پودر مرموز
قویترین قهوههای جهان شاید یکی از جذابترین موضوعاتی باشد که خیلی از دوستداران قهوه به دنبال آن هستند. این عنوان از لحاظ کافئین، متعلق به قهوه آرزوی مرگ «Death Wish» است که برای اولین بار، آن را آمریکاییها در یک تبلیغ 30 ثانیهای در سال 2008 معرفی کردند. قیمت این قهوه اگر در ایران باشد، بسیار بالا است و تقریباً 90 درصد قهوههایی که با این نام به فروش میرسند، تقلبی است.
یک فنجان قهوه استاندارد پرکافئین حدود 9 میلیگرم کافئین دارد؛ در حالی که این میزان در قهوه آرزوی مرگ که عنوان قویترین قهوه جهان را یدک میکشد، 54 میلیگرم است؛ یعنی بیش از 6 برابر کافئین!
اما این قهوه در نیریز تاکنون پیامدهای بدی برای مصرفکنندگان و حتی فروشندگان آن داشته و بیشتر، دردسرساز شده است.
یکی از کافیشاپ داران نیریز میگوید: « این قهوه به شکل پودر بستهبندی و بسیار خطرناک است؛ به ویژه برای کسانی که تپش قلب دارند. کسی که آن را مصرف میکند، به سرعت دچار تپش قلب، تنگی و خشکی شدید گلو و دهان میشود.»
به کافیشاپ «قهوه تلخ» میروم. جایی که مسئول آن باتجربهترین قهوهفروش نیریز و از چند و چون این پودر مرموز باخبر است.
احمد حکمتآرا میگوید: «این قهوه کافئین مصنوعی دارد. فکر میکنم عرضه آن قانونی نیست و شبکه بهداشت ایراد می گیرد؛ هرچند تاکنون کسی چیزی به ما نگفته و نامهای در این مورد به ما ابلاغ نشده است.»
او ادامه میدهد: «قبلاً و حدود 5 یا 6 سال قبل آن را سرو میکردم و میفروختم؛ اما عوارض آن را که شنیدم، دیگر نیاوردم. به نظر من، کسانی که متقاضی آن هستند بیشتر حس کنجکاوی دارند که ببینند با خوردن آن چه حالی میشوند.»
یکی از مشتریهایش که آنجا نشسته میگوید: «دو خواهرم حدود سه ماه قبل در مسیر مسافرت نادانسته این قهوه را خورده بودند که کارشان به بیمارستان کشید. در این سه ماه بیش از ۳۰ پزشک عوض کردند و پنجاه میلیون تومان خرجشان شد. هنوز هم عوارضی مثل حالتهای تشنج، گریه کردن، بیقراری یا داد زدن ناگهانی به آنها دست میدهد که البته رو به بهبود هستند.»
عوارض گیرایی بیشتر
محمد مسعودی مسئول کافیشاپ «ویکافه» در بولوار ولیعصر است. او هم میگوید: «ما این قهوه را نمیآوریم؛ چون شنیدهایم که عوارض دارد و افراد کارشان به تشنج و بیمارستان میکشد. تب و لرز و سردرد میآورد و به هر کسی نمیسازد. نمیدانم محتویات آن چیست؛ شاید ترکیبی از مواد مختلف باشد. ما به مشتریها میگوییم قانونی نیست؛ هر چند خیلی جاها میفروشند و تا حالا کسی به ما چیزی نگفته که نیاورید.»
به گفته او چون این قهوه حالت کیفی بیشتری دارد، به افراد معتاد یا کسانی که به تازگی مواد مخدر را ترک کردهاند سازگارتر است.
به یک مغازه در بولوار امام رضا میروم. مسئول آنجا که یک جوان با تیپ و ظاهر امروزی است، ابتدا میگوید این قهوه را نداریم و اصلاً شناختی از آن ندارم.
میخواهم از مغازه بیرون بروم که میگوید: «من به همه رانندهها توصیه میکنم اگر خوابتان میآید، کنار بزنید و بخوابید؛ گور پدر یک ساعت دیرتر رسیدن.»
ادامه میدهد: «این قهوه باعث شل شدن عضلات سمت چپ بدن، خشکی دهان و تشنگی زیاد و سردرد شدید میشود. کسانی هم که میخورند، یا کِیف هستند یا شوتی یا رانندههای کامیونی که قول بار یک شبه دادهاند.»
همه انگار داشتن و سرو کردن این قهوه را انکار میکنند؛ این در حالی است که بر پایه اطلاعات ما، افراد زیادی هنوز در نیریز این قهوه را مصرف یا آن را عرضه میکنند. حتی یکی از همین افراد دو هفته قبل بر اثر مصرف نزدیک به هم این قهوه با داروی متادون، دچار تشنج شده است.
