نمایشگاه عرضه مستقیم کالا که در خیابان منابع طبیعی برگزار شده، در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که حواشی نسبتاً زیادی در بین بازاریان و مردم به همراه داشت. بازاریان مخالف معتقد بودند این نمایشگاه در اوج رکود بازار تیر خلاصی به کار و کسب آنها است و فروشندگان غیربومی با عرضه اجناس بی‌کیفیت ضرر زیادی به آنها وارد می‌کنند. مردم اما راضی به نظر می‌رسند و آن را فرصتی برای تهیه اجناس متنوع و ارزان می‌بینند.
قیمت، کیفیت و تنوع
زهرا.ک که خودش را ٢٧ ساله و خانه‌دار معرفی می‌کند، به همراه خانواده به نمایشگاه آمده و می‌گوید: «به نظر من قیمت اجناس نسبت به مغازه‌ها مناسب است. اگر اصناف نی‌ریزی هم این نمایشگاه را با قیمتهای مناسب راه‌اندازی می‌کردند، حتماً خرید می‌کردم.»
لیلا. ح ٣٩ ساله که با مادرش آمده می‌گوید: «من اطلاع نداشتم که بیشتر غرفه‌ها متعلق به افراد غیر بومی است.»
می‌خندد و می‌گوید: «اصفهانی‌ها خیلی زرنگ هستند. البته حق با نیریزیها است که خودشان بیایند و این نمایشگاه‌ها را راه بیندازند.»
ادامه می‌دهد: «قیمتها با بیرون تفاوت زیادی ندارد. اگر این نمایشگاه‌ها را مغازه‌داران خودمان برپا کنند و قیمتها نسبت به بیرون ارزان‌تر باشد، حتماً خرید می‌کنم.»
«وقتی کیفیت متفاوت باشد، قیمتها هم متفاوت است.»
این را خانمی که به همراه دخترش به نمایشگاه آمده و خودش در بازار مغازه دارد، بیان می‌کند.
وی می‌گوید: «مراجعه‌کنندگان باید دقت کنند زمانی که قیمت ارزان باشد، مسلماً کیفیت هم پائین‌تر است.»
وی که از برپایی نمایشگاه ناراحت است، ادامه می‌دهد: «به خاطر برپایی همین نمایشگاه چند روز است مشتری نداریم و به دلیل هزینه زیادی که باید برای حضور در نمایشگاه می‌پرداختیم، واقعاً مقرون به صرفه نبود که بخواهیم یک غرفه در نمایشگاه داشته باشیم.»
ل. ز خانمی ٣٤ ساله است و می‌گوید: «کیفیت اجناس خیلی بد و قیمتها هم مثل مغازه‌های سطح شهر و حتی بالاتر بود. البته بعضی اجناس مثل روسری، نسبت به بیرون ارزان‌تر به نظر می‌رسید. به نظرم در مغازه‌های نی‌ریز اجناس بهتر از این هم پیدا می‌شود.»
وی می‌گوید: «اگر این نمایشگاه را مغازه‌داران نی‌ریزی برپا کرده بودند، بازدید نمی‌کردم. چون سعی می‌کنند اجناس قدیمی‌اشان را بیاورند. اما اگر اجناس به روز را بیاورند و واقعاً تخفیف ویژه بگذارند، هم بازدید می‌کنم و هم خرید.»
مردم غریب‌پرستند
س - مرادی ٣٧ ساله و معلم است. وی که با چند نفر از دوستانش به نمایشگاه آمده، می‌گوید: «قیمتها مناسب بود؛ ولی اجناس خیلی خوب نبودند. با این وجود فکر می‌کنم فروشنده‌ها انصافشان خوب بود.»
وی به دید مردم نسبت به خرید اشاره می‌کند و می‌گوید: «چون افراد دنبال تنوع جنس و غریب‌پرست هستند، حضورشان در نمایشگاه معمولاً جنبه سرگرمی دارد و برای تماشا می‌آیند. اگر قیمتها مناسب باشد، مردم بعضی کالاها را برای مدت طولانی خرید می‌کنند و کاسبی مغازه‌های سطح شهر کم می‌شود.»
دوستش که در کنارش است اما می‌گوید: «من اصلاً این حرف را قبول ندارم؛ چون روزی‌رسان خداست.»
م. ن٢٩ساله که به همراه همسرش برای خرید آمده، می‌گوید: «به نظرم قیمتها خوب بود؛ ولی کیفیت می‌توانست بهتر باشد. به نظر می‌رسید بعضی اجناس را مستقیماً از تولیدی آورده باشند و نظارت زیادی روی آنها صورت نگرفته است.»
