کبد انواع مختلفی از وظایف ضروری را از تولید پروتئین، کلسترول و صفرا گرفته تا ذخیره ویتامینها، مواد معدنی و حتی کربوهیدراتها انجام می‌دهد.
کبد همچنین سمومی مانند الکل، داروها و محصولات جانبی طبیعی متابولیسم را تجزیه می‌کند. از این رو، سالم نگه داشتن آن برای حفظ سلامتی بسیار مهم است.
یکی از روشهای دستیابی به این هدف، مصرف مواد غذایی با قابلیت تقویت سلامت کبد است. ترکیباتی که در ادامه معرفی می‌شوند، با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع‌آوری شده‌اند:
باید توجه داشت که زیاده‌روی در مصرف هر نوع خوراکی، دردسرهایی برای بدن تولید می‌کند. میزان مناسب مصرف هر ماده خوراکی در هر فرد، ممکن است با توجه به شرایط بدنی و سلیقه غذایی تغییراتی د اشته باشد.
قهوه
قهوه یکی از بهترین نوشیدنی‌هایی است که می‌توان به منظور بهبود سلامت کبد نوشید.
مطالعات نشان داده که نوشیدن قهوه، از کبد در برابر بیماری محافظت می‌کند؛ حتی در میان کسانی که پیشتر با این عضو مشکل داشته‌اند.
به عنوان مثال، طی پژوهشهای مستقل ثابت شده است که نوشیدن قهوه، به کاهش خطر سیروز یا آسیب دائمی کبد در افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی کمک می‌کند.
نوشیدن قهوه همچنین ممکن است سبب کاهش خطر ابتلا به یک نوع شایع سرطان کبد شود و در عین حال اثرات مثبتی بر التهاب این اندام داشته باشد. قهوه همچنین سطح آنتی‌اکسیدان گلوتاتیون را افزایش می‌دهد. آنتی‌اکسیدانها رادیکالهای آزاد مضر را که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند و می‌توانند به سلولها آسیب برسانند، خنثی می‌کنند.
قهوه حتی با خطر کمتر مرگ و میر در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن کبدی در ارتباط است و بیشترین فواید آن در افرادی دیده شده که حداقل سه فنجان طی روز می‌نوشند.
چای
شواهد نشان داده که می‌تواند فواید خاصی هم برای کبد داشته باشد.
بر پایه یک مطالعه ژاپنی، نوشیدن 10 فنجان چای سبز در روز، با بهبود نشانگرهای خونی سلامت کبد مرتبط است.
یک مطالعه کوچکتر شامل افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نشان داد که نوشیدن چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان به مدت 12 هفته، باعث بهبود سطح آنزیمهای کبدی می‌شود و همچنین ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو و رسوب چربی در کبد کمک کند.
علاوه بر این، بررسی دیگری ثابت کرد افرادی که چای سبز می‌نوشند، کمتر در معرض ابتلا به سرطان کبد هستند. کمترین خطر در افرادی دیده می‌شود که 4 فنجان در روز و یا بیشتر می‌نوشند.
تعدادی از مطالعات حیوانی نیز اثرات مفید عصاره چای سیاه و سبز را روی کبد تأیید کرده است. به عنوان مثال، طبق نتایج یک مطالعه روی موشهای آزمایشگاهی، عصاره چای سیاه، بسیاری از اثرات منفی رژیم غذایی پرچرب روی کبد را معکوس می‌کند و همچنین نشانگرهای خونی سلامت کبد را بهبود می‌بخشد.
گریپ فروت
گریپ فروت حاوی آنتی‌اکسیدانهایی است که به طور طبیعی از کبد محافظت می‌کنند. دو آنتی‌اکسیدان اصلی موجود در گریپ‌فروت نارینژنین و نارینژین نام دارند.
چندین مطالعه حیوانی نشان داده که هر دو اینها به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک می‌کنند. اثرات محافظتی گریپ فروت به دو صورت تعریف شده است: کاهش التهاب و محافظت از سلولها.
مطالعات دیگر حاکی از آن هستند که این آنتی‌اکسیدانها می‌توانند به کاهش پیشرفت فیبروز کبدی کمک کنند؛ اختلالی که در آن بافت همبند بیش از حد در کبد ایجاد و معمولاً از التهاب مزمن ناشی می‌شود.
انگور
انگور به ویژه انگور قرمز و بنفش، حاوی انواع ترکیبات گیاهی مفید هستند. معروفترین آنها رزوراترول به شمار می‌رود که فواید سلامتی متنوعی به همراه دارد.
بسیاری از مطالعات حیوانی نشان داده که انگور و آب انگور می‌تواند برای کبد مفید باشد. برای نمونه آنها می‌توانند فواید مختلفی از جمله کاهش التهاب، جلوگیری از آسیب کبدی و افزایش سطح آنتی‌اکسیدان داشته باشند.
یک مطالعه کوچک در انسانهای مبتلا به NAFLD نشان داد که مصرف مکمل عصاره هسته انگور به مدت 3 ماه، به بهبود عملکرد کبد یاری می‌رساند.
آب چغندر
آب چغندر منبع آنتی‌اکسیدانهایی به نام بتالین‌ها است که ممکن است برای سلامت قلب مفید باشند و آسیب اکسیداتیو و التهاب را کاهش دهند.
منطقی است که فرض کنیم خوردن چغندر به خودی خود اثرات مشابهی بر تندرستی دارد. با این حال در بیشتر مطالعات از آب چغندر استفاده شده است. شما می‌توانید خودتان چغندر را آب بگیرید و یا محصول آماده را از فروشگاه‌ها تهیه کنید.
چندین مطالعه حیوانی نشان داده که آب چغندر به کاهش آسیب اکسیداتیو، التهاب در کبد و همچنین افزایش آنزیمهای سم‌زدای طبیعی کمک می‌کند.
آجیل
آجیل سرشار از مواد مغذی مانند آنتی‌اکسیدانها، ویتامین E و ترکیبات گیاهی مفید است. این ترکیب مسئول فواید تندرستی مختلفی به ویژه برای قلب است. اما همچنین به طور بالقوه برای کبد نیز اثرگذار محسوب می‌شود.
یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که رژیم غذایی سرشار از آجیل، با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی مرتبط است.
علاوه بر این، طبق یک مطالعه تکمیلی، مردانی که مقدار بیشتری آجیل و دانه‌های مغذی مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به NAFLD هستند.
از جمله دیگر مواد غذایی مفید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبزیجات کروسیفروس
- ماهی‌های چرب
- روغن زیتون
