کل چاههای موجود در شهرستان نی‌ریز نزدیک به هزار حلقه چاه می‌باشد که از این تعداد تنها ۱۷ حلقه آب شرب شهر نی‌ریز است و مابقی در دیگر حوزه‌ها قرار دارند.
*/فقط 15 درصد چاههای کشاورزی شیرین است
در عین حال مدیران منابع آب نی‌ریز و آبفا معتقدند که برای برطرف شدن کم‌آبی و بی‌آبی باید کشاورزان پیشقدم شوند و به سوی کشاورزی نوین و کم آب بروند.
اینها در حالی است که مدیر جهاد کشاورزی می‌گوید: وضعیت منابع آب کشاورزی به لحاظ کیفیت حدود ۸۵ درصد شور و لب شور می‌باشد و حدود ۱۵ درصد شیرین است و این نشان دهنده این است که منابع آبی روز به روز در حال کاهش می‌باشد.
1057 حلقه چاه
رئیس منابع آب شهرستان نی‌ریز در گفتگو با نی‌ریزان فارس به تشریح وضعیت چاههای شهرستان نی‌ریز پرداخت و گفت: کل چاههای شهرستان نی‌ریز 1057 حلقه چاه می‌باشد که از این تعداد ۵۷ حلقه چاه غیر مجاز است.
بر پایه آماری که در اختیار داریم در حوزه کشاورزی 814 حلقه چاه مجاز و ۵۵ حلقه چاه غیرمجاز وجود دارند.
در بخش صنعت و خدمات ۱۳۴ حلقه چاه مجوزدار وجود دارد و چاه غیر مجازی نداریم.
در بخش شرب و بهداشت 52 حلقه چاه مجاز و 2 حلقه چاه غیرمجاز (متعلق به آبفا و غیر آبفا ) داریم.
228 چشمه در نی‌ریز
فریدون حیدری در ارتباط با تعداد آمار چشمه‌های شهرستان نی‌ریز گفت: آماری که به شما ارائه می‌دهم مربوط به سال ۱۳۸۸ می‌باشد که تعداد ۲۲۸ چشمه است اما اینکه چه تعداد از این چشمه‌ها خشک شده‌اند، باید از جهاد کشاورزی بپرسید.
او همچنین عنوان نمود که آمار مربوط به سال 1398 نیز گرفته شده اما به دلایلی هنوز منتشر نشده است.
طرح‌های تغذیه مصنوعی
وی همچنین عنوان نمود که در شهرستان نی‌ریز طرح‌های تغذیه مصنوعی در پلنگان(1)، لای‌حنا(1)، چشمه خراسانی(1)، پشتکوه(1) و قطرویه(2) وجود دارد.
البته این طرحها توسط شرکت سهامی آب منطقه‌ای فارس احداث شده است و تعدادی هم توسط سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل منابع طبیعی استان نیز احداث گردیده است.
رئیس منابع آب اعلام کرد: ۸۰ درصد از چاههای نی‌ریز مربوط به کشاورزی است.
سد چشمه عاشق پیشنهاد دراز مدت
وی در رابطه با تأمین آب برای شهر نی‌ریز گفت: پیشنهاد دراز مدت ما همین سد چشمه عاشق می‌باشد اما برای شرکت‌ها و مراکزی که مجازند و تقاضای آب دارند بررسی‌های لازم را انجام می‌دهیم مثلاً در حال حاضر برای دو شرکت در حال بررسی هستیم یکی شرکت تکوین در شهرک صنعتی و شرکتی دیگر در اراضی شهرک سنگ.
کنتورهای هوشمند
از وی در مورد کنتورهای هوشمند و آخرین اقداماتی که انجام داده‌اند پرسیدم و او گفت: چند سال پیش توسط یک شرکت که امتیاز انحصاری کنتورهای برقی و آبی را در اختیار داشت تعداد ۱۵۰ کنتور در شهرستان نی‌ریز و بختگان نصب کردیم اما از آنجا که این کنتورهای دو زمانه قرار بود آب و برق را همزمان کنترل کنند، مشکلاتی را برای اداره برق ایجاد کردند و آن اداره عنوان نمود نیازهایش با این کنتورها مرتفع نشده است و در ادامه کنتورهای اختصاصی خود را بر روی چاهها نصب نمود.
سپس تصمیم گرفتیم کنتورهای اختصاصی آب را بر روی چاهها نصب کنیم و در حال حاضر ۷۱ کنتور در شهرستان نی‌ریز و ۲3 کنتور در شهرستان بختگان خریداری شده است اما اینکه چه تعداد از این کنتورها نصب شده، اطلاعی نداریم.
وی در مورد آموزش بهره‌برداران گفت: به جز سال 1399 که محدودیت‌های کرونایی وجود داشت و جلسات با بهره‌برداران انجام نشد به صورت ماهانه جلساتی را برگزار می‌کردیم و توصیه‌های لازم را به آنها ارائه می‌دادیم.
هر سال ۶۰ سانتی‌متر افت آب
این کارشناس حوزه آب روند آبهای زیر زمینی در نی‌ریز را نزولی خواند و گفت: باید دقت نمود که آبهای زیرزمینی در نی‌ریز هر سال ۶۰ سانتی‌متر افت می‌کند و تنها باید ترسالی‌های پیاپی اتفاق بیفتد تا تغذیه این سفره‌ها انجام شود.
بنده در کل نمی‌توانم آینده خوبی را برای سفره‌های زیرزمینی نی‌ریز متصور باشم.
۱۷ حلقه چاه شرب
در ادامه با قره‌چاهی مدیر امور آبفا شهرستان نی‌ریز تماسی برقرار کردیم و در رابطه با تأمین آب شرب شهر نی‌ریز و روستاهای آن به گفتگو پرداختیم.
