عزتالله انتظامی زاده ۳۱ خرداد ۱۳۰۳، سنگلج تهران بود. بازیگر پر سابقه تئاتر و سینما، تلویزیون، مشهور به «آقای بازیگر» در سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از چهرههای ماندگار ایران انتخاب شد.
وی پس از گذراندن دوره تحصیلات مقدماتی، وارد هنرستان صنعتی تهران شد و در رشته برق به تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۲۶ وارد عرصه هنر شد و با اندک دست مایههای هنر نمایش و تئاتر به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر گردید.
وی پدر مجید انتظامی آهنگساز و نوازنده معروف است.
او در سال ۱۳۴۸ با گاو ساخته داریوش مهرجویی وارد عرصه حرفهای سینما شد. انتظامی در نقش مش حسن در فراق گاو خود مینالد و با او همزاتپنداری میکند. انتظامی با بازی در فیلم گاو نقطه عطف و تحولی شگرف در تاریخ بازیگری سینمای ایران ایجاد می کند. بازیهای او در دیگر آثار مهرجویی همچون آقای هالو، دایره مینا، پستچی، اجارهنشینها، هامون و بانو از آثارهای ماندگار هر دو شخص است. انتظامی علاوه بر نقشآفرینی در آثار داریوش مهرجویی، در فیلمهای کارگردانان مطرح دیگری چون علی حاتمی، مسعود کیمیایی، رخشان بنیاعتماد، ناصر تقوایی و محسن مخملباف نیز بازی کردهاست.
زندهیاد انتظامی پس از انقلاب و به خصوص در دهه شصت در انواع و اقسام نقشها به بهترین نحو ممکن ظاهر شد. او اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به دریافت جایزه از فستیوال بینالمللی شد. وی برای بازی در فیلم گاو جایزه هوگو نقرهای بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو دریافت کرد.
وی در ۲۶ مردادماه ۱۳۹۷ در بیمارستان باهنر تهران و در سن ۹۴ سالگی درگذشت.
جوایز
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد بخش بینالمللی جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۲ برای فیلم گاوخونی
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۰ برای فیلم خانهای روی آب
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر ۱۳۷۲ برای فیلم روز فرشته
- جایزه ویژه هیئت داوران بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره سه قاره ۱۹۹۱ برای فیلم گاو
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۷ برای فیلم گراند سینما
- برنده هوگو نقرهای بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو ۱۹۷۱ برای فیلم گاو
- برنده مجسمه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره سینمایی سپاس ۱۳۴۹ برای فیلم آقای هالو
تجلیل یونسکو
آئین بزرگداشت و تجلیل از عزتالله انتظامی بازیگر سینمای ایران در مهر ماه ۱۳۸۵ در مقر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد یونسکو در پاریس برگزار شد.
من عزتم، بچه سنگلج
کتاب شناختنامه عزتالله انتظامی با عنوان «من عزتم، بچه سنگلج» توسط نشر سخن در سال ۱۳۹۲ منتشر شد. در مقدمه این کتاب یادداشتی از ژان-کلود کریر، فیلمنامهنویس و بازیگر فرانسوی، با عنوان «عزت انتظامی: یک شمایل» به چشم میخورد. در این نوشتار آمده است: «هیچ دستوری برای ستاره شدن و ستاره ماندن وجود ندارد. باید دارای یک نگاه، یک حضور، جذابیتی آنی و چهرهای آشنا، حتی پیش از نخستین دیدار بود. باید دارای یک دم، یک حس و تمام ویژگیهایی که لغت روح را معنی میکند، بود.»
خانه موزه عزتالله انتظامی
به منظور ارج نهادن به هنرمندان کشورمان و همچنین احیاء و احداث موزه در نقاط مختلف شهر تهران، منزل مسکونی عزتالله انتظامی تیرماه سال ۱۳۹۱ موزه عمومی شد.