به مناسبت روز ایمنی و آتش‌نشانی، به سراغ مسئول واحد آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری نی‌ریز رفتیم و با وی گفتگو کردیم که در زیر می‌خوانید:
از مزاحمتهای تلفنی تا مشکلات حین امدادرسانی
ابراهیم خیراندیش ابتدا ضمن تبریک روز آتش‌نشانی به همه آتش‌نشانان به ویژه همکاران خود در واحد آتش‌نشانی نی‌ریز، در مورد مشکلات فرهنگی امدادرسانی می‌گوید: «بعضی تلفن‌های ما ایجاد مزاحمت است. مثلاً یک نفر تماس می‌گیرد که فلان چیز یا فلان جا آتش گرفته و آن قدر طبیعی اتفاق را توضیح می‌دهد که ما سر صحنه می رویم و می‌بینیم خبری نیست. اولین معضلی که ما با آن مواجه‌ایم، همین مزاحمتهای تلفنی است. البته خیلی وقتها اشتباهی تماس می‌گیرند. اما بعضی بچهها هستند که از کیوسکهای سطح شهر یا تلفنِ منزل مزاحم می‌شوند. یا این که والدین تلفن همراه را به فرزندشان می‌دهند که بازی کند و او هم همین طور پشت سر هم شماره ۱۲۵ را می گیرد و تلفن‌های اینجا را مشغول می‌کند. بعضی‌ها هم یک جمع دورهمی دارند و فکر می‌کنند مثلاً امروز برای سرگرمی مزاحم آتش‌نشانی شوند. خیلیها شماره ۱۲۵ را با شماره‌های دیگری که مربوط به اداره‌های آب، گاز و برق است، اشتباه می‌گیرند. کافی است نقطه‌ای از شهر برق برود یا آب قطع شود تا تعداد تماسهای ما زیاد شود. بنابراین شاید فقط ۱۰ درصد تماسهای ما عملیاتی باشد.»
او در مورد مشکلات حین امدادرسانی ادامه می‌دهد: «برخی اوقات وقتی حادثه‌ای اتفاق افتاده و ما می‌خواهیم امدادرسانی کنیم، تعدادی موتورسیکلت پشت سرمان حرکت می‌کنند تا ببینند چه اتفاقی افتاده و آنجا تجمع می‌کنند. البته الآن مردم بهتر رعایت می‌کنند و تا صدای آژیر را می‌شنوند، راه را باز می‌کنند که ما از این بابت ممنون شهروندان هستیم. اما عده‌ای هستند که می‌خواهند همان موقع با ماشین آتش‌نشانی کورس بگذارند و فکر می‌کنند چون سرعتشان بالاتر است، جلوتر می‌روند و این باعث ترافیک می‌شود.»
خیراندیش می‌گوید: «سر صحنه هم معضلات دیگری داریم. آنجا کسانی که تخصصی ندارند، برای تماشا جمع می‌شوند و پیشنهادات و دستوراتی می‌دهند که نه فنی است و نه تخصصی. شلوغ می‌کنند و دست به همه چیز می‌زنند که ممکن است حادثه دیگری هم بعد از آن رخ دهد. در کشورهای خارجی اگر حادثه‌ای رخ دهد، مردم جمع نمی‌شوند و از صحنه فاصله می‌گیرند تا اگر ماشین امدادرسانی دیگری مثل آمبولانس و اتفاقات برق بخواهد حاضر شود، راحت‌تر بتواند در محل حادثه قرار بگیرد. اما اینجا نه؛ ترمز می‌زنند و نگاه می کنند. خیلیها هم ماشین را کنار می‌زنند و پیاده می‌شوند و صحنه را ترک نمی‌کنند. برخی دوست دارند اولین کسی باشند که عکس و فیلم حادثه را در گروه‌ها و فضای مجازی پخش می‌کنند.»
مسئول واحد آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری نی‌ریز اضافه می‌کند: «اصل مشکل ما همان شلوغی است که نمی‌توانیم کارمان را درست انجام دهیم. یک شیلنگ می‌خواهیم برداریم؛ باید صد نفر را کنار بزنیم و راه باز کنیم یا این که باید مراقب باشیم آب روی آنها نریزد. برخی فکر می‌کنند ما به عمد آب روی آنها ریخته‌ایم و از این بابت باید معذرت‌خواهی هم کنیم.»
