هفته پیش در مراسم فاتحه‌ای جناب آقای نصراله معماری مداح اهل‌بیت ( سلام خداوند برآنها باد) مشکل تشییع جنازه اموات در سطح شهر از خانه متوفا تا دارالرحمه که موجب مشکلات زیادی است و لازم است مردم خوبمان در این مسئله تجدید نظر کنند؛ مطرح و از بنده خواستند تا در هفته نامه به این موضوع اجتماعی بپردازم.
ازاین جهت عرض می‌کنم آداب و رسوم در گذر زمان تغییر می‌کند و علت تغییر نیز تحول شرایط زندگی اجتماعی است. به عنوان مثال مراسم تشییع و ختم که تا چند سال پیش سه روز کامل بود عمدتاً یک روزه شده و علت آن کمی وقت مردم و صاحبان عزا و درگیر بودن مداوم در امور زندگی است؛ و البته کاری است بجا و پسندیده.
کار لازم و ضروری دیگری که خوب است شروع شود مراسم تشییع است که با اعلام قبلی، مردم درِ خانه متوفا جمع می‌شوند و پس از رسیدن آمبولانس حاوی جسد، مراسم تشییع در قالب انبوهی از ماشین‌های شخصی عموماً با یک، دو یا سه نفر سرنشین خیابان‌های مختلف را طی می‌کنند تا به دارالرحمه برسند و پس از اقامه نماز میت خاکسپاری انجام شود. این مراسم عوارض منفی زیر را در پی دارد:
١- تشییع کنندگان معطل می شوند؛ چون معمولاً تشییع حداقل ۳۰ تا ۴۵ دقیقه با تأخیر شروع می شود. این مسئله برای تشییع‌کنندگانی که بر اساس یک احساس اخلاقی و لزوم همدردی و احترام به خانواده عزادار گرد آمده اند، سخت است؛ خصوصاً در فصلهای گرم و سرد سال.
٢- طی مسیر منزل تا دارالرحمه به علت ترافیک خیابان‌ها حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد ولذا زمان تشییع افزایش می یابد.
٣- ترافیک سنگین در خیابان‌ها، خصوصاً خیابان‌های اصلی بوجود می‌آید که عوارض زیادی دارد از جمله وقت بسیاری از کسانی که جزو کاروان نیستند و می‌خواهند به امور زندگی خود برسند گرفته می‌شود، چون پشت کاروان گیر می‌کنند. متأسفانه این ترافیک در برخی مواقع موجب تصادفات منجر به جرح و حتی فوت می شود که چیزی جز حق‌الناس نیست. ضمن اینکه ضایع کردن وقت مردم نیز حق الناس است.
٤- هزینه انتقال تشییع کنندگان فاقد خودرو به هزینه مراسم افزوده می‌شود.
راه کار پیشنهادی همان راه‌کاری است که در شهرهای بزرگ از جمله شیراز اجرا می‌شود؛ یعنی تجمع و حضور تشییع‌کنندگان به جای درِ منزل، در محوطه و سایبان دارالرحمه در وقت اعلام شده.
شاید گفته شود برخی خانواده ها اصرار دارند متوفا را برای بار آخر به منزلش ببرند که در پاسخ باید گفت هیچ اشکالی ندارد. یک ساعت قبل از تشییع آمبولانس جسد را به منزل متوفا منتقل و پس از تأملی کوتاه به دارالرحمه بر می‌گرداند و نماز اقامه و تشییع در همان محوطه دارالرحمه انجام می شود.
اجرای این کار باعث کوتاه شدن زمان تشییع می گردد و لذا همین وقت گیری کم موجب استقبال بیشتر علاقه‌مندان برای حضور در تشییع می‌شود. نباید بپنداریم که این کار، کم‌احترامی به متوفاست، باید به این فکر کنیم که هرچه زحمت تشییع‌کنندگان را کمتر کنیم حق‌الناسی صورت نمی‌گیرد، خدای ناکرده تصادفی هرچند جزئی به وجود نمی‌آید و ثواب بیشتری عاید مرحوم متوفا می‌گردد.
از طرفی طولانی شدن تشییع موجب گلایه‌های در گوشی و بعضاً بلند حاضران است. به نظر می‌رسد زمان آن فرا رسیده که همشهریان عزیز به این مسئله اهمیت دهند ودر اجرای آن بکوشند.
به همین مسئله اضافه کنم گذاشتن میوه و شیرینی معمولاً زیاد و گران روی قبر پس از مراسم بزرگداشت سومین و چهلمین روز است که معمولاً استفاده درستی از آن نمی‌شود. بهتر است هزینه آن به عنوان صدقه و انفاق به نیت متوفا به افراد نیازمند داده شود؛ مسئله‌ای که بزرگان دین نیز تأکید زیادی بر آن داشته‌اند. به راستی چرا قرآن کریم بر صدقه و انفاق تأکید کرده و ثواب دو برابر ، ده برابر و بی‌حساب برای آن معین کرده است؟!
شاد و سالم و موفق باشید
