تولید نصف، قیمت دو برابر

عابد نعمتی، نی‌ریزان فارس:
انار شاخص‌ترین محصول کشاورزی شهرستان نی‌ریز است که این روزها بازار پر تب و تابی دارد.

حسین حامی یکی از باغدارانی است که ٣ هکتار زیر کشت دارد؛ هر چند خود برخی باغها را اجاره و محصول آنها را خریداری می‌کند.

... می‌گوید: «امسال سرما گل اول درختان انار را در فروردین‌ماه زد و باعث شد ثمردهی درختان عقب بیفتد.

برای همین درختان امسال بار نگرفتند و تولید به یک سوم رسید که همان هم کیفیت آن چنانی ندارد. البته کیفیت بد نیست؛ ولی کیفیت سالهای قبل را ندارد.»

وی ادامه می‌دهد: «به همین دلیل که گل اول را ندارد، آفات کمتر است. کرم گلوگاه شاید ١٠ درصد هر سال باشد. البته آفتاب سوختگی داریم.»
او که هر سال ٣٠ تن در هکتار برداشت می‌کرده، امسال مقدار محصولش به ١٠ تن در هکتار رسیده است.

حامی از مشکلات این حوزه می‌گوید: «برداشت ما همه مشکل است. کارگر پیدا نمی‌شود و اگر هم باشد، تخصصی ندارد. سبد بسته‌بندی به دلیل گران شدن مواد اولیه، دانه‌ای ٩ تا ١٠ هزار تومان شده و تاوان همه اینها را باید باغدار بدهد. قیمت انار به ظاهر بالا رفته و از میانگین کیلویی ٤ هزار تومان سال گذشته به ٨ هزار تومان رسیده؛ ولی امسال اگر دو برابر هم بفروشیم فایده ندارد.»

وی اضافه می‌کند: «کارگر ٥٠ هزار تومانی شده ١٦٠ هزار تومان؛ هر چند ٥٠ هزار تومان سال قبل برایش بهتر از ١٦٠ هزار تومان حالا بود. ضمن این که به دلیل کاهش تولید، تعداد روزی که سر کار می‌روند هم کم شده است. در کنار اینها، کرایه حمل و نقل نیز سه برابر شده است.»

این کشاورز باتجربه اضافه می‌کند: «امسال خدا را شکر آب زیاد بود؛ اما هزینه‌های داشت مثل پاکن، کود، اره‌زنی و ... سه برابر شده است.»

به گفته حامی، با وجود زیاد بودن خریدار و کم بودن انار، این محصول در بازار تهران قیمت زیادی ندارد و حالا هر کس می‌خرد، آن را به سردخانه می‌برد.‌‌
می‌گوید: «‌‌هر کیلو انار پای باغدار ٦,٥ تا ٧ هزار تومان تمام می‌شود؛ غیر از سرمایه‌ای که در کار است.»

انارِ گل اول نیست
اجدادی به همراه پسرش خلیل اجدادی یک باغ انار در حاشیه شهر دارند. آنها هم از کاهش ٥٠ درصدی محصول ناراحتند.

می‌گویند: «زمستان زمانی که برگهای انار می‌خواست حنا ببندد، سرما به آنها آسیب رساند و گل نکردند. کیفیت هم بدتر از هر سال است و به دلیل این که انارِ گل اول نیست، ریز است و به طور مثال، انار نیم کیلویی ٢٠٠ گرم شده است.»

آنها قیمت انار امسال را حدود کیلویی ١٠ هزار تومان می‌دانند؛ اما می‌گویند: «نرخ کارگر گران است؛ به هر کسی گفتی این سنگ را از اینجا بردار و بگذار آنجا، می‌گوید صبحانه و ناهار با روزانه ١٨٠ هزار تومان. کود پارسال نیسانی ٣٠٠ هزار تومان بود و امسال ٧٠٠ هزار تومان. آب تلمبه گران است و دیگر با ساعتی ٦٠ - ٧٠ هزار تومان، برای باغدار صرف نمی‌کند. همین امسال اگر بخواهیم درختان را اره بزنیم، ٦ - ٧ میلیون تومان هزینه دارد.»
خلیل اجدادی می‌گوید: «من در منطقه پیرمراد هم باغ دارم؛ آنجا حتی یک کیلو انار و بادام هم نداشت. چرا که درختان دو ماه بعد از عید نوروز برگ کردند.»
آنها می‌گویند هزینه بسته‌بندی و حمل و نقل با خریدار است.

