عصر ایران؛ نهال موسوی:
این روز‌ها بحث درباره تولید سریال موسی (ع) به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و تهیه‌کنندگی سید بهروز رضوی در مجلس و صدا و سیما به میان آمده است و مجلسی‌ها با اشاره به اینکه مشکل هزینه تولید وجود دارد سعی در کمک به آن دارند.
چند‌ی پیش حجت‌الاسلام محمد‌رضا میرتاج الد‌ینی، نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، گفته بود: «ما هم همه‌جانبه باید حمایت کنیم تا سریال موسی (ع) با شیوه‌های تکنولوژی جد‌ید شروع کنند و بیش از این تعلل نکنند. تولید این سریال خیلی طول کشید‌ه و از آن زمانی که حرف آن و سناریوی زنده‌یاد فرج‌الله سلحشور به میان آمد خیلی طول کشید‌ه است. ما این موضوع را از رؤسای صد‌اوسیما می‌خواهیم تا پایان سال، سریال موسی (ع) را کلید بزنند و در بودجه ۱۴۰۲ برای آن بودجه و بحث‌های حمایتی را خواهیم داشت.»
بعد از اینکه میرتاج‌الدینی، از میزان بودجه لازم برای ساخت سریال‌های فاخر صحبت به میان آورد، جواد نیک‌بین، عضو کمیسیون فرهنگی در گفتگو با تسنیم در تأیید صحبت‌های میرتاج‌الدینی اعلام کرد ساخت این سریال برای آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و باید به جریان بیفتند.
تفاوت سریال موسی(ع) با بازی تاج و تخت
نیک‌بین توضیح داده: «مطمئناً به سرانجام رسیدنِ این سریال برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. باید این نوع کار‌ها هرچه زودتر سر و سامان بگیرند.»
در ادامه این بحث، در یادداشتی که خبرآنلاین منتشر کرد، نویسنده توضیح داده که پنج سال پیش میزان بودجه اولیه «حضرت موسی (ع)» ۲۵۰ میلیارد تومان برآورد شده و همان زمان هم با این حجم بودجه مخالفت‌هایی صورت گرفت. حالا بعد از پنج سال، برآورد این سریال از ۲۰۰ میلیارد به ۲ هزار میلیارد تومان رسیده و ۱۰ برابر شده است. نکته قابل توجه اینکه هنوز تولید سریال شروع نشده و تجربه نشان داده هزینه نهایی معمولاً ۳ برابر برآورد اولیه خواهد شد.
حال اگر ۳ برابر هم نکنیم و میانگین در نظر بگیریم سریال موسی در کمترین حالت ممکن احتمالاً ۴ هزار میلیارد تومان خرج خواهد داشت با دلار ۴۰ هزار تومانی اگر حساب کنیم می‌شود ۱۰۰ میلیون دلار.
یعنی هزینه‌ای معادل پرخرجترین سریال‌هایی که در جهان ساخته می‌شود و حتی بسیاری از معروفترین سریال‌های هالیوود.
حال بد نیست فقط از منظر هزینه ساخت یک مقایسه ساده با سریال‌های خارجی بکنیم، یکی از موفق‌ترین سریال‌های ساخته شده در تاریخ تلویزیون و نمایش ویدئویی سریال «بازی تاج و تخت» یا Game of Thrones بوده است که برای هر فصل آن حدود ۶۰ میلیون دلار هزینه شده و فصل آخر که پر خرجترین فصل سریال شد ۱۰۰ میلیون دلار خرجش شد.
در نظر داشته باشید سریال «بازی تاج و تخت» با این هزینه چه موفقیت‌هایی را به دست آورده و چه رکورد‌هایی شکسته است. مثلاً ۱۷۰ کشور در جهان این مجموعه را به صورت رسمی پخش کرده‌اند، البته اگر قرار باشد کشور‌هایی که سریال را به صورت غیرقانونی دانلود می‌کنند و می‌بینند را هم در نظر بگیریم عدد از این بالاتر می‌رود.
یا فیلمبرداری آن در ۸ کشور انجام شده است، ایرلند شمالی، کرواسی، ایسلند، مراکش، اسپانیا، جزیره مالت، کانادا و آمریکا کشور‌هایی هستند که لوکیشن‌های سریال در آن‌ها قرار داشته است.
مجله «تایم» در تیرماه سال ۱۳۹۷ در شماره‌ای ویژه ۲۱ صفحه مجله را به «بازی تاج و تخت» اختصاص داد. شماره‌ای که عکس جلدش هم مربوط به این سریال بود و سر و صدای زیادی به پا کرد به خصوص که روی جلد‌های تایم اهمیت تاریخی و حتی سیاسی دارند.
مؤسسه اسکرین در ایرلند شمالی که لوکیشن را برای فیلمبرداری «بازی تاج و تخت» در اختیارشان قرار داد تا آخر فصل ششم ۱۸.۲۸ میلیون دلار برای این سریال هزینه کرده بود، اما سریال «بازی تاج و تخت» بیش از ۲۲۴ میلیون دلار از طریق آمدن توریست و مسائل جانبی دیگر مربوط به سریال به آن‌ها سود رسانده است.
حال برگردیم به سریال موسی (ع)، آیا واقعاً با صرف هزینه ۱۰۰ میلیون دلاری برای ساخت آن می‌توان به چنین اتفاقاتی حتی نزدیک شد؟
یک نمونه دیگر هم سراغ داریم که فیلم پرخرج محمد رسول‌ا... مجید مجیدی است که خود مجیدی سال ۱۳۹۳ در برنامه سینمایی هفت تلویزیون اعلام کرد برای ساخت آن ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
با احتساب دلار ۹۰۰ تومانی زمان شروع پروژه مجیدی تا دلار ۳۱۰۰ تومانی موقع پایان پروژه و میانگین مثلاً دلار ۲۰۰۰ تومان برای آن فیلم در آن زمان بیش از ۵۰ میلیون دلار خرج آن فیلم شده است. ۵۰ میلیون دلار، چه همان زمان چه امروز، در مناسبات جهانی هم رقم کمی برای تولید فیلم سینمایی نیست.
موفقیت‌های فیلم مجیدی چه بود؟ کدام کشور‌ها فیلم را نشان دادند؟ کدام اتفاق قابل توجه را این فیلم رقم زد؟ حتی مخاطب داخل کشور چه اندازه فیلم را دید و نظرشان در مورد فیلم چه بود؟
برای سریال موسی (ع) ۱۰۰ میلیون دلار برآورد هزینه در کمترین حالت ممکن است و اگر فرض کنیم همین قضیه با توجه به اتفاقات اقتصادی و... فقط دو برابر شود یعنی ۲۰۰ میلیون دلار؛ که «متمم خوردن» به بودجه سریال‌ها در تلویزیون بسیار امر عادی است.
یادمان باشد که حاتمی‌کیا برخلاف داوود میرباقری تجربه تولید سریال تاریخی ندارد و زمانی که حاتمی‌کیا دومین سریال خود یعنی «حلقه سبز» را ساخت اعلام کرد: «به این نتیجه رسیدم که سریال‌ساز نیستم، من مثل خلبانی‌ام که ۹۰ دقیقه می‌تواند بپرد و توانایی پرواز بلند مدت را ندارم.»
