نی‌ریز قدیم(٢)

ادامه شعر خدابیامرز ملایی از شماره قبل

اُوَختا بود تاید و شوما و ماشین رخت‌شوییشون 

لگن و اُو و چوبَک(*) و اُشلنگ(*) و صابون هابله 

نه لوله‌کشی گاز بود، نه بخاری، نه شوفاژ

منقل و اجاق بود و ذغال فراوون هابله 

می‌نشستن رو تُشَک دور اجاق گُرده(*)هم 

می‌خُنّن(*) حیدربگ و لیلی و مجنون هابله 

حالا خو تو شهر برو گشتی بزن و نگا بکن 

ساختمون رنگ و وارنگ اطاق چراغون هابله 

محضیکه(*) تو فصل گرما آب خُنُک داشته  باشن

اُو می‌شد برکای شیر(*) وسط زمستون هابله 

مسجِدِی محله‌های قدیمی شهر نی‌ریز

بوناشون(*) گنبدی بود و داشتن شبسّون(*) هابله 

می‌آوردن دور کوچه هر روز ماس و دوغ و کره

پنیرِی گوسفن(*) می‌مَد(*) خیک‌خیک(*) اَ مِشکون(*) هابله 

تو کوچا(*) اَ صُ تا شوْ هَمش جارِ ماس می‌زدن 

دوغ و کشکا(*) با الاغ می‌مَد اَ هُرگون(*) هابله 

اگه یَی(*) زمستونی بارون و برف کمتر می‌ مَد 

می‌مَدَن(*) تو کوچه بِرِی شُل‌شُله بارون(*) هابله 

بِری کِه (*) گربه نیاد گوشتاشونه(*) پِنج بزنه(*)

می‌گُذُشتن تو زنبیل و اَ سقف دِل اوزون(*) هابله 

چه می‌پختن اَ تو دیزیِ‌ گِلی یَخنی کلم(*) 

آش رشته‌م تو دیگ و کُماجدون(*) هابله 

قدیما هیچکس نبود درگیر ای تجملات 

می‌گذشت زندگیشون ساده و آسون هابله 

کتاب حافظ و سعدی رِ می‌گرفتن زیر کَنگ(*)

می‌رفتن ملّاکتو(*) یکدل و یک جون هابله 

حالا خو وسیله‌ها همش گازی و برقی شده

دست می‌ذارن رو دکمه و می‌جَکَن اَ بیرون هابله 

بُلیزی(*)  واز و ولنگ(*) و شلواری هَپَله هَپو(*) 

اورسی(*) چسبی که هست هف هشت رو(*) مهمون هابله 

قبا و پالتو و الخُلُق(*) دیه ورافتیده(*)

شده حالا  ای کاپشَنی(*) تریکو و نایلون هابله 

قدر آداب و رسوم خودتونو خوب بدونید 

گُل بگین گُل بشنفین(*) خرم و خندون هابله 

همه بیاین با واژه‌های محلی‌مون حرف بزنیم 

لهجه‌ها نره شیراز و شمال تهرون هابله 

ته‌نوشت:
چوبَک = نوعی مواد شوینده

 اُشلُنگ = گیاهى ساقه بلند که ریشه آن را خشک کرده و از پودر آن براى شستشوی گلیم و زیلو استفاده می‌کردند.

 گُرده = کنار

 می‌خُنّن = می‌خواندند

 محضیکه = برای این که 

 برکای شیر= برکه‌های شیر. نام چند برکه در نی‌ریز که دارای شیر برای برداشت آب بودند.  

 بوناشون = پشت بام آنها

 شبسّون= شبستان

 پنیرِی گوسفن= پنیرهای گوسفند

 می‌مَد= می‌آمد

 خیک= مشک ساخته شده از پوست گوسفند

 مِشکون=  شهر مشکان

 کوچا= کوچه‌ها

 کشکا = کشک‌ها

 هُرگون = روستای هُرگان

 یَی= یک

 می‌مَدَن = می‌آمدند

 شُل‌شُله بارون= مراسم دعای باران

 بِری کِه= برای این که
 گوشتاشونه= گوشت‌هایشان را

 پِنج بزنه = چنگ بزند

 دِل اوزون= آویزان

    یَخنی کلم= آبگوشت کلم. همان دیزی امروز که به جای سیب‌زمینی از کلم استفاده می‌شد.

کُماجدون= دیگچه مسی

 کَنگ = بغل

 ملاکُتو = مکتب

  بُلیزی= بلوزهای

 واز و ولنگ = گشاد و باز

 هَپَله هَپو = در هم و برهم 

 اورسی= کفش

 رو = روز

 الخُلُق = نوعی لباس مردانه قدیمی

 ورافتیده = ور افتاده، از مد افتاده

کاپشَنی= کاپشن‌های

 بشنفین= بشنوید