رئیس دادگستری نی‌ریز:
عابد نعمتی، نی‌ریزان فارس
دادگستری شهرستان نی‌ریز با حمایت دادگستری کل استان فارس و همکاری علما، ادارات، شهرداری و مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز موفق به برگزاری اولین جشنواره ملی شعر فاطمی با نام «در سایه‌سار طوبی» شد.
بیش از ۲۱۰ قطعه شعر به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد و شاعران بیش از ۲۰ استان کشور در آن شرکت کردند. همچنین برای ارزیابی این اشعار، یک کمیته علمی متشکل از یک شاعر آئینی کشور به نام آقای هادی جان‌فدا که دبیر انجمن شعر آیینی کشور است و همچنین یک شاعر آئینی مطرح استان به نام آقای هاشم کرونی که او نیز مسئول آفرینش‌های هنری استان فارس است و یک شاعر از شهرستان نی‌ریز به نام آقای محمدجواد نصیرزاده که از اساتید دانشگاه است، اشعار برتر را مشخص کردند و 8 قطعه شعر برگزیده شد.
به همین بهانه، مصاحبه‌ای با حسین غضنفرنژاد رئیس دادگستری نی‌ریز و دبیر جشنواره ملی شعر فاطمی انجام دادیم و به نقش مقوله فرهنگ در سیستم قضایی پرداختیم که می‌خوانید:
سؤال: چرا دستگاه قضایی مبادرت به برگزاری یک جشنواره فرهنگی کرد و به عبارتی چرا دادگستری وارد مقوله فرهنگ شده است؟ مگر حوزه فرهنگ خودش متولیان جداگانه‌ای ندارد؟ مگر اقداماتی که متولیان حوزه فرهنگ انجام می‌دهند کفایت نمی‌کند که شما در کنار کار قضایی، به کار فرهنگی نیز پرداخته‌اید؟
پاسخ: برگزاری این جشنواره ملی اساساً به نحوی در راستای رسالتهایی است که خود قانون‌گذار بر دوش ما گذاشته است. وظایف دستگاه قضایی در اصل ۱۵۶ قانون اساسی مشخص شده است که بحث هایی از قبیل عدالت گستری، رفع خصومتها، رسیدگی به دعاوی و شکایات مردمی، پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین و وظایف دیگری است که دستگاه قضایی باید انجام دهد.
اما با کمی تأمل، متوجه می‌شویم که اساساً این وظایف در راستای هدایتگری جامعه است. عدم توجه به هر یک از این اصول، مانع بزرگی در راستای اعتلای جامعه است. لذا دستگاه قضایی باید وارد مقوله هدایتگری جامعه شود.
یکی از موارد لزوم ورود به مقوله هدایتگری این است که دستگاه قضایی مواجه با آسیبها و مشکلاتی است که سایر دستگاه‌ها با آن مواجه نیستند. برای مثال، دعاوی خانوادگی یا جرمهایی که در حوزه مواد مخدر است، در واقع موضوعاتی است که باعث ورود افراد به سمت بزه می‌شود یا بالقوه فرد می‌تواند بزهکار تلقی شود. و همچنین موضوعاتی که در حوزه اصلاح مجرمان است.
اگر ما هم نسبت به این موضوعات بی‌تفاوت باشیم، یک خلأ در جامعه ایجاد می‌شود که هیچ کس به آن دقت نکرده و برای آن راه حلی در نظر نگرفته و مانعی برای رشد جامعه می‌شود. برای همین، دستگاه قضایی موظف است که این خلاء‌ها را پر کند و یکی از بهترین ابزارها جهت رسیدن به این منظور، استفاده از مقوله فرهنگ است.