وی ادامه می‌دهد: «در نمایشگاه‌ها چون از استانهای مختلف حضور دارند تنوع محصولات بیشتر است. هر چند برپایی آن باعث ضرر رساندن به مغازه‌داران سطح شهر می‌شود.»
خانمی تقریباً ٥٠ ساله که همراه دو دخترش به نمایشگاه آمده و زیاد هم خرید کرده است، می‌گوید: «قیمت بعضی وسایل مانند ظروف سفالی، پوشاک و... خوب بود. برپایی این نمایشگاه‌ها باعث متضرر شدن اصناف شهرمان می‌شود؛ ولی اگر قیمتها خوب باشد، حتماً خرید می‌کنیم.»
کیفیت رقابت
ک - محمودی ٤٥ ساله می‌گوید: «یک تابلو و مقداری خوراکی خریدهایم و فکر می‌کنم قیمتها با بیرون تفاوت ندارد. اگر این نمایشگاه را نیریزیها راه‌اندازی کنند، بازدید نمی‌کنم؛ چون تنوع اجناس اینجا بیشتر است.»
وی ادامه می‌دهد: «البته من قبول ندارم که این نمایشگاه‌ها ضرری به فروشندگان سطح شهر بزند؛ چون اعتقاد به رقابت دارم. هر جا رقابت بیشتر باشد، کیفیت هم بالاتر می‌رود.»
ج - کرمی‌پور جوان ٣٥ ساله‌ای است که دست دخترش را گرفته و خرید می‌کند. او از قیمتها راضی است و می‌گوید: «نمایشگاه امسال بهتر از قبلی است؛ هم از نظر کیفیت و هم تنوع کالا. نمایشگاه حق مردم است؛ چون شاید کسی نتواند از مغازه‌های سطح شهر با این قیمتها خرید کند.»
کرمی‌پور معتقد است نیریزیها غریب‌پرستند و از نمایشگاهی که توسط استانهای دیگر برگزار می‌شود، بیشتر استقبال می‌کنند. البته وی تفاوت و متنوع بودن اجناس این نمایشگاه را با مغازه‌های سطح شهر، یکی دیگر از دلایل استقبال از نمایشگاه می‌داند.
خانم جوکار که از شیراز به اینجا آمده، از قیمتها راضی‌است و می‌گوید: «ما در شیراز بازار‌های هفتگی داریم و اکثراً از آنها خرید می‌کنیم تا مغازه‌های سطح شهر. اما این نمایشگاه از نظر کیفیت و تنوع کالا در سطح بالاتری قرار دارد.»
س - زردشت دیگر خانم جوانی است که مانند بقیه بازدیدکنندگان از کیفیت و قیمت کالاهای نمایشگاه راضی است و عنوان می‌کند: «اگر چندین استان همزمان نمایشگاه برپا می‌کردند، تنوع کالاها بیشتر می‌شد.»
وی می‌گوید: «کاش این نمایشگاه‌ها بیشتر برگزار شود؛ چون وقتی همشهریان خودمان نمایشگاه برگزار می‌کنند، اجناس قدیمی و بی‌کیفیت ارائه می‌کنند.»
م - بنی‌اسدی ٥١ ساله از کیفیت و قیمتها راضی است و می‌گوید: «این نمایشگاه بیشتر جنبه سرگرمی و تفریح دارد.»
هر چند او کت و شلواری خریده و از خریدش بسیار راضی است. می‌گوید: «مغازه‌داران نی‌ریزی نباید نسبت به برگزاری این نمایشگاه حساسیت نشان دهند. چون روزی دست خداست و من فکر نمی‌کنم وجود این نمایشگاه تأثیری روی فروش آنها داشته باشد.»
نفع عموم
«کیفیت نمایشگاه امسال خیلی بهتر است.»
این را خانم مقصودی ٤٠ ساله می‌گوید و ادامه می‌دهد: «خوشحالم که چنین نمایشگاهی باعث می‌شود همه خریدهایم را یکجا انجام دهم. فروشندگان نی‌ریزی هم مسلماً ناراحت می‌شوند؛ چون به آنها ضربه وارد می‌شود. اما باید نفع عموم را در نظر بگیریم، نه شخص. مردم ما به چنین نمایشگاهی احتیاج دارند.»
آقای قره‌چاهی ٣٦ ساله و فوق‌لیسانس است که برای کودکش کتاب داستان خریده و از خریدش راضی‌است.
