ایرانیان باستان راه رسیدن به خدا را در جشن و شادی می‌دیدند.
آنها بر این اعتقاد بودند که چون خداوند برترین آفریننده (احسن الخالقین) است و انسان بهترین آفریده، بنابراین دوست دارد بنده‌اش شاد باشد و سرزنده.
چرا که غم و اندوه افسردگی و دلمردگی می‌آورد و سبب می‌شود که انسان توانایی انجام کار‌های نیک را نداشته باشد. واژه جشن نیز به معنی ستایش و نیایش خداوند است.
چله تابستان (=تموز، نامی رومی به معنای اوج گرما) از یکم تیر (بلندترین روز سال) آغاز شده و ١٠ اَمرداد به پایان می‌رسد. (پس از آن هم ٢٠ روز چله کوچک است).
در ایران باستان در این ٤٠ روز چندین جشن برگزار می‌شده است که بسیاری از آنان با گذشت زمان به فراموشی رفته است؛ ولی در برخی نقاط کشور، به صورتهای گوناگون هنوز برگزار می‌شود.
١- نخستین روز تیرماه را به عنوان آغاز چله و بلندترین روز سال جشن می‌گرفتند. این جشن نیک هنوز در جنوب خراسان برگزار می‌شود.
٢- جشن نیلوفر در روز ششم تیر برگزار می‌شد. گل نیلوفر با خورشید و از آنسو با ایزد میترا (فرشته مهر=خورشید) وابستگی دارد و زمان گل‌دهی آن در گرمترین ماه سال است. این گل همراه با تابش عمودی خورشید شکفته و با غروب آن جمع می گردد.
٣- تیرگان در سیزدهم تیر جشن گرفته می‌شود. این روز با ایزد تیشتر (فرشته تیر و باران) وابستگی دارد.
۵_ جشن اَمردادگان: هفتمین روز از اَمرداد یکی از جشن‌های دوازده‌گانه سالیانه ایرانی است که برای گرامیداشتِ منش و کُنش فرشته اَمرداد (به معنی بی‌مرگی/ جاودانگی) برگزار می‌شود.
ایرانیان در گذشته برای برگزاری این جشن به باغ‌ها و کشتزارها رفته و به شادی می‌پرداختند.
۵- چله طبری. آغاز سال نو طبری دوم اَمرداد است. نخستین ماه طبری (مازندران) فردینه ماه است که در آن ایرانیان باستان درطبرستان به جشن و شادی می‌پرداختند.
۶- جشن نوروز بل در گیلان توسط دیلمیان برگزار می شود.
در این جشن ده مرد با کلاه و پوشاک گالشی به میدان آمده و همراه با آهنگ بر دور آتش (نماد مقدس ایرانیان باستان) می‌چرخند و می‌رقصند. این جشن در فاصله ١٣ تا ١٧ اَمرداد که آغاز سال نو دیلمی است برگزار می گردید.
۷- جشن زرتشتیان در یزد که از روز ١٢ تا ١٦ اَمرداد جشن تموز را برگزار می‌کنند.
۸- جشن چله تابستان در ١٠ اَمرداد، پایان می‌یافته است.
