خانه مدرسه نمی‌شود

اما با گذشت چندین ماه از شروع آموزش مجازی در ایران همچنان این نوع آموزش دچار نواقص و مشکلات زیادی است. 

اینترنت با سرعت بسیار پایین، عدم دسترسی همه دانش‌آموزان به گوشی هوشمند و نداشتن توان مالی برای تهیه بسته اینترنت از جمله مهمترین مشکلات آموزش مجازی است.

در این گزارش نظر چند تن از همشهریان را در این باره می خوانیم:

کلافه شده‌ایم
لیلا.ق سی و سه ساله و دارای سه فرزند محصل است‌. فرزندان او کلاس اول ابتدایی، هشتم و دهم هستند.

در مورد فرزند اول ابتدایی خود می‌گوید: ۳ روز در هفته به مدت ۴۵ دقیقه به مدرسه می‌رود و بقیه روزها هم کلاسش به صورت مجازی است. حضوری خیلی بهتر است؛ اما زمان کلاسش کم است.

نظر او را در مورد کیفیت آموزش مجازی می‌پرسم و می‌گوید: اصلاً بچه‌ها چیزی یاد نمی‌گیرند. حرف من را که گوش نمی‌کنند؛ باید حتماً معلم بالای سرشان باشد تا درس بخوانند.
او از هزینه‌های بالای اینترنت نیز گله‌مند است و می‌گوید: سیم‌کارت همراه اول و ایرانسل را ۵۶ هزار تومان خریدیم.گفتند ۵۹ گیگ اینترنت دانش‌آموزی دارد؛ اما فقط ۳۰ گیگ آن فعال شد. هزینه اینترنتمان خیلی بالا رفته است.

خانم همتی یک فرزند محصل کلاس ششم دارد که به صورت مجازی درحال آموزش است. 

در مورد آموزش مجازی می‌گوید: دختر من که اصلاً راضی نیست. می‌گوید چیزی متوجه نمی‌شود. من هم که بلد نیستم و نمی‌توانم کمکش کنم. ما پدر و مادرها واقعاً کلافه شده‌ایم. نمی‌دانیم چه کنیم. مجازی که یاد نمی‌گیرند و حضوری هم نمی‌توانیم ریسک کنیم و در این اوضاع کرونا بچه‌هایمان را به مدرسه بفرستیم.

خانم کریمی ۳۵ ساله و یک فرزند محصل کلاس اول ابتدایی دارد.

او می‌گوید: از برنامه‌های شاد و واتساپ برای آموزش استفاده می‌کنیم. البته گاهی در پیج‌های اینستاگرام هم معلمانی کلیپهایی منتشر می‌کنند که از آنها هم استفاده می‌کنیم. چون با ترانه و آهنگ است، بچه‌ام دوست دارد و گوش می‌دهد.

درباره این که کدام نوع آموزش را ترجیح می‌دهد می‌گوید: آموزش حضوری بسیار بهتر است. چون بچه در کلاس درس با دوستانش هست، سرگرم می‌شود و با هم یاد می‌گیرند. اگر هم سؤالی برایشان پیش بیاید، همان لحظه از معلم خود می‌پرسند و جواب می‌گیرند.

 ادامه می‌دهد: دختر من چون تکرار پایه بوده و سال گذشته هم حضوری به مدرسه رفته یاد می‌گیرد؛ اما دوستانش که تازه کلاس اول می‌روند، فکر نمی‌کنم اصلاً بتوانند چیزی یاد بگیرند و قطعاً در درسها ضعیف می‌شوند. در کل پایه‌شان ضعیف می‌شود‌.

نمی‌توانیم گوشی تهیه کنیم
فاطمه.ح مادر ۲ دانش‌آموز ابتدایی و یک دانش‌آموز دبیرستانی است.

او با انتقاد از شرایط سخت آموزش مجازی می‌گوید: هر سه بچه‌هایم باید در ساعات مشخصی از روز از گوشی استفاده کنند. متأسفانه ما یک گوشی هوشمند بیشتر نداریم و در شرایط فعلی نمی‌توانیم گوشی دیگری تهیه کنیم.