وی با تخفیفاتی که برای کالاها در نظر گرفته شده موافق است و در این باره می‌گوید: «کیفیت اجناس نمایشگاه خوب است؛ اما واقعیت این است که بیشتر بازدیدکنندگان برای تفریح و تنوع به نمایشگاه می‌آیند. هر چند اجناس مغازه‌های سطح شهر هم تکراری شده و تنوعی ندارند. »
الف - شریفی ٢٩ ساله اما می‌گوید: «شهرهای همجوار اجازه برگزاری غرفه به غیر از همشهری خود را نمی‌دهند؛ چون کار و کاسبی مغازه‌های سطح شهر کساد می‌شود.»
دوشنبه بازار
م- هاشمی که در پاساژ مهر فرشگاه پوشاک زنانه دارد، یکی از غرفه‌های نمایشگاه را در دست گرفته و معتقد است میزان فروش مغازه و نمایشگاه تقریباً یکسان است.
او می‌گوید: «درست نیست که از جاهای دیگر بیایند و غرفه بزنند. مگر ما نیریزیها خودمان نمی‌توانیم؟ اینجا اجناسی را که تک سایز شده راحت می‌توان آف زد و فروخت.»
به گفته او مشکل مغازه‌داران نی‌ریزی این است که می‌گویند اگر غرفه بزنیم، مردم ما را می‌شناسند و خرید نمی‌کنند. می‌گویند اگر بخواهیم از نیریزیها بخریم که می‌رویم به مغازه‌اشان. شاید فکر می‌کنند قیمتها با مغازه فرقی نمی‌کند.»
هاشمی البته خودش هر چه فروخته به مشتری‌هایی بوده که او را نمی‌شناختند.
فرشید - الف کسی است که مغازه ندارد و در پنجشنبه بازار دست‌فروشی می‌کند. او فروشش را در پنجشنبه بازار بیشتر می‌داند و می‌گوید: «اگر مسئولان تسلیم اعتراض مغازه‌داران نشده بودند و دوشنبه بازار را که در همین خیابان برگزار می‌شد تعطیل نمی‌کردند، خیلی خوب بود.»
پشت هم نیستیم
س - شاهسوندی که در خیابان قدس کفش‌فروشی دارد، یکی از غرفه‌های نمایشگاه را در دست گرفته و فروش مغازه را به دلیل کامل بودن اجناس بیشتر می‌داند.
می‌گوید: «متأسفانه در نی‌ریز سرمایه‌گذاری نیست که کار برگزاری نمایشگاه را انجام دهد. ما نیریزیها پشت هم نیستیم؛ اگر بودیم، وضعمان بهتر بود. مثلاً وقتی نیریزیها می‌آیند و می‌بینند ما هستیم، خرید نمی‌کنند و می‌روند.»
ز - داوی خانمی است که در پاساژ آفتاب مغازه داشته، اما حالا که می‌خواهد مغازه‌اش را تعطیل کند، باقیمانده اجناسش را در غرفه‌ای عرضه کرده است.
او می‌گوید: «این جا که رفت و آمد بیشتر است، تا حدودی فروش بیشتر است. اگر همه نی‌ریزی بودند، خیلی بهتر بود.»
همزمان یک خانم که جنسها را برانداز می‌کند، می‌گوید: «مغازه‌های نی‌ریز یا گران می‌فروشند یا جنس بنجل عرضه می‌کنند. نیریزیها به مردم خودشان هم رحم نمی‌کنند.»
خانم فروشنده هم با اشاره به گفته‌های وی می‌گوید: «وقتی خود نیریزیها به هم اعتماد ندارند و خیلی‌ها از شیراز خرید می‌کنند، دیگر چه توقعی دارید؟ البته اگر در نمایشگاه تخفیف دهند استقبال می‌شود.»
محمدحسین پرویزی در میدان ١٥ خرداد مغازه عصاری دارد. او فروش نمایشگاه و مغازه را تقریباً یکسان می‌داند که به گفته وی روز به روز بهتر می‌شود.
پرویزی ضمن تأکید بر حمایت مسئولان از سرمایه‌گذاران بومی که تمایلی بر برگزاری نمایشگاه داشته باشند، می‌گوید: «اگر نمایشگاه با حضور مغازه‌داران نی‌ریزی در زمان بهتری برگزار شود، همین استقبال را خواهد داشت.»
یک مشت بنجل
اکرم ارشدی رئیس اتحادیه صنف لوازم‌التحریر، گل فروشی و خرازی است. او از برگزاری نمایشگاه توسط افراد غیربومی ناراحت است و می‌گوید: «وقتی غریبه‌ها وارد می‌شوند، مردم به طرفشان می‌روند؛ اما اگر ما نیریزیها غرفه بزنیم، می‌گویند اجناس بنجل‌شان را آورده‌اند بفروشند. اگر هم غرفه بزنیم، باید فروشنده دیگری را آنجا بگذاریم.»
