حالا بعد از گذشت یک ماه از این مسئله، سری به بازار زدیم تا ببینیم این نگرانی چقدر منطقی بوده و در همین مدت کم چه تأثیری روی قیمت اقلام مختلف گذاشته است.
بازار سنگین
غلام محمدیان در خیابان شهید مطهری عمده فروشی مواد غذایی دارد. او معتقد است که افزایش نرخ بنزین روی قیمتها و همچنین کسادتر شدن بازار تأثیر مستقیم گذاشته و تبعات آن ادامه دارد.
به فردی که روبرویش ایستاده اشاره می‌کند و می‌گوید: «آقایی که جلوی من ایستاده و برایم حبوبات آورده، راننده وانت نیسان است و نرخ بنزین او سه برابر شده. می‌گوید چند کرایه بگیرم که برایم بصرفد؟ آخر ببینید؛ هیچ محصولی در نی‌ریز تولید نمی‌شود. خود من هفته‌ای دو یا سه بار مجبورم به شیراز بروم. چقدر باید هزینه سوخت بدهم؟»
وی با بیان این که تاکنون به طور میانگین ١٠ درصد روی همه اجناس افزایش قیمت داشته‌ایم، می‌گوید: «تا قبل از عید موج گرانی شدیدی داریم. اداره صمت هم روی جنسهای ما دست گذاشته و می‌گوید گران نشود؛ آخر مگر می‌شود؟»
محمدیان معتقد است کارخانه‌ها کم‌کم افزایش قیمت می‌دهند؛ اول تخفیفها را کمتر و در ادامه جنسها را گران می‌کنند.
وی رکود بازار را کم‌سابقه توصیف می‌کند و ادامه می‌دهد: «توان خرید مردم بسیار کم شده و بازار سنگین است. فروش جنسهای غیر ضروری ما به صفر رسیده؛ مثل نوشیدنی‌های خارجی، بیسکویت، پفک و غیره. مردم همان مایحتاج ضروریشان را هم به سختی تأمین می‌کنند. تن ماهی و لوبیا، غذای کارگری بوده؛ اما همان الان می‌شود حداقل ۲۵ هزار تومان. کارمندی که دو میلیون تومان حقوق می‌گیرد باید چه کند؟ هزینه ماشینش را بدهد یا خورد و خوراک یا دوا و دکتر؟»
افزایش کرایه
ایمان کاویانی که در میدان ١٥ خرداد فروشگاه مواد غذایی دارد، اما نظرش متفاوت است. به گفته وی، نرخ بنزین تأثیری روی قیمت کالاها نداشته و تنها کرایه وانت نیسان را ٥٠ هزار تومان افزایش داده است.
او می‌گوید: «بیشتر بار ما یعنی ۹۰ درصد آن با ماشینهای گازوئیلی یا از بنادر و با کشتی می‌آید. به نظر من، اثر اصلی گرانی روی میوه‌فروشی است. فقط برخی حبوبات افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی داشته که آن هم به خاطر گرانی بنزین نیست.»
کاویانی می‌گوید برخی اجناس حتی ارزانتر هم شده و برنج دانه سفید از کیسه‌ای ۱۳۰ به ۹۰ هزار تومان رسیده است.
بر خلاف گفته‌های کاویانی، رضا شاهسوند که ابتدای خیابان طالقانی میوه‌فروشی دارد، معتقد است میوه و تره‌بار فصلی است، قیمت آن را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند و افزایش نرخ بنزین تأثیر زیادی روی قیمتها نداشته است.
مثل گوجه‌فرنگی که به گفته وی یک زمان کیلویی ۵۰۰ تومان است و وقتی دیگر ۱۵ هزار تومان.
او می‌گوید: «دولت باید از گلخانه‌داران حمایت کند تا این مشکلات هم رفع شود.»
منصور بابری که در خیابان ابوذر میوه‌فروشی دارد، اما معتقد است قیمتها در میدان میوه و تره‌بار جهش زیادی پیدا کرده است.
او نیز قیمت گوجه‌فرنگی را مثال می‌زند و می‌گوید: «درست است که گوجه فصلی است؛ ولی یک مرتبه بعد از گرانی بنزین، از ٦ هزار تومان به ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان رسید.»
به بیان بابری، کرایه نیسان(نی‌ریز- شیراز) از ۲۰۰ به ۲۵۰ هزار تومان رسیده و رانندگان هنوز هم راضی نیستند. البته به گفته وی این قیمت برای آنها است؛ وگرنه از افراد عادی حداقل ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان می‌گیرند.
گرانی تدریجی
یکی دیگر از عمده‌فروشان نی‌ریز، نظارت شدید بر قیمتها در آستانه انتخابات را یادآور می‌شود و می‌گوید: «در شرایط فعلی حتی همان نظارت هم اگر کنترل شده نباشد، مشکل آفرین است.»
