شهادت امام علی(ع) تسلیت باد
حجت‌الاسلام دکتر حسین سروش/ امام جماعت حسینیه ثارالله
از جمله نشانه‌های ارزشمندی شب قدر، نامگذاری این شب توسط خداوند است که شب نزول قرآن را «ليلة‌القدر» معرفی نموده است.
«إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ/ ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم» (قدر/١)
علمای بزرگوار قدر را با دو معنای «ارزش و عظمت»، و «اندازه و مقدار»، تفسیر و تبیین کرده‌اند. مرحوم علامه طباطبایی قدر را به معنای اندازه و مقدار می‌داند و معنای ارزش را نیز به همین معنای اندازه باز می‌گرداند. در این صورت شب قدر، چون شب تقدیر مهمات بشریت است به این نام خوانده می‌شود. اما نکته مهم درباره این شب، عظمت و بزرگی آن است که طبق آیات الهی حتی شخص پیامبر اسلام(ص) نیز قادر به درک عظمت آن نیست. «وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَيْلَةُ‌الْقَدْرِ/ و تو چه می‌دانی شب قدر چیست؟!» (قدر/٢)
اما این قدر و اهمیت شب قدر از چه چیزی حاصل شده است؟ ارزش و اهمیتی که قرآن آن را از هزار ماه والاتر و بهتر می‌داند. «لَيْلَةُ‌الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ/ شب قدر بهتر از هزار ماه است!» (قدر/٣)
همانطور که عنوان شد در شب قدر تقدیرات انسانها مقدر می‌گردد. پس ارتباط تنگاتنگی بین شب قدر و انسان وجود دارد. همانگونه که مسجد مکانی است که به دلیل ارتباط انسان با خدا در آن، ارزش و اهمیت یافته، پس شب قدر نیز به دلیل ارتباط خاص انسان با خدا ارزش و اهمیت یافته است. یعنی اگر انسانی نبود که تقدیراتش معین شود، شب قدری وجود نداشت. اگر آدم ابوالبشر خلق نمی‌شد، شب قدر برای تقدیر مقدراتش به وجود نمی‌آمد. پس ارزش والای شب قدر به خاطر اهمیت و ارزش ذاتی انسان است. حال که این مطلب روشن شد باید در بحر تعجب فرو رفت از انسانهایی که در شب قدر به احیاء و شب زنده‌داری و عبادت و ذکر و سجود می‌پردازند اما از احوالات انسانهای دیگر غافلند! در شبی که ارزش خود را از انسان به عاریت گرفته، باید به فکر کرامت و ارزش انسان بود. چگونه می‌توان از شب قدر گفت و دَم از شب قدر زد در حالی که ارزش انسانها در جامعه نادیده گرفته می‌شود؟
متأسفانه در بین افراد جامعه امروز ما، مهربانی و انس و الفتی که در شأن انسان مسلمان است کمتر دیده می‌شود. شب قدر به ما یادآوری می‌کند که شرافت و ارزش ذاتی از آنِ انسان است و ما باید در رفتار و کردار خود، این شرافت را در نظر بگیریم. شیعه واقعی امیرالمؤمنین(ع) شب قدر را به عبادت و دعا می‌گذراند ولی تصمیم و عزم او بر این است تا از احوال همسایه خود خبردار باشد. اراده او بر این است تا با حفظ کرامت انسانی، در رفتار و معاشرت خود ادب و انصاف را رعایت کند. شیعه ائمه اطهار(ع) شب قدر را توأم با امانتداری و صداقت و حیا می‌داند. پیرو واقعی ائمه اطهار اگر در بدنه حاکمیت عهده‌دار مسئولیتی شد، برای درک حقیقت شب قدر باید قدر و کرامت مردم جامعه را در نظر بگیرد.
در شب قدر باید قدرآفرینی کرد. به همان اندازه که شب قدر برایمان اهمیت دارد انسانها نیز باید صاحب قدر و منزلت باشند. نمی‌توان از یک سو قرآن بر سر گذاشت و از سوی دیگر نسبت به فقرای جامعه بی‌اعتنا بود. امیرالمؤمنین(ع) در دوران حکومت پنج ساله خود بیشتر از این که به برگزاری مراسم شب قدر و شکوه آن توجه داشته باشد، به انسانها و قدر و اهمیت آنها اهتمام داشت. باشد تا در سایه سار فیوضات علوی، شب قدر را درک کرده و به حقیقت آن ملتزم باشیم.
نظر شما
