علی نصیریان همزمان با سالروز تولدش، ناگفتههایی را از همکاریهای خود با زندهیاد علی حاتمی و ناصر تقوایی بیان کرده و راز موفقیت یک بازیگر خوب را توضیح داده است.
بازیگری، زایش است و بازیگر، مؤلف است
احمد مسجدجامعی، وزیراسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت سالروز تولد علی نصیریان و روز پدر به دیدار این هنرمند رفته و یادداشتی را درباره این دیدار و سخنان خود با نصیریان نگاشته است. در این یادداشت که نسخهای از آن در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار گرفته، آمده است:
«توفیق یافتم تا به مناسبت زادروز ۸۸ سالگی استاد علی نصیریان و روز پدر به دیدار این پیشکسوت تئاتر و سینما بروم. مصاحبت با ایشان برایم بسیار لذتبخش است و این دیدار بیش از دو ساعت به طول انجامید. تواضع، ادب، رفتار حرفهای و ایراندوستی از مشخصههای مهم این پیشکسوت هنر ایران زمین است که در وجودش موج میزند. استاد نصیریان در این دیدار نکاتی را بیان کرد که آموزنده است. او نامگذاری اسمش را به علی، از جهت ارادت عمیق قلبی پدرش به علی امیرالمومنین میدانست و گفت در باور و اعتقاد پدرم او با این نامگذاری، من را به علی امیرالمومنین سپرد.
پدرم من را به علی امیرالمومنین سپرد.
نصیریان در فیلم «شیرسنگی» نقش «علییار» را بازی کرد. یک نقش ماندگار دیگر که در کارنامه او جاودان شد.
استاد علی نصیریان میگوید اثر خوب هنری این نیست که صرفاً نویسنده خلاق باشد، بلکه کارگردان هم باید خلاق باشد بازیگر هم خلاق باشد، بیننده نیز خلاق باشد. فیلم «ناخداخورشید» اثر ناصر تقوایی اقتباس از رمان «داشتن و نداشتن» همینگوی است، اما تقوایی آنچنان این را با آداب و رسوم و فرهنگ سرزمین ما آمیخته که کمتر کسی ارتباط این دو اثر را متوجه میشود.
بازیگری نوعی عریان کردن روح است
سال ۱۳۶۴ در دیدارم با تقوایی، قبل از خواندن فیلمنامه، کارگردان به من گفت این شخصیت مستر فرهان «دندان طلا» دارد؛ همین اشاره کارگردان به خلاقیت من کمک کرد تا شخصیت را در خودم پرورش دهم و اجرا کنم. در سریال «هزار دستان»، زندهیاد علی حاتمی به من گفت «ابوالفتح صحاف» شخصیتی «تودار» است و «لهجه ترکی» دارد و مبتلا به «بیماری آسم» است، این اشارتهای کارگردان را میگرفتم و شخصیت را پرورش میدادم.
بازیگری، زایش است و بازیگر، مؤلف است، چون با تصویر کردن و تجسم یک کاراکتر، آن نقش را میآفریند و این کار سادهای نیست که مقابل هزاران چشم آن را به نمایش بگذارد. بازیگری نوعی عریان کردن روح است، کاری بسیار سخت که به جسارت زیادی نیاز دارد. جزئیات جذاب و تکتک خاطرات ایشان به کنار. آشنایی او با هنر و ادبیات بیش از آن چیزی است که فکر میکنیم. در سخنان او این نکته تأمل برانگیزتر بود: این باور او که یک بازیگر خوب، بدون آشنایی با جزئیات ادبیات، هنر و فرهنگ عمومی نمیتواند در کار خود موفق باشد. او همین نگاه را به دیگر فعالیتهای هنری مثل نویسندگی و کارگردانی نیز داشت. نکتهی دیگر اینکه او میگفت مخاطب در آفریدن اثر هنری سهم دارد و بدون مخاطب و منتقد خوب، فیلم یا تئاتر یا رمان خوب پدید نمیآید.
آثار سینمایی: «آقای هالو»، «پستچی»، «ستارخان»، «ناخدا خورشید»، شیرسنگی»، «بوی پیراهن یوسف» و…
استاد نصیریان، مردم را حامیان اصلی هنر میداند و میگوید هنرمند ارج و اعتبارش را مدیون مردم است. موضوع دیگری که در زندگی او چشمگیر و زیبا است، اینکه او کاملاً سالم و ساده و دور از معاملات رایج مالاندوزانه زندگی میکند. عمرش دراز و سایهاش مستدام.»
علی نصیریان متولد پانزدهم بهمن ماه ۱۳۱۳ است. او از سال ۱۳۲۹ با ورود به جامعه باربد فعالیت هنری خود را شروع کرد. او در سال ۱۳۳۷ با بازی در تئاتر «بلبل سرگشته» به کارگردانی زندهیاد عباس جوانمرد کار بازیگری را به شکل حرفهای شروع کرد. فیلم «گاو» نخستین حضور او جلوی دوربین سینماست. نصیریان بعد از آن در بیش ۴۰ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخت که از مهمترین آنها میتوان به «آقای هالو»، «پستچی»، «ستارخان»، «ناخدا خورشید»، شیرسنگی»، «بوی پیراهن یوسف» و… اشاره کرد.
استاد نصیریان سریالهای به یادماندنی زیادی را هم در کارنامه دارد که مهمترین آنها «سربداران»، «هزاردستان»، «شهرزاد»، «میوه ممنوعه» و… هستند.