نیریزان فارس: هَروَله، لطمهزنی، واژههایی از این دست حالا در نیریز از مسیر خود منحرف شده است.
مداحان مختلف به دعوت رؤسای هیئتها برای عزای حسین(ع) میآیند و منوهایی میدهند که بسیار عجیب و غریب است و حاضر نمیشوند نوحههایی در غم امام حسین(ع) بخوانند که مفهومی و عمیق باشد و بیشتر شبیه جیغ و داد و فریاد است.
هروله زیگزاگی، لطمهزنی با هر چیزی و هرجایی و چنگ زدن به صورت به گونهای که حتماً گونهها خونآلود شود جزو اصول حضور آنان در مراسم این چنینی میباشد.
دیگر خبری از نوحههای اصیل نیریزی که توسط مداحانی همچون محمدحسن ضمیری، محمود توکل، مهدی طاهری، باقر جاوید و... خوانده میشد، نیست و عملاً خودزنی به یک مُد تبدیل شده است و به قول برخی از بچه هیئتیهای این چنینی نمیشود که هیئتی باشی اما در ایام محرم صورتت زخمی نشده باشد.
برای بررسی بیشتر موضوع خبرنگار نیریزان فارس به یکی از هیئتهایی که «هروله» و «لطمهزنی» در آن وجود داشت شرکت کرد.
***
محیط بسیار تاریک بود و با دستگاههای فوق پیشرفته صدای حسین حسین شنیده میشد.
جمعیت که بیش از ٧٠ درصد آن متولد دهههای ٧٠ و ٨٠ بودند وارد جمع شدند و نشستند. یکی از آنها بقچهای به همراه داشت در آن یک لیوان شیشهای، یک لیوان استیل، یک زنجیر و... داشت. جلو خودش پهن کرد. برای برخیها سؤال بود که این ابزارآلات به چه کار میآید؟!
ناگهان با لیوان استیل شروع کرد به سر و صورت زدن، و بعد لیوان شیشهای و در نهایت هم با زنجیر به صورت زد. برخیها هم با همان زنجیر مراسم زنجیرزنی به صورت خود میزدند.
ناگهان مداح که گویا از این صحنهها رضایت داشت گفت: لطمه بزن، لطمه بزن و...
باز فریاد زد: هروله کن، هروله کن و...
ناگهان فردی از وسط جمع فریاد زنان دوید و سرش را به درِ ورودی کوبید و نقش بر زمین شد.
برخی از نقاط هیئت هم بر اثر ریختن خون نجس شده بود.
در جامعه به شدت افسرده ایران با اینگونه برنامهها نه تنها کمکی به جوانان نمیکنیم بلکه آمار افسردگی روز به روز در حال افزایش است و در شهر نیریز که به نظر میرسید به دور از هیاهوی کلان شهرها عزاداریهای بیریا و خالصانه انجام میگرفت رو به تغییر است و خودزنیها با واژههایی لطیفتر در حال رشد میباشد.
شخصی که حدوداً چهل ساله بود وقتی ما را دید با تعجب گفت: شما هم به این مراسم میروید؟خدا وکیلی معنویتی در اینگونه مراسم میبینید؟ شما باید اینگونه کارها را نقد کنید.
به خدا میشود با یک نوحه واقعی راه حسین، منش حسین و... را ادامه داد.
***
حجتالاسلام والمسلمین فلاحزاده، کارشناس مسائل فقهی در این رابطه، مطابق با فتاوای حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای به عصر ایران اینگونه پاسخ داد:
- آیا گفتن ذکر حسینعلیهالسلام در سینهزنی و به اصطلاح شور تند و پشت سر هم، بیاحترامی است و اشکال شرعی دارد؟ آیا این مصداق غنای روضهخوانی است؟
ظاهراً مصداق غنا نباشد، اما باز یک توصیهای رهبر انقلاب داشتند به برخی از مداحان که تکرار این الفاظ ثمره چندانی ندارد و عین عبارت این بود که فرمودند: «این مداحی شما، نوحهخوانی شما باید حکم یک منبر آموزنده را داشته باشد». یعنی قصیدههایی را بخوانید، مطالبی را داشته باشید که مردم بر معرفتشان نسبت به ائمه اطهارعلیهمالسلام و تاریخی که گذشته است، وقایعی که در عاشورا اتفاق افتاده است اطلاع بیشتری پیدا کنند؛ باید یک منبر آموزنده باشد. و میفرمودند که تکرار این الفاظ ثمرهای ندارد. البته نمیتوانیم به طور کلی بگوییم حرام است؛ نه حرام نیست و به عنوان یک فتوا نیست. به عنوان یک توصیه که به جای تکرار این الفاظ مطالبی گفته شود که برای مخاطبان ضمن اینکه عزاداری هست، مفید هم باشد و بر معرفت آنها بیافزاید و چیز یاد بگیرند.
- پرسیدند اگر شخصی در روضهها به صورتش بزند تا جایی که صورتش زخم شود، (لطمه) حتی کبود شود، آیا این عمل مشکلی دارد؟
در پاسخ باید عرض کنیم در حد کبود شدن که حالا ممکن است با زنجیر زدن با سینه زدن بدن کبود شود، اگر ضرر معتنابهی برای بدن نداشته باشد به نظر حضرت آقا اشکالی ندارد. اما کارهایی فراتر از اینها که ممکن است دشمنان سوء استفاده کنند، مثل مجروح کردن خود یا بدن را زخم کردن و قمه زدن یا مثل عبور از روی آتش و امثال اینها که در بعضی جاها برخی از افراد انجام میدهند، چون به هر حال اینها اعمال مستندی نیست، در عزاداریها نه وارد شده است، نه سیره بر این بوده است و امروزه هم دشمنان از اینگونه اعمال علیه مکتب اهلبیتعلیهمالسلام و پیروان اهلبیتعلیهمالسلام سوءاستفاده میکنند، اگر در آن حد باشد بله اشکال دارد. اما اگر در همین حد که متعارف است سینه میزنند، زنجیر میزنند، بدنشان ممکن است سرخ شود، کبود شود، در حد متعارفش که ضرر معتنابهی برای بدن نداشته باشد، اشکالی ندارد.
- آیا هروله کردن در عزاداری اشکال دارد؟
اگر موجب وهن مذهب نباشد، یعنی دیگران سوء استفاده نکنند علیه مکتب اهلبیتعلیهمالسلام، اشکالی ندارد. ولی به طور کلی توصیه این است که از اینگونه اعمال در عزاداریها پرهیز کنند.
در پاسخ سؤالهایی که معمولاً در مورد شیوه عزاداری و برخی از کارهایی که در عزاداری صورت میگیرد و اشکال شرعی هم ندارد مثل تعزیهخوانی و امثال اینها، وقتی سؤال شده است، ضمن تأیید آن عزاداریهای متعارف و متعادلی که از دیرباز بین مؤمنان مرسوم بوده اضافه فرمودند: «بهتر آن است که مجلس ذکر مصیبت برپا کنند». پس معلوم است که اینگونه کارهای متعارف مثل هیئتهای عزاداری مثل سینهزنی و زنجیرزنی به طور متعارف اینها اشکالی ندارد و جز شعائر دینی ما الان محسوب میشود. اما یک کارهایی که موجب وهن مذهب است در شأن مومن نیست این کارها را انجام دهد و دشمنان علیه مکتب تشیع از آن سوءاستفاده میکنند ، آن کارها جایز نیست.