سؤال: اساساً این جشنواره چه تأثیری دارد و کدام یک از خلأ‌هایی را که شما وظیفه دارید آن را پوشش دهید، پر می‌کند؟
پاسخ: یکی از موضوعاتی که به فرد که تشکیل دهنده یک اجتماع محسوب می‌شود برای پذیرش آموزه‌های مثبت کمک می‌کند، این است که فرد به یک خودآگاهی برسد و شناختی که از خودش به دست می‌آورد، دارای شاخصه‌های مثبت باشد؛ نه برچسبهای منفی. طبیعتاً ما برای این که بتوانیم جامعه را به سمت رشد و اعتلا هدایت کنیم، باید افراد جامعه را ببینیم. اگر در جامعه‌ای یک بزه به واسطه زیادی آن، به عنوان یک برچسب و یک لیبل منفی بر پیکر افراد جامعه الصاق شده باشد، طبیعتاً فرد برای دریافت آموزه‌های مثبت و شناخت خودش برای رسیدن به رشد و اعتلا، کار سختی در پیش خواهد داشت. مثلاً به دلیل این که در نی‌ریز به واسطه همجواری با استان‌های دیگر، مقدار زیادی مواد مخدر کشف و ضبط و پرونده‌های زیادی تشکیل می‌شود، ممکن است در سطح استان و یا کشور، این شهرستان را به عنوان جایی که مواد مخدر در آن زیاد کشف و ضبط می‌شود بشناسند؛ در حالی که خودش تقصیری ندارد.
اگر ما نسبت به این برچسبهای منفی بی توجه باشیم و این برچسبها رشد کند و به قدری گسترده شود که افراد هویت خودشان را بر اساس همین بزه شناسایی و با این برچسبها شناسایی کنند، طبیعتاً فرد خودش را برای بزهکاری مهیا کرده است. فرد از درون خودش چنین موضوعی را برداشت می‌کند که اگر من هم به سمت بزهکاری بروم، راه گزافی را نرفته‌ام؛ چون در این شهرستان این موارد به وفور پیدا می‌شود. برای این منظور ما این جشنواره را تدارک دیدیم تا یک هویت مثبت برای این شهرستان ایجاد کنیم؛ هویتی که دارای شاخصه‌های فرهنگ شعر آئینی اهل بیت و حضرت زهرا(س) است.
از این به بعد مردم شهرستان خود را با شاخصه‌های مذکور در سطح ملی معرفی می‌کنند که این شاخصه‌ها ایجاد تمایز می‌کند و اساساً هویت که از طریق ایجاد مقایسه شکل می‌گیرد، ایجاد می‌شود.
از آثار مثبت ایجاد هویت با شاخصه‌های مذکور این است که اولاً ظهور آن موجب کمرنگ کردن برچسبهای منفی که نمونه آن را بیان کردیم می‌شود و همچنین این هویتها عملاً بستر و ظرفیتهای مناسبی جهت انتقال آموزه‌های مثبت درون جامعه را مهیا می‌کند.
سؤال: آیا این جشنواره تکرار می‌شود و به صورت سالانه است؟
پاسخ: ایجاد هویت مانند ایجاد فرهنگ، بستری است که نیاز به استمرار دارد و معمولاً زمان‌بر است و یکباره ایجاد نمی‌شود. از جمله اقداماتی که باعث می‌شود این هویت شکل بگیرد و آثار مطلوبی به جا بگذارد، این است که این جشنواره هر ساله برگزار شود و برای این که ما به این مهم برسیم، هیئت امنایی از مردم و ادارات تشکیل می‌شود تا هر سال قبل از برگزاری جشنواره که به مناسبت تولد حضرت زهرا(س) است تمهیداتی اندیشیده و اقداماتی انجام شود تا به بهترین شکل صورت گیرد. البته در همین راستا برای استمرار هویت، توجه به موضوعات دیگری از جمله تلاش برای اخذ تمبر یادبود، چاپ کتابی شامل آثار ارسال شده، ایجاد اِلمان‌های شهری و استفاده از ظرفیت رسانه‌ها کمک می‌کند.
سؤال: شما اشاره کردید که این جشنواره باعث می‌شود برچسبهای مثبت در مقابل برچسبهای منفی که تقصیر خود شهرستان نیست شکل بگیرد.