کمک نمی‌خواهیم
خیراندیش می‌گوید: «توصیه ما به مردم این است که تجمع نکنند؛ حتی در مواقعی که فکر می‌کنند می‌توانند کمکی داشته باشند. یا اگر فکر می کنند می‌توانند کمک کنند، وقتی نیروی آتش‌نشان رسید، دیگر صحنه را ترک کنند؛ چون ما نیازی به کمک مردمی نداریم و این تجمعات باعث ایجاد ترافیک و مشکلات دیگری برای خودروهای گذری که کارهای واجب دارند و می‌خواهند رد شوند، ایجاد می‌کند. حتی مورد بوده که حادثه‌ای رخ داده و نیروهای خودمان که شیفتشان نبوده، در حال تردد از آن مکان بوده و آمده‌اند کمک دهند؛ اما باعث شده‌اند آن عملیات دیرتر انجام شود. چون تیمی که سر صحنه می‌رود، با شخصی که خارج از شیفت است هماهنگ نیست و در نتیجه می‌بینیم حادثه‌ای که باید در ۵ دقیقه تمام شود، ۲ دقیقه بیشتر طول می‌کشد. اگر مردمی که صحنه را می‌بینند بی تفاوت رد می‌شدند، خیلی بهتر بود؛ چون واقعاً کاری از دست کسی بر نمی‌آید. این مشکلات را امدادرسانان دیگری مثل اورژانس 115 هم دارند و باید مردم را کنار بزنند تا به محل حادثه و مصدومان برسند. در چنین حوادثی بسیار دیده می‌شود که مردم جمع شده‌اند و به زور می‌خواهند یک مصدوم را از لای آهن‌پاره‌های ماشین بیرون بکشند که ممکن است باعث ضایعه نخاعی برای او شوند.»
او ادامه می‌دهد: «وقتی حادثه آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد، مردم نمی دانند چه چیزی در آتش در حال سوختن است. همان گازی که در آتش‌سوزی استنشاق می‌کنند، ممکن است بر اثر سوختن موادی مثل آزبست باشد که بسیار سمی و سرطان‌زا است.»
دیر نمی‌رسیم
وی عنوان می‌کند: «برخی می‌گویند چرا این قدر دیر رسیدید؟ البته آن قدری که آنها فکر می‌کنند دیر نشده؛ چون زمان برای کسی که حادثه دیده خیلی دیر می‌گذرد. ضمن این که باید ببینند دقیقاً چه ساعت و دقیقه‌ای تماس گرفته شده است. ممکن است چون فرد حادثه دیده مشغول و درگیر حادثه بوده، شخص دیگری 4 دقیقه قبل از رسیدن ما تماس گرفته باشد.
وقتی حادثه‌ای رخ می‌دهد و به محض این که مردم تماس می‌گیرند، ما زنگ خطر را می‌کشیم تا بچهها سوار خودرو شوند و به محض این که حرکت می‌کنند، اپراتور ما اطلاعات از جمله مکان و وسعت آتش و... را از تماس گیرنده می‌پرسد و با بی‌سیم به همکاران ما که حرکت کرده‌اند انتقال می‌دهد. اما تماس گیرنده یا حادثه دیده فکر می کند هنوز کارکنان ما حرکت نکرده‌اند. در صورتی که بچهها در کمتر از 30 ثانیه بعد از تماس ایستگاه را ترک می‌کنند. وقتی یک حادثه رخ می‌دهد، تماسهای پشت سر هم گرفته و ۴ خط تلفن ما همزمان اشغال می‌شود. اما ما خبر از ماجرا داریم و برخی فکر می‌کنند جدی نگرفته‌ایم.»
مسئول آتش‌نشانی نی‌ریز با بیان این که آتش‌نشانی در بیشتر حوادث سطح شهر زیر 5 دقیقه به محل حادثه می‌رسد، می‌گوید: «این را که مردم می‌گویند دیر به سر صحنه می‌رسید، به هیچ عنوان قبول ندارم. کسی که حادثه دیده، رفته شیلنگ آب را برداشته، دریچه را باز کرده، پتو انداخته، یا مشغول کار دیگری شده و آخر کار که دیده کاری از دستش بر نمی‌آید و همه چیز سوخته، با آتش‌نشانی تماس گرفته است. حال می‌گوید آتش‌نشانی دیر رسیده؛ در صورتی که باید از زمانی که تماس گرفته شده، محاسبه شود. ما اینجا سیستم ضبط مکالمات داریم و به محض این که تماس گرفته می‌شود، زمان دقیق ثبت شده و زمانی که بچهها از اینجا خارج می‌شوند، زمانی که سر صحنه می‌رسند و زمان اتمام عملیات، ثبت می‌شود.
البته بعضی جاها ممکن است بچهها با ترافیک بالایی مواجه شوند؛ به خصوص در مرکز شهر یا خیابانهای کم‌عرض که رفت و آمد ماشینها زیاد است و ممکن است اگر بخواهند ۴ دقیقه برسند، ۶ دقیقه برسند. بیشترین مسافتی که ما داریم، مربوط به مسکنهای مهر است که آن هم بیشتر از 8 دقیقه طول نمی‌کشد.»
