شعار امسال تورم و تولید است. به همین مناسبت اشارهای به این دو متغیر اقتصادی مینماییم.
متأسفانه رشد شتابان تورم آنقدر همه خانوارها را در چند سال گذشته درگیرکرده که هر کس از دیدگاه خود نظری میدهد. خروجی حرف عالِم و عامی، ناراحتی و نگرانی شدید از این موضوع اقتصادی است که لجامگسیخته یکه تاز شده است.
از زمان خروج آمریکا از برجام در زمان ترامپ و افزایش مداوم تحریمها که در دولت کنونی آمریکا نیز ادامه دارد رشد تورم بسیار زیادتر شد. از داخل کشور تیم اقتصادی دولت اعلام کرد میخواهد ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف و باب دو نرخی را ببندد و به اقشارآسیبپذیر هم یارانه ۳۰۰ هزار تومانی بدهد. فرایندی به نام جراحی اقتصادی شروع شد که سرانجام آن هم مشخص نیست. این طرح به اضافه دیگر عوامل داخلی و خارجی، رشد تورم را شتابانتر کرد.
اگرچه نظارت بر قیمتها توسط دولت و اتحادیهها لازم است، اما کافی نیست. برای مهار تورم و رشد تولید لازم است به موارد زیر پرداخته شود:
۱ - تنش زدایی در رابطه با کشورهای منطقه و دنیا به عنوان پایهایترین مسئله کشور شود. خوشبختانه دیپلماسی خوبی با کشورهای همسایه و منطقه آغاز شده که امید است با جدیت عملیاتی شود. این مسئله که از محورهای اقتصاد مقاومتی هم بود متأسفانه جدی گرفته نشد و تنشها زیاد گردید. امید است این گام با استواری پیشرود.
۲ - در سطح جهانی مسئله برجام و هستهای بر پایه حفظ منافع ملی به سرانجام برسد.
حل مسئله برجام میتواند اثرات مثبت و مؤثری بر مهار تورم و رشد تولید داشته باشد. حداقل این است که ارزهای بلوکه شده ما آزاد میشود و به کشور بر میگردد و اثر زیادی بر تثبیت قیمت دلار میگذارد.
۳ - با حل مسئله برجام صادرات و واردات عادی میشود و تولیدکنندگان بخشهای کشاورزی، صنعت، معدن و خدمات به بازارهای جهانی دست مییابند و این موجب افزایش تولید و کنترل قیمتها میشود. علاوه بر این دولت به راحتی صادرات نفت، گاز و فرآوردههای نفتی را انجام میدهد و دستش برای پروژههای روی زمین مانده باز میشود. رونق اقتصادی ناشی از رفع موانع صادرات و واردات به عنوان عاملی اقتصادی، هم تورم را کاهش میدهد و هم تولید را بالا میبرد.
۴ - با حل مسئله برجام سرمایهگذاری خارجی در کشور شتاب بسیار خوبی میگیرد. اقتصاد ایران ظرفیت زیادی برای جذب سرمایه خارجی دارد. سرمایهگذار خارجی ضمن آوردن سرمایه مجبور است تکنولوژی روز را بیاورد تا بتواند سود ببرد و از این رهگذر بسیاری از بنگاههای اقتصادی ما در بخشهای صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات بهرهمند میشوند. کیفیت تولید آنها بالا میرود و صادرات به جایگاه واقعی خود میرسد. در مدت کوتاهی که برجام عملیاتی شد تجربه خوبی از جذب سرمایهگذاری به دست آمد هرچند کافی نبود. با خروج آمریکا از برجام و متوقف شدن آن متأسفانه بیش از ۷۰ شرکتی که سرمایه گذاری را شروع کرده بودند از ایران رفتند و این خود معضلاتی را به وجود آورد.
۵ - اقتصاد امروز دنیا جهانی شده است. همه کشورها به هم نیاز دارند. ارتباط عقلانی متقابل بر پایه حفظ منافع ملی با اکثر کشورها میتواند ما را به جایگاهی که حقمان است در اقتصاد جهانی برساند.
۶ - از معضلات و موانع مهم دیگرِ تورم شتابان و کاهش تولید، فساد اقتصادی است. متأسفانه در کنار تورم نفسگیر، فساد همچون سرطان به جان کشور افتاده و مثل اینکه هیچ مقام و سازمانی قادر به کنترل آن نیست. امروزه ضمن اینکه عوامل اقتصادی گلوی تولید کننده را به شدت میفشارد، فساد نیز فشاررا مضاعف کرده است.
کنکاش همه ابعاد تورم و تولید نیازمند شرح و بسط بیشتری است که هم در حوصله این نوشتار نیست و هم در حوزه تخصص بنده. امید است شعار سال عملیاتی شود و شاهد افقهای روشنی برای کشور باشیم. انشاءا...
شاد و سالم و موفق باشید