اما امروزه برخی جرائم و آسیبهای اجتماعی در جامعه زیاد شده و زیر‌پوستی در جامعه شکل گرفته. مثل خودکشی، همسرآزاری و کودک آزاری، اختلافات خانوادگی و طلاق، مصرف دخانیات و مواد مخدر، مشروبات الکلی و ... اگر بخواهیم طبق معمول روی این موارد سرپوش بگذاریم و بگوییم انتشار اخبار آن و صحبت کردن درباره آن یا منع قانونی دارد یا قبح آن را از بین می‌برد، می‌بینیم که فایده‌ای ندارد و در حال افزایش است. شما در حوزه دادگستری چه برنامه‌ای دارید برای این که بتوانید جلوی این موارد را بگیرید یا حداقل آن را کمرنگ کنید یا از طریق همین کارهای فرهنگی که به آن اشاره می‌کنید، روی آن اثر بگذارید؟
پاسخ: این هویت‌سازی کمک می‌کند به فرد در جهت ایجاد ظرفیتهای درونی که باعث می‌شود پذیرای آموزه‌های مثبت شود و شخص مهیا شود برای این که به یک خودآگاهی برسد و این خودآگاهی به او کمک می‌کند که رشد کند. ما معتقدیم این هویتها و ظرفیتهای درونی، افراد را بزرگ می‌کند و وقتی ظرفیتهای درونی افراد بزرگ شود، آنها پذیرای آموزه‌های مثبت خواهند شد و این خود مانع ارتکاب بزه می‌شود.
وقتی بیشترین تعداد جرم ما در شهرستان نی‌ریز توهین است، این هویت‌بخشی به انسان کمک می‌کند که مانع توهین یا تهدید شود، مانع ضرب و جرح و تصرف به حق‌الناس و اراضی دیگری یا دولتی شود.
شاید ظرفیتهای درونی افراد جامعه مهیای پذیرش این آموزه‌ها نباشد. حتی حوزه اقتصاد می‌تواند نقش بسیار پررنگی داشته باشد و اگر فرد از نظر مالی مشکلی نداشته و در یک امنیت شغلی باشد، شاید خیلی راحت‌تر بتواند پذیرای این آموزه‌های مثبت باشد. وقتی افراد دارای شاخصه‌های مثبت باشند، یقیناً راحت‌تر می‌توان آگاهی‌بخشی‌ها را به آنها منتقل کرد. آنها نیز راحت‌تر می‌توانند این آموزه‌ها را دریافت کنند و وقتی دریافت کردند، به آن برسند و عمل کنند.
سؤال: اگر حجم زیادی از جامعه شامل کسانی باشد که به گفته شما ظرفیت لازم را برای این مسئله ندارند، آن وقت چه؟
پاسخ: اینجا است که ما معتقدیم دستگاه قضایی هم باید با متمسک شدن به حوزه فرهنگ، مستقیم وارد شود و آسیبهایی را خودش برطرف و یک هویت جدید برای تمامی افراد جامعه ایجاد کند. پس ما باید بتوانیم بسترهایی را فراهم کنیم که انتقال آموزه‌ها به راحتی انجام شود.
مردم هم باید به اهمیت این موضوع واقف شوند تا فضا برای دریافت آن هموار شود و در واقع جامعه هدف ما، همین عموم مردم هستند. تبیین این مسئله، کمک بسیار بزرگی برای پذیرش تأثیر فرهنگ در ایجاد ظرفیتهای درونی افراد دارد.
سؤال: آیا به جز هویت‌سازی، این جشنواره آثار دیگری هم دارد؟
پاسخ: از جمله آثار مثبت دیگری که برگزاری این جشنواره‌ها دارد، این است که عملاً اجازه‌ای به نکات منفی، بدیها و پلیدیها داده نمی‌شود که در قالب و در یک چارچوب فرهنگی هنری در جامعه گسترش پیدا کند. چون همان طور که می‌دانید، خیلی از بدیها در قالب یک هنر در جامعه بروز پیدا می‌کند و چون هنر به آن جذابیت می‌دهد، مردم عملاً به سمت بدیها کشیده می‌شوند. مثلاً هنرهایی که مربوط به طراحی لباس است؛ اگر لباسها با پوشش‌های بد در قالب این هنر در جامعه زیاد شود، عملاً ما ترویج بی‌حجابی کرده‌ایم. اگر یک نوع موسیقی خاص وارد جامعه شود که دارای آیتمهای منفی است، در واقع جامعه را به سمت بدیها هدایت کرده است و حتی اشعار و مضامینی که تحت عنوان جشنواره شعر در یک جامعه رشد کند و دارای مضامینی باشد که بدیها را ترویج کند؛ نه سیره اهل بیت را.
