حسین خاوندی
رئیس هیئت مدیره شرکت مزرعه سبز نی‌ریز (تولید کننده کنسانتره انار)
- از مجموع کنسانتره انار تولید شده در جهان حدود 70 درصدآن در بازار آمریکا، حدود 20درصد در اروپا و 10 درصد باقیمانده در سایر کشورها به فروش می‌رسد.
- هرچه ساختارهای مالی کشورهای مقصد برای کالاهای صادراتی کشور، توسعه یافته‌تر و منسجم تر باشد امکان اعمال قوانین بین المللی از جمله تحریم های آمریکا در آنها بیشتر است. از این رو صادرات سنتی به کشورهای همسایه عراق و افغانستان تاثیر منفی چندانی از تحریم ها نپذیرفته و در مقابل به دلیل افزایش نرخ ارز ، سود آوری صادرات به این کشور ها افزایش چشمگیری داشته است. البته مع الاسف کنسانتره انار سهم قابل توجهی در بین کالا های صاداراتی به این کشورها نداشته است. این در حالی است که صادرات به کشور هایی که بالقوه مقصد نهایی کنسانتره انار هستند مثل کره جنوبی و بعضی از کشور های اروپایی کاهش یافته است.
- چین ، عراق ، امارات متحده عربی، افغانستان، کره جنوبی، ترکیه، هند، پاکستان، اندونزی و عمان 10 کشوری هستند که به ترتیب بیشترین حجم کالای ایرانی را به کشور های خود در سال گذشته وارد کرده اند. در شرایطی که صادرات به اروپا که بازار غیر نفتی آن 40 برابر بزرگتر از آسیاست بسیار اندک است.
- استراتژی مهم دیگری که در شرایط تحریم و به منظور توسعه و افزایش صادرات می توان اتخاذ کرد، توجه بیش از پیش به صادرات به مقصد کشور های همسایه است. از حدود 44 میلیارد دلار صادرات سالیانه 24 میلیارد آن یعنی بیش از 54 درصد صادرات به کشور های همسایه بوده است ولی با این حال این عدد در مقایسه با 1200 میلیارد دلار واردات کشور همسایه نشان میدهد سهم ایران در صادرات به 15 کشور همسایه نسبت به واردات آن ها از کل دنیا فقط 2 درصد است و این به آن معناست که تجار ایرانی تا کنون نتوانسته اند از این بازار ها به خوبی استفاده کنند.
- اعمال تحریم های گسترده و فشار های مضاعف بین المللی و ایجاد جو روانی منفی بر کشورمان موجب افزایش ریسک تجارت شده و حضور خریداران عمده کنسانتره و محصولات جانبی انار درکشور کم شده و در نتیجه انجام معاملات مستقیم با مبادله ارز کاهش یافته و در این بین نقش دلالان و واسطه ها که عمدتاً با ”ریال" خرید میکنند پررنگ تر شده و لذا صادرات با دریافت ریال نتوانسته است آن گونه که شایسته است بر افزایش درآمد تولید کنندگان اثرگذار باشد. این مورد به خصوص در کاهش تردد خریداران اروپایی و کره جنوبی به ایران و کاهش میزان صادرات کنسانتره انار به این کشور ها کاملاً مشهود است.
- کنسانتره میوه های قرمز مانند انار، آلبالو و انگور قرمز گرانترین قیمت را در بین همه انواع کنسانتره دارد و بین آن ها کنسانتره انار از همه گرانتر است . به عبارتی یک کانتینر 20 فوتی کنسانتره انار بیش از 4 برابر کنسانتره سیب و انگور قیمت دارد و نتیجتاً تحریم های بانکی تاثیر زیاد تری روی حجم صادرات کنسانتره انار دارند.
- آب انار و کنسانتره آن بیشتر از آنکه به عنوان نوشیدنی مطرح باشند به عنوان یک فرآورده فانتزی و سلامتی مطرح هستند و طبیعی است که در شرایط تحریم و ریسک بالای تجارت بین المللی با کشورمان خیلی راحت از سبد کالای درخواستی خریداران حذف می‌گردند.
- شرایط خاص برای حمل و نقل کنسانتره انار و نیاز به دمای 18- درجه یکی دیگر از محدودیت های شرایط تحریم میباشد .شرایط تحریم ، خطوط حمل و نقل زمینی و دریایی را تحت تأثیر قرارداده و به عنوان یکی از مشکلات جدی صادرات مطرح میباشد. برای بعضی از مقاصد اصولاً خط کشتیرانی به دلیل تحریم ها وجود ندارد و نیاز به صرف وقت و هزینه اضافی و صادرات مجدد از بنادر کشور های همسایه است.
- سیاستهای بانک مرکزی در خصوص کنترل نرخ ارز و مقررات وضع شده در این خصوص و الزام فروش ارز حاصل از صادرات به سیستم نیما یکی دیگر از موانع ایجاد شده بر سر راه صادرات پس از اعمال تحریم های ظالمانه بر علیه کشورمان بوده است . تجار صادر کننده انار و کنسانتره و سایر فرآورده های آن نیز از این قاعده مستثنا نبوده و حتی گاه صادراتی که در مقابل دریافت ریال انجام شده بوده است مشمول جرائم و محدودیتهای اعمال این مقررات بانک مرکزی گردیده اند .
طی سالهای اخیر و به ویژه یک سال گذشته که تحریمها اوج گرفته است، شرکت مزرعه سبز نی ریز همچون سایر واحدهای تولیدی که حیات و تداوم تولید آنها وابستگی شدید به صادرات دارد با توجه به موارد فوق الذکر، به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و میزان صادرات آن کاهش یافته است به گونه ای که در یک سال گذشته تنها 12 کانتینر از انواع محصولات تولیدی خود را صادر نموده است که در مقاسه با سالهای قبل کاهش 70 درصدی را نشان می دهد.
پیشنهادات:
1-هماهنگی با بانک مرکزی جهت ایجاد تسهیلات ویژه برای صادرکنندگان انار و محصولات جانبی بعنوان یک کالای استراتژیک همانند پسته و زعفران و برداشتن الزام صادرکنندگان برای بازگشت ارز به سیستم نیما.
2-بازنگری و تجدید نظر و انعطاف دستگاه‌های اجرایی در مقررات وضع شده برای واحدهای تولید که کالای صادراتی تولید میکنند متناسب با شرایط تحریم.
3-معافیت مالیاتی برای شرکتهای صنایع تبدیلی کشاورزی که در این شرایط بحرانی در خط اول جنگ اقتصادی قرار گرفته اند.
4-تسهیلات ویژه جهت صادرکنندگان انار و کنسانتره و سایر فرآورده های جانبی آن از طرف صندوق ضمانت صادرات
5-اعزام هیئتهای تجاری و گسترش همکاری تجاری و دعوت از تجار کشورهای همسایه و برپایی نمایشگاههای اختصاصی از محصولات کشاورزی و فرآورد های آنها به ویژه انار
نظر شما