لذت حال خراب
یک مغازه دیگر در همان حوالی اما میگوید این قهوه را دارد. او در حالی که بستهاش را نشانم میدهد، ادامه میدهد: «ما داریم؛ اما معمولاً آن را سرو نمیکنیم. چون به دردسرش نمیارزد و توهّم میآورد. این یک بسته را هم شاید یک سالی باشد که این جا گذاشتهایم.»
به یکی از جوانهایی که با آب و تاب عوارض این قهوه را توصیف میکند، میگویم وقتی این قدر حال افراد خراب میشود، چه دلیلی دارد که مصرف کنند؟
میگوید: «راستش بعضیها با همین حال خراب حال میکنند. برخی هم آن قدر غم و غصه دارند که میخواهند برای لحظاتی حالشان دگرگون شود و همه چیز یادشان برود.»
به طور ناشناس به یک قهوهفروشی میروم که آرزوی مرگ را سرو میکند. میگوید: «اوایل متقاضی زیادی داشت. اما به مرور که متوجه عوارض آن شدند، تقاضا برایش پایین آمده است. البته اینهایی که در بازار است، تولید اصفهان است و هر بسته آن 150 هزار تومان قیمت دارد. در حالی که قهوه آرزوی مرگ آمریکایی اگر باشد، هر بسته نیم کیلویی آن بیش از یک میلیون تومان است.»
ادامه میدهد: «معتادان به مواد مخدر و اعضای انجمن NA به عنوان جایگزین مواد مخدر از این قهوه بیشتر استقبال میکنند. چون برایشان حالت کیفی و کله داغی دارد و آنها را کمی در فاز سابق مواد میبرد.»
یکی از مشتریهایش که آنجا نشسته میگوید: «من یک بار خوردم و کمی بعد مثل در دو لنگه میلرزیدم؛ آن قدر چای زنجبیل خوردم تا درست شد.»
آرزو را به آزمایشگاه بردم
حسین بابری مسئول کافیشاپ «پدر» در بولوار سرداران است. او هم یکی از باتجربهترینها است که میگوید:«اوایل و چندین سال پیش اصلی آن را میآوردیم؛ اما حالا تقلبی شده و بستههای آن را در ایران پر میکنند که کافئین مصنوعی است. همان سال اول که آوردیم، من به ترکیبات آن مشکوک شدم؛ چون حس کشیدن مواد مخدر را داشت. بنابراین آن را به آزمایشگاه دادم و تست کردم؛ اماچیزهایی که ما به دنبال آن بودیم، مثل متادون و آمفتامین در آن نبود. حتی خودمان هم پس از خوردن آن آزمایش اعتیاد دادیم و منفی شد.»
بابری که مخالف این قهوه است، آن را یک کافئین صنعتی میداند که همان هم تقلبی شده و عوارض زیادی دارد.
میگوید: «اگر کسی بدون آگاهی کافی آن را مصرف کند، حتی آب هم نمیتواند بخورد و کارش به بیمارستان میکشد.»
مسئولان: بیخبریم
برای پیگیری قانونی بودن یا نبودن عرضه این قهوه، به سراغ مسئولان مربوط میرویم.
دادستان نیریز از جزئیات قهوه آرزوی مرگ اطلاعی ندارد و میگوید باید از شبکه بهداشت و درمان به عنوان مرجع تشخیص موضوع سؤال کنید. اما اگر شبکه بهداشت تأیید کند که تهدیدی برای سلامتی مردم است، حتماً با آن برخورد میکنیم.
رادمهر کارشناس غذا و داروی شبکه بهداشت هم این قهوه را نمیشناسد و اطلاعی از آن ندارد.
مهندس اکبر رحیمی مسئول بهداشت محیط شبکه بهداشت و درمان شهرستان نیریز اما میگوید: «بخشنامهای تحت این عنوان که قهوه آرزوی مرگ ممنوع است یا نباید باشد، یا بازرسان اگر دیدند جمع کنند، نداریم. از طرف وزارتخانه تاکنون هیچ ابلاغی برای ما در این رابطه نیامده است. فقط گفتهاند قهوه باید به شکل مجاز وارد کشور و بهداشتی توزیع شده باشد. ما تنها میتوانیم تحت عنوان کالای قاچاق آن را جمعآوری کنیم.»
وی اضافه میکند: «اضافه کردن درصد کافئین جداگانه به قهوه برای افزایش درصد آن مجاز نیست و چون کافئین نوعی مواد مخدر محسوب میشود، میتوان در صورت تشخیص، با همکاری اماکن نیروی انتظامی با آن برخورد و جمعآوری کرد. کافئین زیاد توهّم ایجاد میکند و عوارض قلبی دارد که برخی جاها مخفیانه این کار را انجام میدهند. اما تا حالا مستندی برای برخورد پیدا نکردهایم.»