نویسنده: نسیم مرعشی
انتشارات:چشمه
تعداد صفحات: 189
«پاییز فصل آخر سال است» نخستین رمان نسیم مرعشی و برگزیدهی جایزهی جلال آلاحمد، روایت زندگی سه دختر جوان به نامهای شبانه، روجا و لیلاست. کتاب دو بخش دارد با عنوانهای «تابستان» و «پاییز» که هر کدام از این دو بخش نیز سه فصل دارد. هر فصل از نگاه یکی از این سه دختر (که هر کدام به افقهای فرهنگی و طبقههای اقتصادی متفاوت تعلق دارند) روایت میشود.
یکی از این دخترها از رشت آمده، یکی از اهواز و یکی هم اهل تهران است. هیچ شخصیتی قهرمان نیست، همه خاکستری هستند، همه خودشان هستند، انسانهایی عادی و از دلِ جامعه که قلبشان متعلق به گذشته است و ذهنشان در پیِ آینده. هر سه زن به کانون فیلم میروند، فیلمهای مشابه میبینند، هنرمندان محبوبشان یکی است، موسیقیای که گوش میدهند یکی است و هر سه میل دارند جور دیگری باشند. هر سه احساس میکنند جهان دیروزشان کوچک است و باید به تغییردادن جهانشان اقدام کنند.
نویسنده در این کتاب نه راهکاری برای دغدغههای شخصیتها ارائه میدهد نه قضاوتی میکند و نه حتی پایانی مشخص و واقعی ارائه میدهد. در پایانِ کتاب دغدغهها سر باز میمانند و تعلیق حفظ میشود و همین تعلیق و پایانِ بازِ کتاب، واقعی بودن داستان را دوچندان میکند، مثل زندگی همهی ما.
از نقاط قوت کتاب، سبک نوشتاری خوب داستان و خوشخوان بودن آن است. داستان بسیار قابل لمس و همذاتپنداری با هر سه شخصیت آسان است، به طوری که میشود هر سه شخصیت را در وجود خودمان پیدا کنیم.
متن زیر برگرفته از این کتاب است:
دنبال تو میدویدم. روی سرامیکهای سرد و سفید سالن. در آن سکوت ترسناکِ هزارساله. هن و هنِ نفسهایم با هرگام بلندتر در گوشم تکرار میشد و گلویم را تلخ میکرد. بخش پروازهای خارجی آن طرف بود. امام نه، مهرآباد بود انگار. و سالن پروازش هی دورتر میشد. رسیدم به گیت. پشتت به من بود، اما شناختمت. کت نیلیات تنات بود و چمدان به دست، منتظر و آرام ایستاده بودی. روشنی سالن به سفیدی میزد. فقط نور میدیدم و تو را. لکهای نیلی روی سفیدی مطلق. صدایت زدم. راه افتادی و دور شدی. سُر میخوردی روی سرامیکهای سالن. دویدم. دستم را دراز کردم و دستت را گرفتم. برگشتی. دستت توی دستم ماند و هواپیما پرید…