معضل عملیاتهای همزمان
او در مورد امکان رخ دادن عملیاتهای همزمان اظهار می‌کند: «ما در این زمینه با مشکل کمبود نیرو مواجه هستیم. تا حالا هم چندین بار اتفاق افتاده؛ اما به خیر گذشته است یا اتفاقاتی افتاده که خیلی مهم نبوده؛ مثل عملیات مهار مار.
اگر ایستگاه دوم راه بیفتد که خیلی خوب است و این معضل برطرف می‌شود؛ ولی اینجا یک اکیپ بیشتر نیستیم و اگر چنین مواردی پیش بیاید، با بچه‌هایی که خارج از شیفت و در خانه هستند تماس می‌گیریم تا پشتیبانی کنند. مثل زمانی که بچه‌های اکیپ به عملیات رفته بودند و من اینجا تنها بودم. تماس گرفتند که یک خودرو آتش گرفته، من اینجا کپسول را برداشتم و با خودروی شخصی سر صحنه رفتم. »
خیراندیش می‌گوید هیچ وقت امکان ندارد که ماشین آتش‌نشانی آب نداشته باشد: «بعضی وقتها ماشین آتش‌نشانی آتش را مهار کرده و بعد ماشین بعدیمان رسیده است. یا این که مثل حادثه‌ای که برای اتوبوس در گردنه لای‌رز پیش آمده بود، ماشین ما آب زده و آتش را خاموش کرده، اما در حال جمع کردن شیلنگها، یک نفر فیلم گرفته و پخش کرده که ماشین آتش‌نشانی آب نداشته است. مردم هم فکر می‌کنند ما تازه رسیدیم و آب نداشتیم یا فکر می کنند در حین آتش‌سوزی آب تمام شده است. در صورتی که اصلاً امکان ندارد که ماشین آتش‌نشانی آب نداشته باشد؛ چون هر صبح اول وقت وسایل داخل ماشین و پمپهایشان چک می‌شود.
ممکن است زمانی به خاطر مسائل فنی اتفاق بیفتد که پمپ درگیر نشود که برای آن هم فکر کرده‌ایم؛ سطلهایی را کنار گذاشته یا پمپهای روبین نصب کرده‌ایم تا آب را با فشار کمتری از تانکر بکشد و استفاده کنیم.»
تجهیزات گران
خیراندیش با بیان این که تجهیزات آتش‌نشانی گران است، عنوان می‌کند: «زمان زیادی می‌گذرد تا ما بتوانیم قطعه‌ای بخریم و جایگزین قطعه دیگری کنیم یا وسیله دیگری بخریم و اضافه کنیم. چون هزینه‌بر است، شهرداریها خیلی نمی‌توانند آن را تأمین کنند و برخی قطعات معیوب است. وسایل ما از جمله ست هیدرولیک مربوط به 18 سال پیش است و هنوز نتوانسته‌ایم یک ست هیدرولیک جدید خریداری کنیم یا طنابهایی که سال گذشته خریداری و جایگزین کردیم، بعد از 17 سال تعویض شد. »
او در مورد حوادث خارج از محدوده شهر می‌گوید: «این مسئله خلأ قانونی دارد که حل نشده است و مردم نمی‌دانند که برای یک حادثه در روستا یا املاک بیابان باید با کجا تماس بگیرند. چون ما زیر نظر شهرداری هستیم، هر آتش‌نشانی باید در محدوده خدماتی شهر فعالیت کند و خارج از محدوده را فقط زمانی می‌توانیم پوشش دهیم که دستور ستاد بحران را به همراه داشته باشد. البته ما بر حسب وظیفه انسانی خیلی از موارد را انجام می‌دهیم؛ اما اگر در همان زمان اتفاقی داخل محدوده خدماتی بیفتد، خودمان مورد سؤال واقع می‌شویم که چرا بدون اجازه این کار را انجام داده‌ایم. با این وجود چون می‌دانیم که تا بخواهیم هماهنگی کنیم و اجازه بگیریم آتش کار خودش را کرده است، در بیشتر موارد نه نمی‌گوییم.
این می‌طلبد به چند روستا که نزدیک هم هستند، یک دستگاه آتش‌نشانی بدهند و یک تیم داشته باشند که اگر اتفاقی رخ داد، بتواند به سرعت عکس‌العمل نشان دهد.
ایستاده از راست: مهدی بیات، محمدجواد کوچکی، ابراهیم خیراندیش، حمیدرضا شاهسونی، سجاد شهامت، مجید علیمردانی، کاظم پویا، محمدجواد یگانه‌فرد، قهرمان مظفری، محمدکاظم موسایی‌پور
نشسته از راست: ابوالفتح بیات، محسن زردشت، حسن شایگان، حسین تواضع، کمال جهانی