بنابراین یکی از آثار مثبت این بود که ما مانع شویم از این که جامعه به واسطه کمبود اقدامات فرهنگی، آموزه های بد را در قالب هنر دریافت کند.
اثر بعدی جشنواره این بود که مخاطبان ما در قالب شعر با سیره بانوی دو عالم آشنا شوند و ما عملاً سیره اهل بیت را به زیبایی از طریق شعر به مردم منتقل کردیم.
موضوع بعدی، همان طور که مقام معظم رهبری در فرمایشات خود اشاره کردند، شعر به عنوان یک ثروت ملی است. پس جشنواره ما، عملاً موجب حفظ این ثروت می‌شود.
با توجه به این که برگزاری این جشنواره صرفاً توسط یک نهاد امکان‌پذیر نیست و نیاز به مشارکتهای مردمی و ادارات دولتی و نهادهای عمومی و نهادهای صنعتی دارد، عملاً باعث ایجاد یک اتحاد و همدلی نزد مردم و نهادهای دولتی می‌شود؛ چرا که یکی از مهمترین شاخصها برای رشد یک نهاد، استفاده از مشارکتهای اجتماعی است. مشارکتها پس از تحقق، ایجاد هم‌افزایی می‌کنند که می‌تواند سطح کیفیت خدمت‌رسانی به مردم را نیز ارتقا بخشند که این هم ناشی از این اتحاد و همدلی است.
سؤال: برنامه شما برای مقابله و کاهش دادن و پیشگیری از آسیبها و جرائمی مثل اختلافات خانوادگی، خودکشی، مواد مخدر و... در شهرستان نی‌ریز چیست؟
پاسخ: یکی از وظایف ما، پیشگیری از مقوله جرم است. به جز استفاده از مقوله فرهنگ، کارهایی است که به صورت تخصصی در مورد هر یک از جرائم باید صورت بگیرد. به عنوان مثال، ما به صورت مستمر هر چند روز یک بار جلسات پیشگیری از وقوع جرم را با محوریت یک جرم در دادگستری تشکیل می‌دهیم. برای مثال در حوزه سرقت، جلساتی را با نیروی انتظامی برگزار می‌کنیم که بیشترین دلایل ارتکاب سرقت در شهرستان چیست و برای آن راه‌حل‌هایی انتخاب و همفکری می‌کنیم، یا مثلاً در حوزه تصادفات، جلساتی را با اداره راهداری، شهرداری، پلیس راه و پلیس راهنمایی و رانندگی برگزار می‌کنیم تا از عوامل اصلی بروز حوادث و تصادفات مطلع شویم و برای برطرف کردن آن اقداماتی انجام شود. در نهایت، هر سه ماه یک بار جلسه پیشگیری از وقوع جرم با اعضای شورای تأمین و اداراتی که در سه ماه گذشته جلساتی را با آنها در راستای پیشگیری از وقوع جرم داشتیم، برگزار می‌کنیم. آنها باید گزارشی از اقدامات خودشان را در آن جلسه بیان کنند و اقداماتی را که در این مدت باعث شده جرائم کم شود و اقداماتی که انجام نشده و باعث شده جرائم بیشتر شود، در جمع توضیح دهند که البته باید به حوزه نظارتی بر دستگاه‌های اجرایی هم توجه شود.
سؤال: این شامل جرائم مشهود است یا شامل آسیبهای اجتماعی هم که به آن اشاره کردیم و به راحتی در جامعه دیده نمی‌شود، می‌شود؟
پاسخ: ما معتقدیم آسیبهای اجتماعی مقدمات وقوع جرائم هستند. وقتی طلاق در جامعه زیاد شود، عملاً بستری را برای ارتکاب جرم فراهم می‌کند. بنابراین ما باید ابتدا زمینه وقوع آسیبهای اجتماعی را برطرف کنیم. لذا ما در این شورای پیشگیری از وقوع جرم، توجه به آسیبهای اجتماعی هم داریم.
نظر شما