ارشدی در پاسخ به این سؤال که آیا خودتان و اتاق اصناف برای برگزاری نمایشگاه اقدامی کرده‌اید؟ می‌گوید: «یکی را می‌خواهد که سرمایه‌گذاری کند و وسایل بیاورد. این کار هزینه زیادی دارد. البته فکر خوبی است که اتاق اصناف این کار را انجام دهد. اگر همین نیریزیها می‌توانستند برگزار کنند، خیلی بهتر بود.»
سیدمحمدرضا فقیه رئیس صنف فروشندگان لوازم خانگی در مورد نمایشگاه می‌گوید: «اجناسی که اینها آورده‌اند کیفیت ندارد. یک مشت جنس بنجل است که آورده‌اند و به مردم می‌فروشند؛ آن هم در شرایطی که مغازه‌داران نی‌ریزی رو به نابودی‌اند.»
او در پاسخ به این سؤال که چرا اعتراض نکردید، می‌گوید: «من از شما شنیدم و اطلاع نداشتم. برای عرضه لوازم خانگی باید از ما اجازه بگیرند. اما کسی از ما اجازه نگرفته و بدون اجازه اتحادیه بوده است.»
او می‌گوید: «متأسفانه مردم نی‌ریز غریب‌پرستند و اگر ما نیریزیها نمایشگاه راه بیندازیم، استقبال نمی‌کنند. مردم حاضرند اجناس بی کیفیت را از غریبه‌ها بخرند.»
کدام پروانه تولید؟
علیرضا منادی‌زاده رئیس اتحادیه صنف پوشاک و کفش که بیشترین تعداد غرفه در این نمایشگاه مربوط به صنف او است، از کسانی است که هم به برگزاری این نمایشگاه با حضور افراد غیر بومی اعتراض دارد و هم مخالف برگزاری نمایشگاه با حضور فروشندگان نی‌ریزی است.
او می‌گوید: «چه دلیلی دارد من که مغازه ٢٠٠ متری دارم، بروم و در خاکها غرفه بزنم؟ اگر بروم و جنسهایی مثل نمایشگاه را بفروشم که فردا مشتری‌ها برمی‌گردند مغازه و به من توهین می‌کنند.»
او اضافه می‌کند: «قانون برگزاری نمایشگاه از تولید به مصرف است. اما می‌خواهم بروید و ببینید کدام یک از اینها پروانه تولید دارند؟ همه مغازه‌دارانی هستند که جنسهای بنجل مغازه‌اشان را می‌آورند می‌ریزند اینجا. من مخالف ارزان‌فروشی نیستم؛ مخالف جنس بد به مردم فروختن هستم.»
منادی‌زاده البته می‌گوید نمی‌داند دلیل استقبال مردم از این نمایشگاه چیست و خودشان صاحب اختیارند.
رئیس اتاق اصناف اما می‌گوید اتحادیه‌های اصناف نی‌ریز هیچ وقت برای برگزاری نمایشگاه جلو نمی‌آیند و هر وقت یک غیر نی‌ریزی می‌خواهد برگزار کند، سر و صدایشان بالا می‌رود.
سرمایه‌گذار بیاید
علیرضا سلمانی‌نژاد می‌گوید: «همین حالا هم گفته‌ایم حاضریم یک لاین کامل نمایشگاه را به همشهریان بدهیم؛ اما فقط ٣٣ نی‌ریزی از ما نامه گرفته‌اند.»
او می‌گوید: «هر سرمایه‌گذاری که بیاید حاضریم با او همکاری کنیم.»
این در شرایطی است که به نظر می‌رسد اگر برگزار کننده دوره‌ای نمایشگاه خود اتاق اصناف باشد و صرفاً از فروشندگان نی‌ریزی دعوت کند، هم انگیزه حضور نیریزیها در نمایشگاه بیشتر می‌شود و هم درآمد برگزاری آن، به جای سرمایه‌گذار غیر بومی، نصیب اتاق اصناف و مغازه‌داران نی‌ریزی می‌شود.
سلمان‌نژاد اما می‌گوید: «این که بخواهیم صفر تا صد برگزاری نمایشگاه را خودمان انجام دهیم، نه وقت و نیرویش را داریم و نه شدنی است. تا کنون هم چنین کاری نکرده‌ایم.»