قره‌چاهی عنوان کرد که در شهر نی‌ریز ۱۷ حلقه چاه در اختیار آنها می‌باشد که از این تعداد یک حلقه چاه تجهیز نشده و یک حلقه نیز سالهاست از مدار خارج شده و 2 حلقه نیز کم‌آب است.
وضعیت پایدار
وی وضعیت تأمین آب شهر نی‌ریز را فعلاً مناسب دانست و گفت: خوشبختانه با مدیریت مناسب فشار و پیگیری‌های فراوان و تلاشهای شبانه‌روزی شرایط را نرمال نگه داشته‌ایم اما اگر خاموشی‌های برق ادامه یابد نگران سوختن الکتروپمپ‌ها هستیم و احتمال ایجاد کم‌فشاری آب وجود دارد.
افزایش مصرف آب به دلیل گرما
وی همچنین عنوان نمود: گرمای بیش از حد سبب شده تا با افزایش مصرف ۲۰ تا ۲۵ درصدی آب توسط شهروندان روبرو باشیم.
مدیر آبفا نی‌ریز در ارتباط با تأمین آب از چشمه عاشق گفت: قرار است آب شهر نی‌ریز، شهر مشکان و بخش قطرویه از سد چشمه عاشق تأمین شود و بهترین راه برای بلند مدت همین مسئله می‌باشد.
تعطیلی خط انتقال
قره‌چاهی در ارتباط با وضعیت خط انتقال سد چشمه عاشق گفت: متأسفانه به دلیل عدم تخصیص اعتبارات مناسب، این پروژه در حال حاضر فعال نیست؛ اما دکتر طهماسبی نماینده محترم مجلس و آقای دکتر بوستانی مدیرعامل آبفا استان در تلاشند تا اعتبار لازم را بگیرند و کلیه روستاهای بخش قطرویه را آبدار کنند و قول‌هایی در این رابطه داده شده است.
وی در ارتباط با تأمین آب فولاد و تعهدی که آنها نسبت به انتقال آب از سد چشمه عاشق برای روستاهای در مسیر دارند گفت: به دلیل تنش‌های اجتماعی و مخالفت‌های مردم سبب شده تا اجرای این طرح به تعویق بیفتد؛ هر چند مکاتبات متعددی شده تا بتوانند به نوعی این مشکل را برطرف کنند اما به هر حال به دنبال آن هستیم تا کمترین تنش در منطقه ایجاد شود و ابتدا آب شرب روستاهای بخش قطرویه تأمین گردد.
جلو پرت آب را گرفتیم
مدیر آبفا شهرستان نی‌ریز با بیان اینکه حفر چاههای جدید عملاً فایده‌ای ندارد گفت: البته من بر این باورم که باید پرت آبها را کنترل کنیم و به جای اینکه چاه جدید داشته باشیم اصلاح شبکه نماییم و جلو هدر رفت را بگیریم که خوشبختانه اقدامات مناسبی در چند سال گذشته انجام شده است تا نیاز به منابع جدید آبی نداشته باشیم.
3 روستای پر تنش آبی
وی روستاهای دهچاه، غوری و ریزاب را از روستاهای پر تنش آبی عنوان کرد که شرایط‌شان فوق بحرانی است اما در عین حال مشکل کم آبی گریبان حداقل ۵۰ درصد از روستاهای شهرستان نی‌ریز را گرفته است. تلاش شده با تانکر سیار در مواقع لزوم این سه روستایی که نام بردم آب رسانی شود تا از فصل تابستان گذر کنیم.
وی در مورد مشکلات آب روستای ریزاب گفت: با استفاده از چاه کشاورزی یکی از کشاورزان توانستیم چند ساعت آب را به شبکه آنجا انتقال دهیم و همچنین با استفاده از تانکرهای آبرسان در حال تأمین آب مردمان این روستا هستیم.
مدیر آبفا در پایان عنوان نمود: توصیه من به مردم مدیریت مصرف است. هرچند باید به دلیل فقر منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی بیش از گذشته مدیریت کشت و استفاده بهینه از آب مدنظر قرار گیرد.
15 درصد آب کشاورزی شیرین است
از مدیر جهاد کشاورزی نی‌ریز در مورد وضعیت کشتهای نی‌ریز سؤال کردیم و او گفت: سطح اراضی باغی و زراعی در شهرستان نی‌ریز حدود ۲۶۰۰۰ هکتار می‌باشد که شامل 8 هزار هکتار باغات دیم و ۱۸ هزار هکتار باغ وزراعت آبی است.
بصیری در مورد توسعه کشت گلخانه‌ای در نی‌ریز گفت: سطح گلخانه‌ها بیست هکتار است که از این مقدار ۱۸ هکتار فعال می‌باشند و میزان آب مصرفی برای ۱۸ هکتار گلخانه فعال حدود ۱۰ لیتر در ثانیه به صورت مداوم است.
وی وضعیت آب کشاورزی را هم چندان مطلوب ندانست و گفت: وضعیت منابع آب کشاورزی به لحاظ کیفیت حدود ۸۵ درصد شور و لب‌شور می‌باشد و حدود ۱۵ درصد نیز شیرین است.
وی در پاسخ به این سؤال که برای ترویج و بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی چند درصد کشاورزان فعال آموزش دیده اند؟ گفت: به بیش از ۷۵درصد کشاورزان در خصوص بهینه‌سازی مصرف آب آموزش داده شده است.
/ بی‌آبی در روستای زیرآب/ تیر 1400
نظر شما
