همزمانی ماه مبارک رمضان و بهار قلوب با آغازین ماه بهار طبیعت را میتوان به فال نیک گرفت و از آن جهت برداشتن قدمی محکم و بلند به سوی انسانیت استفاده نمود.
چه شایسته و فرخنده است سالهایی که بهار با بهار توأمان گشته تا انسانیت در نو شدن و زدودن آلودگیهای درونی با طبیعت همراه شود.
خداوند با هر حکمی انسان را به تزکیه فردی و همزمان به اصلاح روابط اجتماعی سوق میدهد. ماه مبارک رمضان و احکام خاص این ماه نیز از این قاعده مستثنی نیست. از همین رو امام سجاد(ع) در دعای مربوط به ورود به ماه مبارک رمضان به هر دو وجه فردی و اجتماعی آن اشاره فرمودهاند. معمولاً افراد متدین و دیندار در ماه رمضان به جنبه فردی عبادات بیشتر توجه دارند و سعی میکنند در کنار روزهداری با پرداختن به عبادات مختلف، خصوصاً قرائت قرآن که مورد سفارش اکید حضرات معصومین(ع) در این ماه است؛ در تزکیه درونی و قرب به خداوند متعال گام بردارند.
اما حضرت زینالعابدین(ع) در دعای چهل و چهارم از صحیفه سجادیه متذکر جنبههای اجتماعی رمضان المبارک شده و به آن سفارش فرمودهاند. امام(ع) میفرماید: «وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ / خداوندا، در اين ماه ما را موفق دار كه به خويشاوندانمان نيكى كنيم و به ديدارشان بشتابيم» در این فراز حضرت صله رحم و نیک رفتاری با خویشان را در راستای همان روزهداری و عبادت معرفی کردهاند. در ادامه نیز فرموده که انسان روزهدار بایستی به همسایه خود عنایت و توجه ویژهای داشته باشد: «وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَالْعَطِيَّةِ/ و همسايگانمان را به بخشش و عطاى خويش بنوازيم» در نگاه امام سجاد(ع) روزهداری به تنهایی برای داشتن رمضانی پر خیر و برکت کافی نیست؛ بلکه وجوه اجتماعی آن نیز مورد توجه است. رفتار نیکو آن است که از افراد دچار فقر معیشتی توسط روزهداران دستگیری گردد تا این عمل علاوه بر خوشحال کردن دلهای غمگین، موجب پاکیزگی اموال انسان شود: «وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ/
و اموالمان را از هر چه به ناحق بر آن افزودهايم پيراسته داريم و با اداى زكات پاكيزه گردانيم» امام(ع) فراتر از این حتی نسبت به افرادی که به نوعی رفتار مناسبی با انسان ندارند نیز سفارش نیکرفتاری نموده است: «وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا/ و با آنان كه از ما گسيختهاند بپيونديم و با آن كه در حق ما ستمى روا داشته به مقتضاى انصاف رفتار كنيم و با آن كه با ما دشمنى ورزيده دوستى كنيم»
در همین راستا از خداوند متعال طلب توفیق میکنیم تا از همین ابتدای راه رمضان، در راه سپری کردن مسیر صحیح بندگی و عبودیت و جلب رضای حق تعالی قدم برداریم.