هر خانواده، هر کوچه و محله پر است از خاطرات بسیار گرانبها. از مراکز فرهنگی، مذهبی، مغازه‌ها و برکه‌ها گرفته تا چگونگی و شیوه زندگی، نحوه امرار معاش، ارتباط همسایگان با یکدیگر، مشاهیر گذشته و حال، نسبت خانوادگی ساکنان گذشته و حال، تحصیل کرده‌ها و ... که در مجموع یک منبع غنی فرهنگی است. متأسفانه در شهر نی‌ریز و همچنین در شهرها و روستاهای تابعه به این منبع غنی توجهی نشده است.
این منبع گرانبها تاریخ شفاهی کهن دیار نی‌ریز را تشکیل می‌دهدکه به شدت رو به فرسایش و زوال است. هرچند باید گفت بخش زیادی از این تاریخ شفاهی که در ذهن پدران،
پدربزرگان، مادران و مادربزرگان ما بوده از دست رفته است؛ چه اینکه بسیاری از آنها راهی دیار باقی شده‌اند و ما قدر حضور آنها و محفوظات ذهنی و خاطراتشان را ندانسته‌ایم.
هر کدام از کوچه‌ها و محلات را در نظر بگیریم و حداقل کسانی را که در ۵۰ سال گذشته در آن می‌زیسته‌اند در ذهن مرور کنیم، تأسف زیادی می‌خوریم. بسیاری از آنها اکنون در میان ما نیستند؛ کسانی که هر کدامشان منبعی سرشار از تاریخ زادگاه، کوچه، محله، روستا و شهر نی‌ریز بودند و اگر در قید حیات می‌بودند، اکنون فرزانگان تحصیل کرده و اهل ذوق می‌توانستند این تاریخ غنی را از ذهن آنها پیاده و به نگارش درآورند.
به هر حال به مصداق ضرب‌المثل «ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است» باید دست به کار شد و از همین ساکنان فعلی کوچه‌ها و محلات و روستاها استفاده کرد. شاید در یک فرآیند زمانی ۵ ساله بتوان برای هر محله و روستا کتابی غنی و مستقل تهیه کرد. کتابی حاوی مردم‌شناسی و فرهنگ‌شناسی.
انجام این مهم نیازمند احساس نیاز و مسئولیت یک یا چند نفر از اهل کوچه و محله و روستاست. اگر از همین حالا شروع کنند و اطلاعات گذشته و حال را جمع آوری نمایند رفته‌رفته به مطالبی می‌رسند که هم برای خودشان جالب و جذاب است و هم برای مردم. وقتی مطلبی آماده شد زمینه چاپ آن فراهم می‌شود؛ حداقل این است که یک نسخه باقی می‌ماند و اطلاعات محلی دچار فرسایش و فراموشی نمی‌شود.
خوشبختانه اخیراً مطلع شدم جناب آقای سرهنگ خلیل زاهد که زادگاهش محله کیان است، چند سالی است که این کار را برای این محله شروع و مطالب خوبی جمع آوری کرده که در خور تقدیر است. از اهالی این محله اعم از کسانی که ساکن نی‌ریز و دیگر شهرستان‌ها و استان‌ها یا خارج از کشور می‌باشند، تقاضا می‌کنم هرگونه خاطره و اطلاعاتی در هر زمینه‌ای در مورد محله کیان دارند تا پایان خردادماه امسال در اختیار ایشان بگذارند تا کتاب محله کیان هر چه غنی‌تر و وزین‌ترشود. شماره واتساپ ایشان ٠٩٢١٧٩٤٢٦٢٨ است.
امید است اهالی سایر محلات و همین طور روستازادگان خوش ذوق آستین همت بالا بزنند و کاری انجام دهند.
لازم می‌دانم از فرهیختگان، اساتید و دلسوزانی که تاکنون در زمینه تاریخ و فرهنگ نی‌ریز گام برداشته و آثار مفید و ارزشمندی منتشر کرده‌اند تشکر و سپاسگزاری کنم. از جناب آقای محمدعلی پیشاهنگ، جناب آقای دکتر محمدعلی شمس، جناب آقای دکتر مختار کمیلی، جناب آقای سید احمد موسوی‌مقدم، و جناب آقای محمد‌رضا شاهمرادی که آثارشان را منتشر کرده‌اند تشکر ویژه دارم. امید است کتاب «یافته‌هایی از فرهنگ مردم نی‌ریز» که حاصل سالها تحقیق و پرس و جوی استاد محمدجواد پورصدر است و جلد اول آن «زبانزدهای مردم نی‌ریز» نام گرفته، چاپ و منتشر شود تا نسل موجود و نسل‌های آینده هرچند بهتر و بیشتر با هویت تاریخی، ادبی، فرهنگی و مذهبی خود آشنا شوند.
شاد و سالم و موفق باشید
