چه تصویری از برنده جایزه نوبل اقتصاد دارید؟
احتمالاً یک آدم منظم، با اراده و البته باهوش.
چند سال قبل اکرلوف برنده جایزه نوبل اقتصاد دید که باید کار سادهای انجام دهد: پستکردن یک بسته لباس از هند به آمریکا. لباسها مال دوستش جوزف بود که در سفر به هند جا گذاشته بود. اما او انجام این کار را هفته به هفته عقب انداخت. قضیه بیش از هشت ماه طول کشید!
نکته شیرین داستان این است که فقط ما پشت گوش نمی اندازیم.
بلکه استاد اقتصاد دانشگاه برکلی و برندۀ جایزۀ نوبل هم تنبلی میکند و کارها را به تأخیر میاندازد.
البته جالب اینجاست که وی بعدها مقالهای تأثیرگذار در حوزه تعویق و امروز فردا کردن نوشت.
تنبلی و به فردا انداختن، هزینههای فردی، سازمانی و ملی فراوانی دارد.
مردم هر سال صدها میلیون دلار جریمه میدهند چون مالیاتشان را سر وقت اظهار نمیکنند.
حالا به تعویق انداختن رسیدگی چکاپ سلامتی، تصمیم گیری در مورد وضعیت ریزگردها و ... همه و همه نشان از این دارد که مشکل بزرگی داریم به نام از شنبه هفته بعد!
همیشه تصمیم میگیریم برای مطالعه مثنوی معنوی در آینده، اما امروز را فعلاً میگذرانیم به تماشای تلویزیون و گفتگوی بی فایده مجری با یک سلبریتی!
در یک آزمایش علمی از افراد خواسته شد یک فیلم برای همان شب و یک فیلم برای تماشا در روز دیگر (مثلاً هفته بعد) انتخاب کنند.
افراد برای فیلمی که میخواستند فوراً تماشا کنند معمولاً کمدیهای مبتذل و فیلمهای پرفروش را انتخاب میکردند
اما برای تماشا در آینده بیشتر فیلمهای مهم و معناگرا را انتخاب کردند. آدمها هنگامی که به آینده فکر میکنند توان تصمیمگیری عقلایی دارند، ولی در موقعیت حال، ملاحظات کوتاهمدت بر اهداف بلندمدتشان چیره میشوند.
در لحظههای تصمیمگیری مهم، ذهن تبدیل میشود به یک پارلمان، یا اتاق جلسه. گروهها و فراکسیونهای مختلف مشغول بحث و جدلاند، منافع کوتاهمدت و بلندمدت همدیگر را میکوبند.
جلسه ممکن است به آشوب کشیده شود. شاید خواندن یک جمله از نخستین صدراعظم تاریخ آلمان مشهور به «صدر اعظم آهنین»، بد نباشد که گفته بود:
«فاوست شاکی بود که در سینهاش دو روح دارد، ولی من جماعتی از ارواح را درون خودم جای دادهام که مشغول مشاجرهاند.»
اگر خویشتن را کلکسیونی از خویشتنهای رقیب همدیگر بدانیم، هرکدامشان نماینده چیزی است:
یکی نمایندۀ منافع کوتاهمدت (تفریح، به تعویق انداختن کار و...) است، و دیگری اهداف شریف و بلندمدت.
مجله هنری ژوان