ارزانترین تفریحی که میشناسید چیست؟ آیا بین این همه تفریح گرانقیمت، تفریحی سه هزار تومانی سراغ دارید؟
فاطمه زردشتی نیریزی: قلیان تفریحی ارزانقیمت است که در حال حاضر نظر بسیاری از افراد را به سوی خود جلب کرده است. این تفریح با وجود ارزان بودن اما بسیار مضر است و این را پزشکان و حتی خود افرادی که قلیان مصرف میکنند نیز قبول دارند.
اولین بار ابوالفتح گیلانی پزشک ایرانیِ دربار اکبر اول، سلطان مغول هند بود که دود تنباکو را از یک ظرف آب عبور داد تا آن را خالصتر و سرد نماید و از این طریق قلیان را که در شبهقاره هند به «حقّه» معروف است، ابداع نمود.
مورخان اما میگویند احتمالاً کشیدن قلیان که یک اختراع هندی - ایرانی است، از زمان شاه طهماسب اول در ایران آغاز شده و در دوره قاجار فراگیر شده است.
اکنون اما پس از گذشت سالها از تحریم تنباکو و شکسته شدن قلیانها در زمان ناصرالدین شاه قاجار، یکبار دیگر ورق برگشته و قلیان دوباره روی میزهای قهوهخانهها جا خوش کرده است.
این روزها قلیانکشیدن مرد و زن ندارد. نوجوانان برای رفع بیکاری به قهوهخانهها پناه میبرند و ریههایشان را مملو از دودهایی میکنند که سمی و خطرناک است...
در همین خصوص گپ و گفتی با مردم شهرمان انجام دادیم که میخوانید:
دود خوب نیست!
اکبر پورزینالعابدین ٥٢ ساله، سیگار به دست، در چهارچوب مغازهای نشسته است. او هرچند اهل قلیان نیست، اما ٢٧ سالی میشود که سیگار میکشد.
در مورد قلیان میگوید: خوب نیست. سیگار هم خوب نیست! کلاً دود خوب نیست ولی من چکار کنم که گرفتارش شدهام. دوست دارم آن را ترک کنم ولی نمیتوانم، اما خدا را شکر بچههایم هیچکدام اهل دود نیستند.
نمیشود آن را نکشید!
مهران ٣١ ساله از طرفداران پر و پا قرص قلیان است. او که اولین بار با دوستانش قلیان را تجربه کرده میگوید: از خیلی وقت پیش بودکه قلیانی شدم. شاید از ١٥-١٤ سالگی. حس خیلی خوبی بود. یک مدت هم سیگار را جایگزین آن کردم اما دوباره قلیان را شروع کردم. الان هم تقریباً هر شب میکشم. فرقی نمیکند با چه کسی! با دوستانم، خانمم، خانواده و حتی گاهی به تنهایی...
در مورد مخالفت خانواده میگوید: نه! مخالفتی که ندارند. مادرم عاشق بوی دود قلیان است و همسرم پایه ثابت قلیان کشیدن. قلیان میوهای را هم به سنتی ترجیح میدهم.
در مورد مضرات قلیان میگوید: میگویند سرطانزاست. بیماری قارچی میآورد و ٤٠٠ سم مختلف دارد ولی با وجود اینها نمیشود آن را نکشید.
از دود نفرت داشتم اما...
شیرین ٢٤ ساله در مغازهاش نشسته و با گوشیاش مشغول است. او از کسانی است که به قول خودش هر از گاهی پُکی به قلیان میزند.
میگوید: دو سه سالی میشود که قلیان را شروع کردهام. راستش را بخواهید تا چند سال پیش از هرچه دود و قلیان بود نفرت داشتم اما از زمانی که به اصرار دوستم برای اولین بار به قلیان پُک زدم، مزهاش رفت زیر زبانم. از آن روز دیگر شروع کردم به قلیان کشیدن. سه روزی یکبار، هفتهای یکبار، ده روزی یکبار، قلیانی چاق میکنیم و دودی هوا میکنیم.
