چاقی چیست؟
چاقی نوعی بیماری است که با تجمع بیش از حد یا غیر طبیعی چربی، میتواند تندرستی بدن را را مختل کند. بر پایه اعلام سازمان بهداشت جهانی، چاقی به عنوان یک بیماری همهگیر جهانی مطرح است و بیش از ۶۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند.
چاقی اختلالی است که به عوامل متعددی بستگی داشته و اغلب با بیماریهای دیگر از جمله دیابت، پرفشاری خون، اختلالات اسکلتی عضلانی، بیماریهای قلبی، ناباروری در زنان، افسردگی و برخی سرطانها همراه است. چاقی را میتوان سندرم دنیای نو دانست که شیوع آن در تمام گروههای سنی رو به افزایش است.
پیشینیان ما چاقی را «ام الامراض» یا مادر بیماریها میدانستند. امروزه با پیشرفت دانش به ویژه در زمینه پزشکی و با تقدم یافتن پیشگیری بر درمان، مسئله چاقی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
علائم چاقی:
علائم اصلی چاقی، مقدار بیش از حد یا غیر طبیعی چربی بدن است. داشتن وزن اضافه همچنین میتواند منجر به علائم و نگرانیهای دیگری از جمله:
۱- افزایش عرق کردن
۲- خستگی روزانه
۳- کمردرد و درد مفاصل
۴- اعتماد به نفس پایین و عزت نفس کم
۵- افسردگی و اضطراب
۶- اختلال عملکرد جنسی شود.
علاوه بر این، چاقی میتواند منجر به سایر مشکلات تندرستی از جمله فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع ۲ و سکته مغزی شود.
علل چاقی:
چاقی ناشی از عدم تعادل انرژی بین کالری خورده شده و کالری مصرف شده است؛ گرچه برخی از افراد نسبت به سایر افراد مستعد چاقی هستند.
عمدهترین عوامل محیطی که به چاقی کمک میکنند، عبارتند از:
۱- سبک زندگی بیتحرک
۲- مصرف قندهای اضافه
۳- زیاد غذا خوردن
۴- نداشتن خواب کافی
چاقی بعضی مواقع به دلیل یک بیماری یا یک وضعیت پزشکی مانند بیماری تیروئید، شرایط هورمونی و... ایجاد میشود. عوامل روانشناختی، از جمله استرس و اختلالات خوردن نیز میتوانند در چاقی نقش داشته باشند. بسیاری از داروها از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای هورمونی، داروهای ضد درد (مانند مواد مخدر) و آنتیهیستامینها هم با کند شدن متابولیسم یا افزایش اشتها میتوانند در افزایش وزن نقش داشته باشند.
درمان اضافه وزن و چاقی
کاهش وزن هدف اصلی درمان چاقی است. تحقیقات نشان میدهد در صورت اضافه وزن یا چاق بودن، اگر فقط ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن خود را کاهش دهید، میتوانید یک تغییر شگرف در سلامت خود ایجاد کرده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را کاهش دهید.
اولین خط درمان چاقی، رژیمهای غذایی منظم و اصولی همراه با ورزش است.
برداشتن قدمهای هر چند کوچک به سمت یک سبک زندگی سالمتر؛ مانند پخت و پز سالم، خوردن سبزیجات بیشتر و انجام پیادهروی، میتواند تأثیر زیادی در کاهش وزن داشته باشد.
پیشگیری از چاقی
مانند بسیاری از بیماریهای مزمن، (دیابت و بیماریهای قلبی عروقی)، چاقی نیز با یک شیوه زندگی سالم قابل پیشگیری است.
پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و کنترل شده، تلاش برای تحرک بیشتر، پیدا کردن روشهای سالم برای کاهش استرس و خواب کافی، میتواند تغییرات زیادی در کنترل وزن ایجاد کند.