متأسفانه مشکلات مالی برای تهیه ابزار و امکانات استفاده از آموزش مجازی برای بسیاری از خانواده‌هایی که چند فرزند دانش‌آموز دارند وجود دارد. مشکلات زندگی از یک سو و آموزش و تحصیل دانش‌آموزان از سویی دیگر به چالش فکری و ذهنی خانواده‌ها تبدیل شده است.

ریحانه.ش کلاس هشتم است. وقتی از او می‌پرسم آیا از آموزش مجازی استفاده می‌کند یا حضوری، با خنده می‌گوید: از هیچ کدام! آموزش حضوری که اصلاً برگزار نمی‌شود. در آموزش مجازی هم که چیزی یاد نمی‌گیریم. در گروه‌های واتساپ درسیمان که بچه‌ها کلاً بحثهای نامرتبط می‌کنند. اصلاً شبیه گروه درس نیست و بچه‌ها جدی نمی‌گیرند. تازه خودم هم جدی نمی‌گیرم!

ادامه می‌دهد: بچه‌ها حضوری می‌زنند و می‌روند. وقتی که معلم آنلاین است، بچه‌ها آنلاین نیستند و وقتی که بچه‌ها آنلاین هستند، معلم نیست. در کل آموزش حضوری خیلی بهتر است؛ به هر حال در مدرسه مجبوریم درس بخوانیم و چیزی یاد می‌گیریم.

او با عصبانیت می‌گوید: به ما گفته‌اند باید آخر هر ماه امتحان بدهید؛ مگر ما چیزی یاد می‌گیریم که بخواهیم امتحان بدهیم؟

مجازی بهتر است؛ به شرط امکانات
مرضیه کلاس دهم رشته حسابداری و به گفته خودش به صورت مجازی و از طریق اپلیکیشن‌هایی همچون واتساپ و شاد در حال آموزش است.

او هم از کسانی است که آموزش حضوری را بر آموزش مجازی ترجیح می‌دهد و می‌گوید: آموزش حضوری که خیلی بهتر است. وقتی معلم بالای سرت باشد، مجبوری درس بخوانی. در آموزش مجازی کلاً خیلی حواس‌پرتی پیش می‌آید. مثلاً وسط کلاس گوشی زنگ می‌خورد یا پیامی از گروه‌ها یا کانالهای دیگر ارسال می‌شود که حواسم را پرت می‌کند.

علی. ا کلاس دهم، اما نظر متفاوتی نسبت به آموزش مجازی دارد. 

می‌گوید: همین که دیگر نمی‌خواهم صبح ساعت ۷ به مدرسه بروم عالی است! 

او از معدود دانش‌آموزانی است که آموزش آنلاین را به حضوری ترجیح داده و در این باره توضیح می‌دهد: به نظرم اگر امکانات و سرعت اینترنت خوب باشد، آموزش مجازی راحت‌تر است. مثلاً یک ویس یا کلیپ آموزشی را می‌توان چندین بار گوش داد و استفاده کرد و هر زمان که بخواهم می‌توانم درس بخوانم. مثلاً من صبح‌ها واقعاً چیزی یاد نمی‌گیرم!

حدیث یکی از دانش‌آموزان پایه ششم است. او هم مثل بقیه آموزش حضوری را بر مجازی ترجیح می‌دهد و می‌گوید:‌ حضوری که خیلی بهتر یاد می‌گیرم؛ اما خب به خاطر کرونا نمی‌توانم به مدرسه بروم.

ادامه می‌دهد: بدی آموزش مجازی این است که سرعت اینترنت خیلی پایین است. مرتب قطع و وصل می‌شود.اما خب تنها فایده‌اش این است که مجبور نیستیم صبح‌ها‌ زود به مدرسه برویم.

خیلی‌ها امکانات ندارند
سجاد. پ کلاس نهم نیز می‌گوید که از آموزش مجازی استفاده می‌کند و برای برخی دروس تخصصی و رفع اشکال به مدرسه می‌رود.

