منظور از پایگاه انتقال خون، مرکزی است که در آن از اهداء کنندگان خون گرفته شده و پس از انجام آزمایشهای لازم و تأیید سلامت، خونها فرآوری و نگهداری شده و در زمانهای لازم به مراکز درمانی و بیمارستانها فرستاده میشود.
از یک کیسه خون، سه نوع فرآورده خونی جدا میشود: گلبول قرمز- پلاسما- پلاکت یا کرایو.
فرآوردههای خونی در اتاق عمل بیمارستانها (جهت تصادفات، عملهای جراحی و مادران پر خطر)، بیماران تالاسمی و بیماران فاویسم (باقلهای) و هموفیلی استفاده میشود.
پایگاه انتقال خون نیریز که توسط سازمان انتقال خون فارس در ٢ طبقه در زمین اهدایی شورای شهر نیریز ساخته شده بود، ١٩ خرداد ١٣٩٤ افتتاح رسمی شد. این پایگاه طبق نقشههای جدید و به روز ساخته شده و قابلیت هر گونه تغییر و جانمایی را نیز دارد.
در حال حاضر تجهیزاتی بسیار اندک فقط برای اهدای خون در پایگاه انتقال خون نیریز موجود است و هر ماه فقط ٣ یا ٤ روز از صبح تا ظهر میزبان کارکنان پایگاه انتقال خون شهرستان فسا و اهداکنندگان خون میباشد و برنامه مدونی ندارد.
در این مرکز خونهای گرفته شده از مراجعهکنندگان فریز شده و با انتقال به فسا فرآوری شده و به شهرستانهای همجوار و نیریز فروخته میشود.
بیمارستان شهدای نیریز در هر ماه مبلغی بین ٥ تا ٧ میلیون تومان خون و فرآوردههای آن را از فسا و یا شیراز خریداری میکند و برای تأمین خون بیمارستان نیریز همواره یک خودرو با راننده و گاهی یک همراه در مسیر فسا و شیراز در جادهها بطور روزانه در حال انتقال خون به نیریز میباشند و استهلاک خودرو و هزینه رفت و آمد و حداقل یک پرسنل نیز به این هزینه ماهانه باید اضافه گردد.
با توجه به این که نیریز قطب درمانی شهرستانهای نیریز و استهبان است نیاز بیشتری به رفع این مشکل احساس میشود؛ مشکلی که اکنون تبدیل به معضل برای شهرستان شده است.
یکی از مسئولان سازمان انتقال خون فارس در گفتگوی اختصاصی با ما گفت: نیریز یکی از شهرستانهایی است که نیاز به پایگاه انتقال خون در آن بسیار ضروری است و حتی یکی از اولویتهای استان برای راهاندازی پایگاه انتقال خون میباشد. اما متأسفانه به دلیل محدودیت امکانات و بودجه کاملاً به فراموشی سپرده شده است.
او افزود: در این مرکز احتیاج به ٩ تا ١٠ نفر نیرو میباشد و این نیز ردیف شغلی میخواهد. این نیروها شامل پزشک، کارشناسان علوم آزمایشگاهی، پرستاران، نگهبان و نیروی خدماتی هستند و این مرکز در صورت راهاندازی در ماه از حدود ٨٠٠ نفر به طور متوسط خونگیری خواهد کرد و ماهانه بیش از ٧٠٠ واحد خون و فرآوردههای آن وارد چرخه استان خواهد شد.
پایگاه نیریز اکنون فقط به یک مرکز اهداء خون تبدیل شده و از تمام ظرفیت این پایگاه و هزینهای که شده استفاده تمام و کمال نمیشود.
تجهیزات مورد نیاز پایگاه انتقال خون نیریز، شامل سانتریفیوژ، ٢ یخچال ویژه نگهداری خون و فرآوردههای خونی، هموشیکر، بلاست فریزر، ژنراتور برق و دیگر لوازم ویژه و جانبی است.
این مسئول استانی هزینه تجهیز این مرکز را حدود ٢ میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: در صورت کمک نیکوکاران سازمان انتقال خون فارس نیز به نوبه خود کمک خواهد کرد.
نیریز یک شاهراه به استانهای جنوبی و شرقی کشور است و با وجود دو مسیر اصلی و کوهستانی در شمال و جنوب شهر نیریز، هر ساله تصادفات جادهای بسیاری در شهرستان اتفاق میافتد. نمونه آن دو حادثه پیاپی سقوط اتوبوس سربازان به دره و اتوبوس مسافران در سال ١٣٩٥ با حدود ١٥ کشته و بیش از ٥٠ زخمی بود. هر ماه نیز این محورها کشته و مصدومان زیادی دارد. به علاوه وجود صنایع بزرگ همانند کارخانه فولاد، سیمان سفید و خاکستری و همچنین معادن متعدد و بزرگ سنگ و فلز در سطح شهرستان نیریز باعث شده آمار مصدومان حوادث کاری بالا باشد. همه این عوامل ضرورت راهاندازی مرکز انتقال خون و فرآوری آن در شهرستان را نشان میدهد.
راهاندازی پایگاه نیریز میتواند نیاز آبادهطشک، استهبان، ارسنجان و غیره را به خون و فرآوردههای آن تأمین کند.
با وجود این پایگاه در شهرستان میتوان حتی بخشهای بیمارستانی و شمار متخصصان را افزایش داد و در نتیجه عملهای جراحی بیشتری را در شهرستان انجام داد.
متأسفانه حدود سه ماه پیش یک حادثه رانندگی در بخش پشتکوه نیریز اتفاق افتاد و دختر جوان ١٨ ساله و مصدوم در این حادثه حتی با وجود تلاش جراحان و متخصصان در بیمارستان نیریز فوت کرد. در آن زمان شنیده شد علت مرگ وی کمبود خون در بیمارستان بوده؛ گرچه همان زمان مسئولان این مسأله را رد کردند.
دکتر داور آلداود رئیس شبکه بهداشت و درمان نیریز هم میگوید: ما نیاز بسیار زیادی به خون و فرآوردههای آن در شهرستان داریم چرا که نیریز یکی از شهرستانهای حادثهخیز استان بوده که آمار تصادفات بالایی دارد.
اکنون راهاندازی پایگاه انتقال خون به کمک و همت جدی مسئولان و نیکوکاران شهرستان نیاز دارد. برای نمونه یکی از بهترین و مجهزترین پایگاههای انتقال خون استان و جنوب کشور با کمک نیکوکاران در شهرستان لار ساخته شده و نیاز استان و حتی استانهای همجوار را تأمین میکند.
نکته مهم این که بیمارستان ١٦٠ تختخوابی جدید نیریز هم در حال ساخت است که نیاز به این مرکز را بیشتر عیان میکند.