زندگی شیعی و غربی را به هم آمیخته است. موسیقی پاپ از غرب وارد کشور ما شده است. مداحی که با استفاده از آثار موسیقی پاپ مداحی میکند، آیا جز این است که فرهنگ غربی و فرهنگ شیعی را با یکدیگر درآمیخته است؟ اشکالی هم ندارد. فقط نباید فراموش کنیم که تکنولوژی و فرهنگ غربی، اموری نیستند که یکسره در اختیار و تحت تصرف ما باشند؛ بلکه عمیقاً بر ما تأثیر میگذارند. بر فرهنگ ما و بر وجود و ذهنیت و زندگی ما.
ختم دعوا بر سر غربگرایی، میتواند آرامش را به این جامعه برگرداند و فضای اجتماعی دموکراتیکی را در جامعۀ ایران رقم بزند. کسانی که با غربگرایی دیگران مشکل دارند، باید بدانند که زندگی خودشان هم عمیقاً غربی شده است...
اینکه این افراد ناخواسته و اجباراً غربگرا شدهاند، مجوزی برای پرخاشگریاشان به کسانی که اختیاراً غربگرا شدهاند نیست. بگذریم که نه این پرخاشگران یکسره به اجبار غربگرا شدهاند، نه کسانی که در معرض پرخاشگری آنها هستند، یکسره به اختیار غربگرا شدهاند.
سونامی تمدن جدید غرب، دست کم از دویست سال قبل، یعنی در دوران عباس میرزا، به سمت ایران روانه شده و همه را تحت تأثیر قرار داده و ما خواسته یا ناخواسته، روز به روز غربیتر شدهایم. برای تأیید این واقعیت، کافی است سبک زندگی جوانان ارزشی فعلی را با سبک زندگی ارزشی در دهۀ ۱۳۶۰ مقایسه کنیم. دیگران که جای خود دارند.»
شاد و سالم و موفق باشید