او آموزش حضوری را مؤثر‌تر می‌داند و می‌گوید: در آموزش حضوری بیشتر یاد می‌گیرم و مفهوم درس را بهتر می‌فهمم.

ادامه می‌دهد: سرعت اینترنت خیلی پایین و بسته‌های آن گران است. بعضی از دوستانم هم هستند که گوشی ندارند و از ما جزوه می‌گیرند. گوشی‌هایشان قدیمی شده و نمی‌توانند استفاده کنند.

خوشنیت مدیر مدرسه زینبیه درباره نحوه آموزش مجازی می‌گوید: در حال حاضر برای آموزش از برنامه‌هایی چون واتساپ و شاد استفاده می‌کنیم؛ اما آزمونها به صورت حضوری برگزار می‌شود؛ زیرا امتحانات فضای مجازی به هیچ عنوان قابل اعتماد نیست. مثلاً دانش‌آموزی داریم که در امتحانات نوبت اول نمره ۵ یا ۶ داشته، اما در امتحان مجازی ۲۰ گرفته است.

او با اشاره به مشکلات متعدد آموزش مجازی می‌گوید: تعدادی از دانش‌آموزان در فقر شدید مالی‌اند. موبایل، تلویزیون و هیچ گونه امکاناتی ندارند. عده‌ای هم که موبایل دارند، به دلیل هزینه‌های زیاد نمی‌توانند بسته اینترنتی تهیه کنند یا این که چند فرزند هستند و گوشی مشترک دارند.

مسعود طبیعی مدیر آموزشگاه شبانه‌روزی علی‌بن ابیطالب درباره نحوه آموزش می‌گوید: با توجه به وضعیت قرمز کرونا که هم اکنون در نی‌ریز حاکم است، در حال حاضر کلاسها به صورت مجازی است. فقط بعضی از دروس اختصاصی مانند ریاضی به صورت نیمه حضوری و کاملاً اختیاری در مدرسه برگزار می‌شود.

او مشکلات دانش‌آموزان برای آموزش مجازی را این گونه بیان می‌کند: با توجه به این که مدرسه ما شبانه‌روزی است، اکثر بچه‌های خوابگاهی ما مشکل اینترنت، نداشتن گوشی و پایین بودن سرعت اینترنت دارند و به همین دلیل استقبال زیادی از آموزش مجازی نکردند و حدود ۸۰ درصد از آنها هنوز نتوانسته‌اند وارد فضای آموزش مجازی شوند.

او در پاسخ به این سؤال که آیا تدابیری برای مشکل این بچه‌ها اندیشیده شده یا نه، می‌گوید: راهکار‌هایی برای آنها پیدا کرده‌ایم. مثلاً استفاده از تلویزیون و آماده کردن بسته‌های آموزشی که شامل مجموعه‌ای از کلیپها، PDF ها ، فایلهای صوتی و جزوه‌های آموزشی دبیران است.همچنین به اولیای دانش‌آموزانی که در نی‌ریز زندگی نمی‌کنند، توصیه کردیم هر چند روز یک بار که به شهر می‌آیند، گوشی خود را بیاورند و تمامی مطالبی را که دبیر عنوان کرده دریافت کنند.

ادامه می‌دهد: دانش‌آموزانی که دچار فقر مالی هستند شناسایی شده‌اند. سالهای گذشته با خرید وسایل مدرسه و نوشت‌افزار به آنها کمک می‌کردیم؛ اما امسال کمکها به صورت خرید بسته اینترنت است.

او در نهایت می‌گوید: الان دیگر همه به این وضعیت عادت کرده‌اند و خودشان را با این شرایط تطبیق داده‌اند. دانش‌آموز و دبیر مجبور است از این فضا بهترین استفاده را ببرد. به هر حال راه‌حل‌ها و راهکارهای جدیدی نیز ارائه می‌شود که می‌تواند کیفیت آموزش مجازی را روز به روز افزایش دهد.

دانش‌آموزان جدی نمی‌گیرند

آموزشگاه دین و دانش نیز مانند بقیه مدارس در حال آموزش از طریق فضای مجازی است و از برنامه‌هایی مثل واتساپ و شاد استفاده می‌کند.