ادامه می‌دهد: «به خاطر انتخابات نمی‌گذارند قیمتها تکان بخورد. هر چند قبلاً آنقدر قیمتها را زیاد درج کرده‌اند که شاید فعلاً گران نشود. بعد از آن هم اول سود مغازه‌دار را کمتر می‌کنند و شاید هم تقلب کنند. اما فعلاً نمی‌گذارند گران شود. حتی نمی‌گذارند بازار را خالی کنند که بازار سیاه به وجود آید.»
وی ادامه می‌دهد: «ما که به خاطر کرایه حمل و نقل، خودمان جرئت نمی‌کنیم برویم جنس بیاوریم؛ هر شرکتی که خودش جنس بیاورد، تحویل می‌گیریم.»
یک عمده فروش دیگر هم که نمی‌خواهد خودش را معرفی کند، ضمن اذعان به افزایش محدود قیمتها می‌گوید: « الآن این قدر فشار روی کارخانه‌ها هست که نتوانسته‌اند قیمتها را چندان افزایش بدهند. فقط کرایه ماشینهای سبک و سنگین گرانتر شده است.»
محسن روانشاد که ابتدای خیابان قدس فروشگاه لوازم خانگی دارد اما می‌گوید به جز اقلام انگشت‌شمار، بیشتر اجناس بازار قابل نظارت و «نرخ‌گذاری دستوری» نیست.
به گفته وی، اجناس آنها از همین حالا حداقل ١٥ درصد افزایش داشته و با خالی شدن اجناس قبلی در انبارها، افزایش قیمتها رو به رشد خواهد بود.
او می‌گوید: «به همین دلیل ما خرید شب عیدمان را از همین حالا شروع کرده‌ایم.»
هزینه‌های رفت و آمد
محمود هاشم‌بیگی مدیرعامل شرکت متحده حمل و نقل نی‌ریز معتقد است با وجود افزایش قیمت قطعات یدکی کامیونها، کرایه‌ها هنوز افزایش چندانی نداشته است.
اما سید‌مهدی تهامی مسئول فنی شرکت معدنی آرمان صنعت می‌گوید هزینه حمل و نقل افزایش یافته و کرایه کامیون از اینجا تا اصفهان به ٢ میلیون تومان رسیده است؛ آن هم با وجود گازوئیلی بودن کامیونهای تک.
وی می‌گوید: «همین رفت و آمد کارکنان ما را ببینید که چه تأثیری گذاشته و دیگر خیلی از پیمانکاران با این هزینه‌ها کار قبول نمی‌کنند. »
مسعود صادقیان رئیس انجمن صنفی سنگبری‌ها نیز معتقد است هزینه رفت و آمد کارکنان این شهرک افزایش یافته؛ هر چند هنوز در بخش تولید اثر نگذاشته و باعث افزایش دستمزدها نشده است.
او می‌گوید: «تلاش ما بر این است که دستمزدها را در سال جاری افزایش ندهیم و آن را به سال آینده موکول کنیم.»
محمود بامداد مدیرعامل شرکت مزرعه سبز و کارخانه نارنی هم از عدم افزایش قیمت فرآورده‌هایشان خبر می‌دهد؛ هر چند هزینه خدمات آنها افزایش یافته است؛ مثل حمل و نقل، مواد اولیه(به جز محصولات کشاورزی)، ظروفی که استفاده می‌کنند و یا هزینه‌های انباری و اجاره محل.
تلاش دولتمردان
جواد عبدالهی، هم باغدار و دامدار است و هم تاجر محصولات کشاورزی مثل انار. وی با بیان این که افزایش قیمت بنزین قیمت میوه را بین ١٠ تا ٢٠ درصد افزایش داده، از کسادی شدید بازار به همین دلیل خبر می‌دهد.
وی می‌گوید: «کرایه ماشینهای نیسان که به شیراز می‌روند، به ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. کرایه ماشینی که از سردخانه تهران بیرون می‌آید و به میدان میوه و تره‌بار تهران می‌رود، از ۱۳۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان رسیده است. این مسئله تولیدات دامی مثل گوشت گاو و گوسفند را هم کیلویی ۵ هزار تومان افزایش داده و همه اینها باعث شده قدرت خرید مردم کمتر و بازار کسادتر شود.»
نظر عده‌ای از افراد مطلع در بازار را خواندیم. خیلی‌ها نگرانند که این تازه شروع افزایش قیمتها باشد. از طرفی دولت مانده که چطور می‌توان قیمت بنزین را ۳ برابر کرد و از آن طرف قیمت کالاها را ثابت نگه داشت. مثل جلسه فوق‌العاده ستاد تنظیم بازار که یکشنبه هفته گذشته در فرمانداری نی‌ریز با هدف رصد بازار، تأمین به موقع کالاهای ضروری مردم و جلوگیری از افزایش غیر منطقی قیمتها و مبارزه با احتکار و گران فروشی تشکیل شد.
تا این تلاش دولتمردان چقدر عملاً تأثیرگذار و نتیجه‌بخش باشد، باید نشست و منتظر ماند...
