سیستم ترمز ضد قفل (ABS) یکی از تکنولوژیهای برتر در صنعت خودرو است و جان بسیاری را در تصادفات نجات داده است.
سیستم ترمز ضد قفل برای اولین بار در سال ۱۹۳۰ در هواپیما به شکل مکانیکی مورد استفاده قرار گرفت. در همان زمان تحولات زیادی در توسعه این سیستم در صنعت هوانوردی به وجود آمد.
اما جالب بود که بررسی این سیستم برای چندین سال متوقف شد تا اینکه در سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۶ برای اولین بار این سیستم در کامیونهای سنگین در آمریکا برای کاهش تصادفات به خاطر از دست دادن پایداری کامیون در جادهها مخصوصاً جادههای لغزنده مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۸۰ در تکنولوژی ایمنی خودرو تحول عظیمی رخ داد و سیستم ترمز ضد قفل به شکل امروزی در خودروهای سواری مورد استفاده قرار گرفت.
نگه داشتن ناگهانی یک اتومبیل در جادهی لغزنده میتواند بسیار خطرناک باشد. ترمز ضد قفل خطرهای این واقعه ترسناک را کاهش میدهد.
تئوری ترمزهای ضد قفل بسیار ساده است. یک چرخ در حال لیز خوردن (به طوری که سطح تماس تایر نسبت به زمین سر بخورد) نسبت به چرخی که لیز نمیخورد نیروی اصطکاک کمتری دارد.
اگر با اتومبیل خود در یخ گیر کرده باشید، وقتی چرخها بچرخند هیچ نیروی جلوبری به اتومبیل وارد نمیشود، زیرا سطح تماس چرخ نسبت به یخ لیز میخورد.
ترمزهای ضد قفل با جلوگیری از سر خوردن چرخها در هنگام ترمز کردن، دو مزیت را بوجود میآورند:
اول اینکه خودرو زودتر متوقف میشود و دوم این که میتوان خودرو را هنگام ترمز کردن نیز هدایت کرد.
نحوه کار ترمز ABS
انواع مختلف و الگوریتمهای کنترل گوناگونی برای ترمزهای ضد قفل وجود دارد. ما درباره طرز کار یکی از سادهترین انواع آن توضیح میدهیم.
کنترل کننده، همیشه حسگرهای سرعت را کنترل میکند و به دنبال کاهش سرعت غیرمعمول در چرخها میگردد. دقیقاً قبل از اینکه چرخی قفل کند کاهش سرعت شدیدی را تجربه میکند. اگر این چرخ کنترل نشود بسیار زودتر از زمانی که خودرو برای متوقف شدن نیاز دارد قفل خواهد کرد. یک خودرو که با سرعت ۶۰ مایل در ساعت حرکت میکند در شرایط ایده آل حدود ۵ ثانیه زمان لازم دارد تا بایستد، اما یک چرخ در کمتر از یک ثانیه از چرخیدن میایستد و قفل میکند.
کنترل کننده میداند که یک چنین کاهش سرعتی در چرخها غیرممکن است؛ بنابراین در چرخی که کاهش سرعت غیر معمول داشته فشار ترمز را کاهش میدهد تا زمانی که حسگر آن چرخ افزایش سرعت را ثبت کند، آنگاه کنترل کننده دوباره فشار ترمز را افزایش میدهد تا اینکه حسگرها کاهش سرعت را گزارش کنند. کنترل کننده این کار را بسیار سریع و قبل از آنکه تایر تغییر سرعت زیادی داشته باشد انجام میدهد. نتیجه این است که حرکت چرخها با همان شدتی که از سرعت خودرو کم میشود کند میگردد و ترمزها چرخها را در نزدیکی نقطه قفل کردن نگه میدارند که این به سیستم بیشترین نیروی ترمز کردن را میدهد.
وقتی ترمز ضد قفل در حال کار کردن است شما ضربات منظمی در پدال ترمز احساس میکنید که به خاطر باز و بسته شدن سریع سوپاپها است. بعضی از ترمزهای ضد قفل تا ۱۵بار در ثانیه این کار را انجام میدهند.