پروانه ساکت مدیر این آموزشگاه در مورد استقبال دانش‌آموزان از آموزش مجازی می‌گوید: حدود ۱۰ درصد از دانش‌آموزان اصلاً جدی نمی‌گیرند. برای حضور در کلاسها باید مدام پیگیری شوند و با آنها تماس گرفته شود. در واقع دانش‌آموزانی که همواره به دنبال علم و یادگیری بودند، الان هم از فضای مجازی به خوبی استفاده می‌‌کنند؛ اما کسانی که جدی نمی‌گرفتند، الان هم جدی نمی‌گیرند.

او ادامه می‌دهد: دانش‌آموزان به ما می‌گویند که با صدا و تدریس معلم خود بیشتر یاد می‌گیرند و رضایتی را که از معلم خود دارند، از برنامه‌های تلویزیونی ندارند. به هر حال تلویزیون برای تکمیل مطالب دبیر بد نیست.

آموزشگاه خوارزمی از مدارسی است که برای آموزش مجازی از نرم افزار اسکای روم استفاده می‌کند. 

گرچه این برنامه هم به دلیل سرعت پایین اینترنت مشکلاتی از جمله قطع و وصلی صدا و تصویر دارد، اما به نظر می‌رسد می‌تواند به یک کلاس حقیقی بیشتر شبیه باشد.

کاربرد نرم‌افزار اسکای روم در زمینه برگزاری وبینار (همایش مجازی)، آموزش آنلاین و جلسات مجازی بوده و از قابلیت‌های آن می‌توان به ارتباط شنیداری و دیداری، اشتراک دسکتاپ، پخش فایل‌های صوتی و تصویری، نمایش اسلاید، وایت‌برد و اشتراک فایل اشاره کرد.

اطمینان، مدیر آموزشگاه خوارزمی درباره آموزش مجازی می‌گوید: مشکل اصلی آموزش مجازی گرفتن امتحان است. ما سعی می‌کنیم امتحانات حتماً به صورت حضوری برگزار شود تا دانش‌آموزان این موضوع را جدی بگیرند. همچنین ضعیف بودن اینترنت و وضعیت مالی دانش‌آموزان برای تهیه ابزار و امکانات نیز از مشکلات این آموزش است. اگر مشکل مالی نبود، امکان استفاده از آموزش مجازی خیلی بهتر می‌شد.

او کیفیت آموزش مجازی را بستگی به درسها و رشته‌های مختلف می‌داند و توضیح می‌دهد: آموزش مجازی برای درسهای علوم انسانی مانند ادبیات، زبان‌، دین و زندگی و... زیاد مؤثر نیست؛ چرا که ماهیت این علوم بر روابط انسانی بنا شده است و ارتباط معلم و دانش‌آموز در کلاس عاملی مهم برای یادگیری است که متأسفانه در آموزش مجازی این ارتباط قطع است.

نقی‌زاده، دبیر باسابقه زبان و ادبیات فارسی نیز درباره آموزش مجازی می‌گوید: کیفیت آموزش مجازی هیچ وقت به آموزش حضوری نمی‌رسد و قطعاً آموزش حضوری بسیار بهتر و تأثیرگذارتر است. وقتی دانش‌آموزان در کلاس هستند، بحثهایی پیش می‌آید و سؤالاتی در ذهن دانش‌آموزان شکل می‌گیرد؛ اما وقتی در منزل نشسته‌اند، هیچ سؤال و بحثی پیش نمی‌آید و بچه‌ها نمی‌توانند از سؤالات و نظرات یکدیگر استفاده کنند. 

او معتقد است آموزش مجازی درصورتی تا پایان سال قابل اجرا خواهد بود که کم و کاستی‌هایش برطرف شود.

با توجه به نظرات مردمی، هزینه‌های گزاف اینترنت و سرعت پایین آن ‌حوصله هر مربی و دانش‌آموز را سر برده و آنها را کلافه کرده است. اگر قرار باشد آموزش مجازی ادامه یابد و مؤثر باشد، در مرحله اول باید فکری به حال زیرساخت‌های فنی و مخابراتی آن کرد.