شیرین از کسانی است که قلیان را بیشتر به عنوان یک تفریح نگاه میکند و میگوید: وقتی هیچ تفریحی نداریم و نمیدانیم سرمان را با چه گرم کنیم، باید چکار کنیم؟ آب حوضِ نبوده را خالی را کنیم؟ توی خانهی یکیامان قلیانی چاق میکنیم و دور هم میکشیم. البته خانوادهام اصلاً در این مورد چیزی نمیدانند. استغفرا... اگر آنها و خصوصاً برادر بزرگترم بداند، تکه بزرگهام گوشم است.
لب به قلیان نزدم
حاجی حسن طحان ٨٠ ساله، تابهحال یک بار هم قلیان نکشیده است.
میگوید: قبلاً سیگار میکشیدم. یک مدت هم چپُق میکشیدم اما هیچ وقت لب به قلیان نزدم. زن و بچههایم هم همینطور، خداراشکر اصلاً اهل دود نیستند. البته شنیدهام که میگویند چون دود قلیان از روی آب رد میشود، ضرر زیادی ندارد اما به نظر من همان هم خوب نیست.
قلیان نباشد، یک چیزی کم است!
ح. ٢٨ ساله علت قلیانکشیدنش را رفع بیکاری میداند. میگوید: نه تفریحی، نه سرگرمی، حوصلهامان که سر میرود قلیان میکشیم!
او که قلیانکشیدن را از ١٧ سالگی شروع کرده، ادامه میدهد: یادم هست یک شب بعد از پیتزا خوردن با دوستانم، همراهشان به قهوهخانه رفتم. آنجا بچهها قلیانی سفارش دادند و من هم چند پُک زدم و خوشم آمد. خانوادهام اوایل نمیدانستند اما بعد که فهمیدند شروع کردند به دعوا کردن که نکن، نساز، سرطان میگیری، آسم میگیری؛ اما کو گوش شنوا؟ چند وقت بعد هم که دیدند گوشم بدهکار نیست، برایشان عادی شد.
ح. که هر دو نوع قلیان میوهای و سنتی را مصرف میکند میگوید: گیرایی تنباکوی سنتی بیشتر است. تنباکوهای میوهای عطر و طعم سابق را ندارند و فاز نمیدهند. این درست است که قلیان ضرر دارد اما باور کنید اگر قلیان نباشد، آدمها دور هم جمع نمیشوند! انگار یک چیزی آن وسط کم است. البته زمانی که مجرد بودم هر شب میکشیدم اما از زمانی که ازدواج کردهام دو سه روزی یکبار، هفتهای یکبار و کلاً زمانهایی که با بچههای اقوام یا دوستان دور هم جمع باشیم میکشم.
او از کسانی است که ضرر قلیان را کمتر از سیگار میداند و میگوید: سیگار دمِ دست است و میتوانی ٢ دقیقهای یکبار از آن استفاده کنی اما آماده کردن قلیان سخت است و همه جا در دسترس نیست. چاق کردنش حوصله میخواهد، به همین خاطر اعتیاد آن نسبت به سیگار کمتر است.
قلیان اعتیادآور است!
سهیلا ٢٨ ساله اما معتقد است که قلیان واقعاً اعتیادآور است. او که از قلیانیهای حرفهای است. میگوید: از ٧-٦ سال پیش با یکی از دوستانم قلیان کشیدن را شروع کردم. الان هم گاهی هفتهای یکبار، گاهی سه روزی یکبار و گاهی چند روز پشت سرهم قلیان میکشم و جالب اینجاست که زمانهایی که چند روز به طور ثابت میکشم و یکدفعه آن را رها میکنم، سردرد میگیرم و مدام خمیازه میکشم.
سهیلا که قلیان را بیشتر به دیده تفریح میبیند میگوید: این تفریح را خیلی دوست دارم و اصلاً قصد ندارم آن را ترک کنم. البته شوهرم با قلیانکشیدن من مشکلی ندارد ولی پدرم مدام غر میزند که نکش، خوب نیست!
