افرادی که جنون قدرت دارند و نمیتوانند از وسوسه قدرت رهایی یابند، شایستگی کسب قدرت ندارند. اما شیفتگان خدمت را از کجا می توان شناخت؟
علی میرموسوی؛ دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مفید در کانال تلگرامی خود نوشت:
طبق اخبار خانم جاسیندا آردرن نخست وزیر ۴۲ ساله نیوزیلند پس از ۵.۵ سال خدمت، با تشکر از مردم اعلام کرد به زودی از این منصب کناره گیری می کند و دلیل آن را چنین بیان کرد: «با در اختیار گرفتن این منصب عالی، مسئولیتهایی نیز متوجه فرد میشود، از جمله این مسئولیت که مطمئن باشید شخص مناسبی برای مدیریت هستید و همچنین متوجه باشید که چه زمانی دیگر شخص مناسبی نیستید.»
او در ادامه گفت: «شما نمیتوانید و نباید این مسئولیت را بر عهده بگیرید مگر اینکه از ظرفیت کاملی برخوردار باشید و کمی هم توان ذخیره برای چالشهای برنامهریزی نشده و غیرمنتظره که به ناچار پیش میآیند، کنار گذاشته باشید.» در نهایت با فروتنی تمام اظهار داشت «میدانم که این منصب چه چیزهایی میطلبد و میدانم که دیگر آنقدر توان ندارم که بتوانم عدالت را برقرار کنم. مسئله به همین سادگی است.»
این سخن سطحی والا از پارسایی و تعهد سیاسی و باور به شایسته سالاری را نشان میدهد که با وجود اهمیت آن، در کمتر سیاستمداری میتوان یافت.
شنیدهایم که پیامبر(ص) میفرمود: «اگر کسی عهدهدار مدیریت جماعتی شود در حالی که در بین مردم فردی داناتر از وی باشد، وضع و حال آن جامعه مدام رو به پسرفت میگذارد تا از این کار بازگردند»، اما در عمل تاکنون از مدعیان پیروی از او پایبندی به این سخن را ندیدهایم... .
ویتوریو هوسله در کتاب «اخلاق و سیاست» در بیان شرایط اخلاقی کسب قدرت، موضوعیت نداشتن و هدف نبودن قدرت را یکی از آنها میداند و استدلال میکند کسی میتواند قدرت را به دست گیرد که شیفته خدمت باشد و به مصالح عمومی بیاندیشد. بنابراین افرادی که جنون قدرت دارند و نمیتوانند از وسوسه قدرت رهایی یابند، شایستگی کسب قدرت را ندارند.
اما شیفتگان خدمت را از کجا می توان شناخت؟
هوسله در پاسخ این پرسش هفت نشانه را بیان می کند:
نخست؛ کف نفس و خویشتنداری؛ یعنی هر کاری از دست او بر میآید و توانایی انجام آن را دارد، دوست نداشته باشد انجام دهد.
دوم؛ تنها در پی فرمان دادن به دیگران نباشد، بلکه اطاعت کردن از دیگران را هم آموخته باشد.
سوم؛ اطاعتی که از دیگران میخواهد به لحاظ اخلاقی و عقلانی به سود آنها باشد.
چهارم؛ در صورت تحقق اهداف و یا ناکامی از دستیابی به آنها قدرت را واگذار کند یا استعفاء دهد، نه این که مجبور به استعفا شود.
پنجم؛ پاس حقیقت را داشته باشد.
ششم؛ وجدان اخلاقی خود را پایمال نکند
هفتم؛ و در نهایت مصالح کل کشور را در نظر بگیرد، نه مصالح باند و جناح خود.
خانم آردرن با این اقدام خود به خوبی پایبندی به شرایط اخلاقی کسب قدرت را نشان داد. کاش آنان که ادعا دارند شیفته خدمتاند نه تشنه قدرت، نیز پارسایی سیاسی را از این زن سیاستمدار با شرافت میآموختند و صداقت خود را در عمل نشان می دادند.
منبع: کانال نویسنده