قیمتها مشخص نیست
هادی . پ، ٢ هکتار و نیم باغ دارد. او سال گذشته ٥٠ تن و امسال به خاطر سرمازدگی ٣٥ تن انار برداشت کرده است. می‌گوید: «قیمت از ٦ تا ٩ هزار تومان متغیر است و انار درجه یک به طور میانگین ٨ هزار تومان است. بازار خیلی خوب است و امسال خریدار بیشتر بوده و دو برابر هر سال تماس می‌گیرند. اما راضی نیستیم؛ پارسال اگر یک کیلو انار را می‌دادیم ٤ هزار تومان، یک پراید ٣٥ میلیون تومان بود؛ ولی حالا ١٤٠ میلیون تومان است. سال گذشته با ٩ تن انار می‌شد یک پراید خرید و حالا با حداقل ١٤ تن.»
به گفته او به دلیل تحریمها، امسال یک تبعه افغانستان برای صادرات وارد ماجرای خرید انار شده؛ او انار بالای ٤٠٠ گرم را در دستگاهش سُرت می‌کند و همزمان واکس می‌زند. سپس می‌فرستد تا برای ارسال به کره جنوبی کانتینر شود.‌

می‌گوید: «مشکل اصلی ما در نی‌ریز که قطب انار به حساب می‌آید، این است که یک تعاونی نداریم که قیمت انار را تعیین کند. یک باغدار با هزار زحمت تولید می‌کند؛ اما مفت از او می‌خرند و می‌روند. قیمتها چیز مشخصی نیست؛ بزن و برو است و هر کس هر چقدر بتواند ارزانتر می‌خرد. مثلاً اناری که در باغ من می‌خرند ٨ هزار تومان، ممکن است در باغ دیگری ٦ هزار تومان بخرند. در انار دلالی خیلی زیاد است و بیشتر پول به جیب دلال می‌رود.»

او به هزینه‌های سرسام‌آور باغداری هم اشاره می‌کند: «اگر بخواهید باغ را درست مدیریت کنید، هر درخت ١٥٠ تا ٢٠٠ هزار تومان هزینه دارد و برای هر هکتار، ٥ تا ٦ میلیون تومان در ماه پول آب می‌خواهد. هر فرغون کود شده ٢٥ هزار تومان که هر درخت ٢ فرغون می‌خواهد. کارگر از الآن می‌خواهد اره بزند، پاکن و آبداری کند و ...

بنابراین در هر هکتار که ٣٠ تا ٤٠ درخت انار رباب است، حداقل ٨٥ میلیون تومان هزینه می‌شود.

٩٠ درصد صادرات
جواد عبدالهی باغدار و تاجری است که خودش ٨ هکتار باغ دارد و تولید ٤٠ تنی‌ هر ساله‌اش به ٧ تن رسیده است. 

او که هر سال محصول حدود ١٠٠ باغ شهرستان را خریداری و به سردخانه‌های مختلف منتقل می‌کند، در این باره می‌گوید: «درختان جوان مثل باغ ما وضعیت بدتری دارند؛ درختان پیر، محصول باکیفیتی دارند.»

به گفته او میزان تولید به طور میانگین ٥٠ درصد هر سال است؛ اما کیفیت انار باغهای اطراف شهر که از آب شیرین استفاده می‌کنند، خیلی خوب است.

می‌گوید: «قیمت انار امسال با افزایش دوبرابری نسبت به سال گذشته بین ٨ تا ٩ هزار تومان است که به نظر می‌رسد نسبت به تورم خودش را جمع و بازارش را پیدا کرده است. اما چون کشاورزان بار کمی دارند، به نسبت سال گذشته و با وجود افزایش قیمت، پول کمتری دستشان را می‌گیرد و به زور جوابگوی هزینه‌هایشان می‌شود. امسال بر خلاف سالهای گذشته، در باسکول و کارخانه فرآوری انار صفی تشکیل نشده است.»

عبدالهی که خود کارخانه تولید سبد پلاستیکی دارد، از افزایش دوبرابری مواد اولیه نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: «قیمت مواد اولیه از کیلویی ٦ هزار تومان به ١٢ هزار تومان رسیده و قیمت فوم بسته‌بندی نیز از کیلویی ٢١ هزار تومان به ٣٦ هزار تومان افزایش یافته است. بنابراین هر کیلو انار ٦ هزار تومان هزینه بسته‌بندی، حمل و نقل، سردخانه و حق‌العمل دارد تا به میدان تره‌بار برسد.»

تنها امید او صادرات است. می‌گوید: «به دلیل بالا بودن دلار و رونق نداشتن شب یلدا به دلیل بیماری کرونا، تنها امید ما به صادرات است و ٩٠ درصد انار صادر خواهد شد. عمده صادرات ما به عراق و پاکستان است؛ هر چند تا یک ماه دیگر به کشورهای عربی، روسیه و ... هم صادر می‌کنیم.» 
ادامه دارد