در مورد ضررهای قلیان میگوید: میگویند باعث سرطان ریه و کبد میشود اما من یکی اگر بدانم سرطان هم میگیرم، جلویم باشد، نمیتوانم قید آن را بزنم.
قلیان وجهه بدی ندارد
ج. ٣٢ ساله چند وقتی است قلیان را ترک کرده است. او که ٨-٧ سالی قلیان مصرف میکرده میگوید: اوایل از دود خیلی متنفر بودم اما در ٢٤-٢٣ سالگی برای اولین بار با دوستانم قلیان را امتحان کردم. کمکم قلیان یکی از پایههای ثابت تفریحمان شد و هر شب میکشیدیم. مدتی میوهای میکشیدیم و مدتی سنتی. البته قلیان وجهه خیلی بدی ندارد ولی من جلوی خانوادهام نمیکشیدم. در کل اعتیاد قلیان مثل بقیه چیزها نیست.
در مورد اینکه چه شد که قلیان را ترک کرد میگوید: یک مدت سرم خیلی شلوغ بود و وقتی برای بیرون رفتن با دوستانم نداشتم و همین شد که کمکم قلیان را گذاشتم کنار. الان هم چند باری پیش آمده که در جمع قلیانیها بودهام و لب نزدهام.
جوانها فکر میکنند ما نمیفهمیم!
آقا ماشاا... ٦٢ ساله در جوانی اهل قلیان بوده اما مدتهاست آن را کنار گذاشته است. میگوید: آن موقع ما قلیان برازجانی میکشیدیم و تنباکوها ضرر تنباکوهای میوهای الان را نداشت. خدا رحمت کند مادربزرگم را که هر وقت قلیان چاق میکردم همراهیام میکرد اما چند وقت بعد قلیان را برای همیشه گذاشتم کنار.
ادامه میدهد: الان هم دو تا پسرم هر چند میگویند اهل قلیان نیستند اما من گاهی از بوی لباسشان متوجه میشوم و به رویشان نمیآورم. فکر میکنند ما نمیدانیم اما نمیدانند که ما هم این روزها را سپری کردهایم!
هیچی قلیان نمیشود!
صادق باقری ٢٢ ساله، ٣ سال است قلیان میکشد.
میگوید: تولد یکی از دوستانم بود که برای اولین بار قلیان کشیدم. در آن مهمانی ٣٠-٢٠ نفر شرکت داشتند و ٩-٨ تا قلیان در آن جا بود. فضای جالب و پر از دودی بود. همانجا به اصرار یکی از دوستانم پُکی به قلیان زدم و حس خوشایندی به من دست داد. از همان موقع مرتب میکشم و به نظرم هیچی قلیان نمیشود. هم ارزان است و هم در دسترس. آخر شما کجا میتوانید یک تفریح ٣ هزار تومانی پیدا کنید؟ مثلاً اگر بخواهیم به یک باشگاه ورزشی برویم باید بالای ٣٠ هزار تومان هزینه کنیم.
ادامه میدهد: اینکه میگویند قلیان اعتیادآور است درست نیست! من که با ترک آن مشکلی ندارم.
***
در ادامه نظر دو تن از پزشکان شهرمان را در مورد قلیان پرسیدیم.
میوهای مضرتر از سنتی
دکتر حسنعلی پیشاهنگ قلیان میوهای را مضرتر از قلیان سنتی میداند و میگوید: قلیان میوهای به دلیل اسانسهای افزودنی مضرتر و سرطانزاست. تا به حال کسی برای ترک قلیان به مطب من مراجعه نکرده ولی برای ترک سیگار آمدهاند. البته ضرر دود قلیان از سیگار بیشتر است، چون علاوه بر دود تنباکو، دود ذغال هم دارد و خطرناکتر است.
دکتر علیاصغر محمودی هم ضرر قلیانهای میوهای را نسبت به سنتی بیشتر میداند و میگوید: ضرر قلیان از سیگار هم بیشتر است. افرادی که قلیان مصرف میکنند، نسبت به افرادی که سیگار میکشند، هم به خودشان و هم به اطرافیانشان صدمه بیشتری وارد میکنند.
نظر شما